ابن جریر طبری صاحب تفسیر «جامع البیان عن آی القرآن» در تفسیر آیات به مسئله اختلاف قرائات توجه داشته و با ‏توجه به ضوابط و معیارهای خود یکی از وجوه قرائت را اختیار کرده است. با تأمل در مواردی که ابن جریر یک وجه از ‏قرائت را اختیار کرده، در می یابیم وی در بسیاری از موارد هماهنگی قرائت با سیاق را مؤید یک وجه از قرائت دانسته و ‏بر اساس آن قرائت خود را اختیار کرده است.‏ با توجه به اهمیت موضوع، این ...

احمد مصطفی مراغی یکی از تفسیر نویسان برجسته اهل سنت به شمار می آید. او در جای جای تفسیر گران سنگ خویش از هدفمندی سوره ها می گوید و در این راستا آیات سوره را به یکدیگر پیوند می دهد. مراغی در ارتباط میان آیاتِ یک سوره، گاه میان صدر یک سوره و پایان آن ارتباط برقرار می کند و گاه میان آیات هم سیاق. در ارتباط میان آیات هم سیاق، انواع گوناگونی از ارتباط در تفسیر مراغی دیده می شود: ارتباط میان دو مجموعه...

پیوند معنایی صفات پایانی آیات قرآن با مضمون آنها که این نوشتار در مقام بیان آن است، موضوعی بلاغی، تفسیری و کلامی است. به عقیدۀ برخی مفسران، سیاق آیات قرآن، بر ارتباط معنایی عمیق صفات پایان بخش آیات با محتوای آن‌ها دلالت دارد و این ارتباط به گونه‌ای است که اگرآن اوصاف  کنار گذاشته شوند، در مراد و مقصود آیه خلل ایجاد می‌شود. در نوشتار حاضر، انواع این پیوند معنایی ذیل عنوان‌هایی از قبیل تعلیل، تاک...

پیوند معنایی صفات پایانی آیات قرآن با مضمون آنها که این نوشتار در مقام بیان آن است، موضوعی بلاغی، تفسیری و کلامی است. به عقیدۀ برخی مفسران، سیاق آیات قرآن، بر ارتباط معنایی عمیق صفات پایان بخش آیات با محتوای آن ها دلالت دارد و این ارتباط به گونه ای است که اگرآن اوصاف  کنار گذاشته شوند، در مراد و مقصود آیه خلل ایجاد می شود. در نوشتار حاضر، انواع این پیوند معنایی ذیل عنوان هایی از قبیل تعلیل، تاک...

در تفسیرقرآن توجه به سیاق و اسباب النّزول آیات به عنوان دو قرینه مهم از قرائن فهم قرآن همواره از سوی مفسّران فریقین مورد توجّه و اعتنای بسیاری واقع شده اند. بدون شک یکی از موارد صحّت و اعتبار اسباب النّزول، هماهنگی و مطابقت آن با سیاق است. این مقاله پس از بیان میزان تأثیر این دو قرینه در فهم قرآن و شرایط تحقّق آنها، به مقایسه اسباب النّزول سوره آل عمران در تفاسیر شیعه و سنّی پرداخته تا بتواند با بررسی ...

حماسه های ملی ایران و در راس آن ها شاهنامه، سرگذشت پر فراز و نشیب ایران است در اندیشه ایرانی،آن گونه که بوده است یا آن گونه که ایرانی می پنداشته که بوده است یا می خواسته که بوده باشد. چنین آثار سترگی بایسته است که از هر دیدگاه و جنبه ای مورد بررسی قرار بگیرند. یکی از این جنبه ها، بررسی محتوایی این آثار از منظر انواع ادبی(literary genres ) یا به قول قدما اغراض شعری است. حماسه اگر چه خود یک نوع م...

 نقش سیاق از زوایاى گوناگون در تفسیر با ذکر مثال مورد بررسى قرار گرفته است. سیاق، همان قرینه مقالیه یا مصداقى از آن یا نشانه درون متنى است که ترکیب صدر و ذیل کلام، شکل دهنده آن خواهد بود. نویسنده، نقش سیاق را، در تفسیر لغت، در توسعه و معناى کلمات، در تعیین معناى جمله، در ترکیب آیات، در ترتیب نزول آیات، در نقد اسباب نزول، در شناخت آیات مکى از مدنى، در نقد احادیث تفسیرى، در تعیین مرجع ضمیر، در فه...

نخستین معیار در ارزیابی صحت متن حدیث، قرآن کریم است؛ به این معنا که اگر احادیث وارده از پیامبر اکرم(ص) و ائمة اطهار با محتوای قرآن سازگار باشندف پذیرفته هستند، و در صورت ناسازگاری و مخالفت با نصوص و محکمات قرآنی به کنار افکنده می‌شوند، حتی اگر اسناد احادیث صحیح و معتبر باشند. لذا مقالة حاضر با روش توصیفی‌ـ تحلیلی روش علامه طباطبایی را در تفسیر المیزان دربار...

قاعدة سیاق از مهمترین قرائن متصل برای فهم صحیح آیات الهی است که به معنای دقت در آیات قبل، بعد و توجه به آهنگ کلی آیات می‌باشد و دارای شرایطی مانند وحدت موضوعی آیات، ارتباط صدوری آنها و عدم تعارض با قرائن قویتر است. بیشترین کاربرد این قاعده در قرن چهاردهم قمری می‌باشد که در آثاری نظیر المیزان اثر علامه طباطبایی و فی ظلال القرآن از سید قطب مشاهده می‌شود. علامه بیش از 2000 مرتبه ...