این پایان نامه در پی آن است که با بررسی و مقایسه ی یک اثر نمایشی با یک حکایت مشترک که در چندین متن از متون کهن فارسی آمده است، علاوه بر ارائه ی تاریخچه ای از آن متون، به چگونگی روندی که یک متن نمایشی معاصر، در مسیر دراماتیزه شدن طی می کند، پرداخته و از این طریق علاوه بر اثبات این ادعا که متون کهن فارسی قابلیت دراماتیزه شدن را دارند، به چگونگی این راه و روش نیز بپردازد. برخی از متون معاصر می ...

از جمله عناوین یاد شده، در برخی از روایات، برای یکی از مجاری علم و آگاهی امام(ع) با ذکر ویژگی و نتیجۀ آن، عنوان «عمود نور» است. مرحوم کلینی در الکافی ذیل یک باب و صفار در بصائر الدرجات ذیل چندین باب به بازتاب گسترده روایات عمود نور پرداخته اند. در این نوشتار، پس از نیم نگاهی به چینش روایات عمود نور در کتب حدیثی و واژه­شناسی از کلیدواژه های روایات عمود نور، به کاربردهای این واژه در روایات اشاره...

بحث اعتبار و تقدم اصل یا ظاهر بر دیگری در صورت تعارض موضوعی بحث‌برانگیز و دارای جنبۀ علمی و کاربردی است. گاهی ظاهر مورد تأیید شرع و قانون‌گذار است که به آن امارۀ قانونی می‌گویند و گاهی ظاهر از آن نظر که موجب علم و اطمینان دادرس می‌‌شود، آن را امارۀ قضایی می‌‌نامند و هر دو این نوع ظواهر و امارات حجت و معتبر هستند. اما اگر ظاهر مستفاد و مستنبط از قراین و اوضاع و احوال موجود در آن موضوع باشد بدون ...

ذیل آیۀ هفتم سورۀ حجرات: «... وَاعْلَمُواْ أَنَّ فِیکمْ رَسُولَ اللَّهِ لَوْ یطِیعُکمُ‏ْ فىِ کثِیرٍ مِّنَ الْأَمْرِ لَعَنِتُّمْ وَ لَکنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیکمُ الْایمَانَ وَ زَینَهُ فىِ قُلُوبِکمُ‏ْ وَ کرَّهَ إِلَیکمُ الْکفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْیانَ أُوْلَئک هُمُ الرَّاشِدُون‏» روایتی به دو طریق وجود دارد که یکی را کلینی در کتاب «کافی» آورده و دیگری در تفسیر منسوب به علی‌بن ابراهیم قمی ذکر شده است و در آن مقصود از کلمۀ «ایمان» در آیۀ مزبور، حضرت علی (ع) و مقصود از «کفر»، «فسوق»...

این نوشتار، به ترتیب زمانی، به ارزیابی شیوه نگارش هر یک از مؤلفان کتب اربعه در کتاب المزار موجود در این کتاب‏ها می‏پردازد. در مطالعه تطبیقی روش‏های هر یک از مؤلفان کتب اربعه در «کتاب المزار» خویش به شباهت‏ها و تمایزاتی دست می‏یابیم. این شباهت‏ها در ساختار کلی برخی ابواب آن‏ها به چشم می‏آید، اما در تناسب ابواب، عنوان‏دهی آن‏ها، ترتیب احادیث، ذکر اسناد روایات، اختصار یا تفصیل در طرح موضوعات، تعلی...

دور و تعریف به مساوی ازجمله مغالطه های منطق تعریف در دستگاه ارسطویی اند. با وجود این، شگفتی آور است که اینن هنر دو مغالطنه را در تعرینف هنای سننیتی جنس و نوع اضافی می توان دیند و تتینی برخنی از عتنار هنای ارسنطو آشکارا بیان گر آن هستند که وی تعریف دوری را نهتنها بنرای جنس و نوع اضافیکه برای همه متضایفان روا منی شنمارد. فرفورینوس در اینن زمیننه هنا یک سره پیرو ارسطو است و ایساگوگ هاو چیزی جز...

در این مقاله به تطور ماهیت و چیستی عقل در امامیه از مدرسه کوفه تا مدرسه بغداد پرداخته شده است. گزارش‌ها و شواهد موجود در مدرسه کوفه نشان می‌دهد که حدیث‌گرایان امامیه در این مدرسه عقل را موجودی مستقل و روحانی(غیرجسمانی) می‌دانستند. خداوند این عقل را بین انسان‌ها تقسیم کرده و انسان‌ها به وسیله آن خوب و بد را می‌فهمند. در مقابل متکلمان مدرسه کوفه توجهی به وجود مستقل و نورانی عقل نداشته‌ و عقل را ح...

از مهم ترین ابهامات تاریخ کلام امامیه رابطۀ دوره نخست کلام امامیه (مدرسۀ کوفه) با کلام امامیه در مدرسه بغداد در سده چهارم و پنجم است. سرشناس ترین متکلم امامیه در دورۀ حضور هشام بن حکم است. در این مقاله سعی شده است تا امتداد جریان فکری وی و پیروانش را تا سده چهارم بررسی شود. در همین راستا در بخش نخست، با پی گیری امتداد شاگردان این جریان فکری به این نتیجه رسیدیم که آراء کلامی این جریان فکری از طر...