شالوده­شکنی در اواخر دهۀ شصت قرن بیستم میلادی، از بطن ساختارگرایی سربرآورد. نقد شالوده­شکن با نقض متافیزیک حضور، توسط «ژاک دریدا» (1930-2004م) مطرح شد که در آن، سویۀ کلام­محوری متن نقض­شده و به تمام سویه­های آن توجه می­شود. هدف از همه­جانبه­نگری در این رویکرد نقدی، جستجوی معانی پنهان متن و ابعاد متافیزیکی آن است. مجموعۀ «دمشق الحرائق» از مجموعه ­داستان­های کوتاه «زکریا تامر»، نویسندۀ سوری جهان ...

آزادی، مفهومی است که هم مورد عنایت اخلاقیون و عارفان بوده و هم اهل سیاست و فیلسوفان سیاسی، به ماهیت و چند و چون آن پرداخته‏اند. در آثار عارفان مسلمان، تعبیر آزادی و حریت، به معنای اخلاقی- سلوکی آن، به تکرار ذکر شده، و موانع پیدا و پنهان آن معرفی، و راه رهایی از آن بندها نیز تبیین و تعیین گشته است. نویسنده، ابتدا به معرفی و تبیین انواع آزادی، و تعاریف متعدد عارفان مسلمان از آن مفهوم می‌پردازد؛ ...

از شیوه‌های تبیین معارف دینی در مکتب اهل بیت(ع)، در مواجهه با اندیشه‌های مخالفان اسلام، مناظره‌ها و احتجاج‌هایی بوده است که ائمه معصومین( ع) یا تربیت‌یافتگان آنها در طول تاریخ انجام دادند. این مقاله که به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی به رشتة تحریر درآمده با نگاه تدبرمحورانه به‌دنبال پاسخ به این پرسش اصلی است که مهم‌ترین اصول حاکم بر مناظره و آزاداندی...

واقعۀ عاشورا حماسه ای بی نظیر در تاریخ بشری است که نام آن یادآور آزادگی و ظلم ستیزی امام حسین(ع) است. شخصیت امام حسین(ع) فراتر از مذهب تشیع و اسلام است. در ادوار مختلف شاعران شیعه در رثای امام حسین اشعار عربی فراوانی سروده­اند. شریف مرتضی فقیه والا مقام شیعی  از جمله افرادی است که بیشتر اشعار رثائی خود را به امام حسین(ع) اختصاص داده است. شعر شریف مرتضی در رثای امام(ع) خالی از تکلف و آکنده  از ع...

یکی از رویدادهای مهم یک صد ساله ی اخیر، نهضت مشروطه می باشد که تحولی عمیق در ادبیات معاصر ایران ایجاد کرده و شاعران متعهد، آثار ارزشمندی را با بن مایه های پایداری علیه استبداد داخلی، ستمگری استعمارگران خارجی و تجاوزگری آنان آفریده اند. محمدتقی بهار از شاعران متعهد و ملتزم خراسان است که علیه حاکمیت استبدادی و استعماری عصر مشروطه، شعر سروده و جلوه های مقاومت با رویکردی آگاهی بخش و ملی گرایانه و ب...

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی بازتاب شخصیت حضرت زینب (س) - به عنوان پرچمدار نهضت کربلا- در شعر شاعران مسیحی معاصر است زیرا شخصیت والا و نقش تعیین‌کنندۀ ایشان در حوادث عاشورا و مابعد آن، از جمله خطبه­های افشاگرانه­ای که برای بیداری افکار عمومی، بیان مظلومیت اهل‌بیت (ع) و افشای هویت دشمنان آنان ایراد کردند، سبب شده است تا نویسندگان و شاعران زیادی از آیین و مذاهب مختلف به مدح و ستایش ایشان به عنوا...

اوضاع خاصّ سیاسی و اجتماعی عصر مشروطه، سبب ظهور شاعرانی شد که مهم-ترین مضامین شعری آنها، اشعار وطنی و مهم‌ترین دغدغه‌شان، مبارزه با نیروهای مستبد داخلی و خارجیی بود که استقلال و آزادی کشور را به مخاطره می‌افکندند. یکی از این شاعران بنام آزادیخواه، سیّد اشرف الدّین حسینی ملقّب به نسیم شمال است که اشعارش آکنده از اندیشه‌های وطن‌پرستانه است. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی به ترسیم و بررس...

اهداف قیام امام حسین(ع)، بیان درس‌ها، شعارها و پیام‌های مکتب حسینی و در نهایت تبیین مبانی اعتقادی حرکت حضرت همواره مورد توجه اندیشمندان، مورخان و نویسندگان فراوانی قرار گرفته، به طوری‌که سهم فراوانی از ادبیات عاشورایی را در کنار ادبیات مرثیه به خود اختصاص داده است. در میان آثاری که این نوع نگاه را به قیام حسینی داشته‌اند، می‌توان دوبیتی خواجه معین‌الدین چشتی را طرح نمود. خواجه با خلق و سرایش شع...

یکی از ویژگی‌های اصلی ادبیات فارسی تجلی اندیشه‌ها و کردارهای تعلیمی است که بخش گسترده‌ای را به خود اختصاص داده است. از رسالت‌های فکری شاعران در این حوزه، بازتاب تجربه‌های ملموس و بیان هنرمندانة موضوعاتی است که راه روشن را در مسیر پیشرفت انسانی قرار می‌دهد. گفتنی است ابن‌ایمین در میان سرایندگان دورة مغول، در دیوان خود به‌ویژه در قطعات دل‌انگیزش، افق روشنی را پیش رو دارد. اشعار سرشار از نکته‌های ...