هنر در دورۀ ساسانی در بسیاری از موارد از عمق هنر مشرق زمین مشتق می شود که البته در این زمینه ، تأثیرات هنر در دوره های پیشین غیر قابل اغماض می باشد. در امپراتوری ساسانی دین یکی از عناصر اصلی هویت ملی بود. با شکست ساسانیان ، پوستۀ دین زرتشتی از فرهنگ ایرانی رخت بربست ، اما بسیاری از آیین ها ، مفاهیم ، اساطیر و باورهای آن در قالب مذهب شیعه به حیات خود ادامه داد. هدف این تحقیق بررسی عناصر هویت ساز...

دراین پژوهش سعی شده است اساطیر و بازتاب آنها را در نقاشی پنجاه سال اخیر ایران 1335 تا1385 مورد مطالعه قرار دهیم . جهت پیمودن مسیر صحیح و در یافت بازتاب های اسطوره ای در نقاشی معاصر کلیات اسطوره و ارتباط های مفهومی آن با واژه های مرتبط و همچنین اساطیر ایران در حد آشنایی مختصر مورد بررسی قرار گرفته است.تاریخچه نقاشی معاصر ایران با معرفی جنبش های هنری و گرایشهای آن نیز مورد بررسی قرار گرفته است .د...

این مقاله به بررسی چگونگی استفاده از شاهنامه برای کودکان امروز بر پایة تفکر نظری «شاهنامه در گذر از اسطوره به قصه» می­پردازد. بنیاد شاهنامه که دوره­ای از تاریخ اساطیری ایران را دربردارد، بر بستری از اسطوره­های ایرانی فراهم آمده ­است. این اسطوره ها با گذشت روزگار به تمثیل هایی در شاهنامه دگرگون شده و ویژگی­های مثبت و منفی خود را در رمزها، رازها، نمادها و پیام­های داستان­ها بجا گذاشته­ است که برخ...

در این مقاله حکایتی ازکلیله و دمنه با نام "ملک پیلان و خرگوش " از لحاظ اسطوره شناسی مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته است، و این همان حکایتی است که مولانا نیز در دفتر سوم مثنوی آن را ذکرکرده و با نگاه خاص خویش، تأؤیلی معنوی از آن به دست داده است. کلیله و دمنه مجموعه ای از حکایات کهـن هندی است که میگویند برزویه طبیب آن را پس از سفری طولانی به دیار هند به ارمغان آورده است. حکایتهای این کتاب همواره مو...

چکیده «نقد و تحلیل» آثاری که به نحوی با مباحث و سرفصل های دروس دانشگاهی تناظر و تناسب دارند، از مؤثرترین کوشش های علمی دانشگاهی می تواند به شمار آید و از مصادیق بارز اثربخشی نقد ادبی است که برای جامعۀ فعال علمی یک ضرورت محسوب می شود. این «نقد و بررسی ها»، افزون بر آشکارکردن ظرفیت ها، نقاط قوت و کاستی های یک اثر و نشاط فضای علمی را به همراه خواهد داشت. موضوع این نوشتار نقد و تحلیل کتاب پیکرگردان...

سیاوش با جایگاه اساطیری و رازناکش، یکی از شخصیت های مهم در اساطیر و حماسه های ایرانی است. این شخصیت تاکنون موضوع تحقیقات فراوانی هم در داخل و هم خارج ایران بوده است. در چند سال اخیر، کتابی با عنوان آفرینِ سیاوش به قلم خجسته کیا منتشر شده است که حاوی دیدگاه هایی چالش برانگیز و کم سابقه درمورد سیاوش است. با توجه به جایگاه مهم سیاوش در ادبیات حماسی و نیز مطالعات اسطوره شناختی، در این نوشتار با نگاه...

در ایران باستان زن مقام ارجمندی را دارا بوده و در تمام شئون زندگی با مرد برابری می کرده است. از نظر ریشه شناختی واژۀ زن از ریشه zan به معنی زایش و زائیدن که در زبان پهلوی به صورت zan و nārīg، در زبان سغدی wa/əδو در زبان فارسی باستان wadūیا wad و در زبان اوستایی vantav و در زبان سنسکریت به شکل vadhu به کار رفته است. منزلت و جایگاه والای زن در همه ادوار نمودی از اقتدار بانوان همراه با القاب و عنو...

یکی از اسطوره‌های مربوط به مکان‌های زیارتی در حوزه فرهنگ ایرانی اسطوره غیبت دختر در چشمه و یا چاه است که عمدتاً در باورهای عامیانه بازتاب دارد.شاید برخی داستان‌های ایرانی،از جمله داستان ربایش شهرناز و ارنواز، دختران جمشید به دست ضحاک و آزادی آنها به دست فریدون و همچنین ماجرای غیبت کی‌خسرو در چشمه، پیشینه‌ای برای اسطوره غیبت دختر باشد. برخی نیز ربایش دختر و یا گاو در فرهنگ آریایی را با فقدان بارا...

یکی از ویژگی های شعر دوره مشروطه، بهره برداری شاعران از عناصر اسطوره ای است. شاعران با اشاره به نام و وقایع زندگی شاهان و پهلوانان ایران باستان، کوشیده اند مخاطبان خویش را به تحرک وادارند. هر چند شاعران برجسته عصر مشروطیت کمابیش به این امر توجه داشته اند، اما شیوه برخورد آنها با عناصر اسطوره ای یکسان نیست. در این میان، شاعرانی چون ادیب الممالک و بهار با برداشتی کلاسیک گونه و معتدل در معرفی اساط...

دریا یکی از پدیده هایی است که در اسطوره‏های ملل مختلف جایگاه ویژه ای دارد. دریاهای اساطیری گاه به‏لحاظ نام، با دریاهای امروزی قابل مقایسه هستند، اما به‏لحاظ جغرافیایی، موقعیتی کاملاً متفاوت دارند. بندهش ایرانی یکی از بزرگ ترین آثار به زبان فارسی میانه است که دربردارنده شمار فراوانی از نام های جغرافیایی اسطوره ای است. هدف ما در این پژوهش بررسی دریاهای اساطیری در این اثر است. بدین منظور، با روش تو...