چکیده در سرآغاز هزاره ی سوم، خاورمیانه همچنان بین المللی ترین منطقه دنیاست. بررسی تحولات امنیتی در خاورمیانه، به ویژه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تغییر نظام امنیت بین المللی، از جمله موضوعات مهمی به شمار می رود که از وجوه و ابعاد مختلفی در ارتباط با منافع ملی ایران برخوردار است. تشدید وضعیت امنیتی در خاورمیانه در پی فروپاشی نظام دوقطبی و قرار گرفتن این منطقه به مثابه کانون معادلات امنیت...

از ویژگی­های جنگ­های زمینی آینده، تکثر و تنوع در بازیگران و نیروهای نظامی درگیر در جنگ است و این تنوع، موجب افزایش ابهامات و عدم قطعیت­ها در چگونگی جنگ­های آینده می­شود. آمادگی برای مقابله با جنگ­های زمینی احتمالی آینده در منطقه شرق و جنوب شرق کشور در وضعیت معماگونه و ناپایدار کشورهای همسایه شرقی جمهوری اسلامی ایران، نیازمند شناخت کامل بازیگران اصلی جنگ است. بنابراین مساله اصلی این تحقیق، ابهام...

این پژوهش به بررسی ملاحظات بازیگران بین المللی در بحران سوریه می پردازد و اهمیت متغیر ملاحظات و نقش قدرت های منطقه ای(جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی، ترکیه) و قدرت های فرامنطقه ای (ایالات متحده و روسیه) در تداوم این بحران را مورد بررسی قرار می دهد. استدلال اصلی پژوهش این است که قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای عامل اصلی تداوم بحران سوریه بوده اند. در واقع باید گفت، اگرچه شروع بحران سوریه ری...

سیاست خارجی آمریکا در دوران بعد از جنگ سرد با تغییرات الگویی و رفتاری همراه بوده است. تغییرات الگویی ناشی از دگرگونی در ساختار نظام بین الملل می باشد؛ در هر ساختار بین المللی شکل خاصی از تعامل بین بازیگران وجود دارد. در ساختار دوقطبی، آمریکا و اتحاد شوروی یکدیگر را در چارچوب «موازنه واقع گرایانه» کنترل می‌کردند. این الگو، رفتارهای خاص خود را به وجود می آورد. از جمله "رفتارهای الگویی" این دوران ...

با پایان یافتن جنگ سرد و فروپاشی شوروی سابق و برپایی کشورهای مستقل مشترک المنافع، این کشورها هدف آماج حملات سیاسی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای قرار گرفتند. فروپاشی اتحاد شوروی سابق خلا ژئوپلتیکی قابل توجهی در منطقه قفقاز و آسیای مرکزی که یک منطقه حایل مهم بین چین، روسیه، دنیای اسلام و اروپا می باشد، ایجاد نمود. حملات سیاسی کشورهای غربی به منطقه قفقاز و آسیای مرکزی، یادآور خاطره تلخ رقابت روسی...

بافت اجتماعی و موزائیکی جغرافیایی عراق به گونه ای است که آن را از کشورهای مختلف متأثر می سازد و همچنین بازیگران منطقه ای مختلف در قبال تحولات عراق منافع ملی و امنیتی بسیاری دارند.سنی های عراق با جهان عرب پیوند قومی دارند ولی شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل می دهند ذهنیت تاریخی مناسبی از جهان عرب ندارند و بیشتر با ایران احساس پیوند می کنند.کردها نیز به عنوان یک اقلیت با کردهای ایران،ترکیه و...

سیاست آمریکا در خلیج فارس در دو دهه اخیر با موفقیت ها و ناکامی هایی مواجه بوده ولی سیاست تهاجمی آمریکا در منطقه خلیج فارس نتوانسته است موجب تثبیت هژمونی این کشور شود و به ناکامی های بیشتر آمریکا از یک سو و افزایش بی ثباتی و ناامنی های در سطح منطقه از سوی دیگر منجر شده است. بر این اساس، آمریکا با اتخاذ رویکرد جدید مبتنیی بر چندجانبه گرایی و مشارکت بازیگران تأثیرگذار، ناگزیر است رویکرد سابق خود ر...

مساله همگرایی میان بازیگران سیاسی اگر چه قدمتی دیرینه دارد با این حال به مثابه یک مساله نظری و آکادمیک در حوزه روابط بین الملل و پس از جنگ جهانی دوم مورد توجه جدی قرار گرفته است. در این میان، نخستین سطح همگرایی سیاسی را می بایست در میان بازیگران فروملی و پس از آن در قالب های بیناملی، منطقه ای و بین المللی جستجو نمود. گذار به پویش همگرایی میان چنان بازیگرانی، نیازمند به الگویی سه بُعدی است که به ...

در این نوشته کوشش شده است تا با بیان نسبت ایران و اوراسیای مرکزی و بحث در نقش و عملکرد آن، مشکلات و مسائل پیش روی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهایی برای ارتقای این نقش و تقویت منافع ملی آن مطرح گردد. در واقع، مقاله به نوعی یک طرح بحث است تا با نگاهی نقادانه به عوامل اصلی در حاشیه ماندن کشور ما در ارتباط با این منطقه در مقایسه با سایر بازیگران مهم بپردازد.سخن اصلی نگارنده آن...

حوزه دریای خزر به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی و نیز منابع عظیم انرژی خصوصاً نفت و گاز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در سال های اخیر رقابت بر سر منابع انرژی این حوزه بین بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای افزایش یافته که این امر علاوه بر بروز تنش و رویارویی بین بازیگران، بی ثباتی و ناامنی را در منطقه تشدید کرده است. علاوه بر این چگونگی و نحوه انتقال انرژی حوزه خزر و ارائه طرح ها و مسیرهای پیشنهادی ...