یکی از شاخص‌های رشد و بالندگی در هر علمی برگزاری همایش‌های تخصصی در آن علم به‌خصوص در مجامع دانشگاهی است. نخستین همایش در تاریخ این رشته از پژوهش‌های ادبی یعنی ادبیات تطبیقی به سال 1878 در پاریس باز می‌گردد. در ایران انجمن ادبیات تطبیقی نداریم یا دست‌کم فعال نیست. این حوزه در دانشگاه‌های ایران بیش از هفت دهه (از 1317) سابقه ندارد و از اواخر دهه هفتاد شمسی بود که دانشگاه‌ها همایش‌هایی را در موضو...

یکی از شاخص‌های رشد و بالندگی در هر علمی برگزاری همایش‌های تخصصی در آن علم به‌خصوص در مجامع دانشگاهی است. نخستین همایش در تاریخ این رشته از پژوهش‌های ادبی یعنی ادبیات تطبیقی به سال 1878 در پاریس باز می‌گردد. در ایران انجمن ادبیات تطبیقی نداریم یا دست‌کم فعال نیست. این حوزه در دانشگاه‌های ایران بیش از هفت دهه (از 1317) سابقه ندارد و از اواخر دهه هفتاد شمسی بود که دانشگاه‌ها همایش‌هایی را در موضو...

سیر تحول مفهوم حرز در فرهنگ اسلامی :از انواع ادبیات دعایی جهان اسلام خاصه عالم تشیع، دعاهای حرز هستند. مطالع? این متون خواه از جهت بازشناسی تاریخ ادب دعایی، و خواه از جهت درک تحولات کلان تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، و خواه به منظور دست یابی به ابزاری مفهومی برای تاریخ گذاری روایات تاریخی کهن، شایان توجه است. نخستین گام در این مسیر به دست آوردن درکی واضح از مفهوم «حرز» است. این مطالعه در صدد است ا...

همان گونه که در متون تاریخی فارسی می توان آثاری را یافت که دارای ارزشادبی در خور نگرشی است، در متون ادبی نیز، آثاری وجود دارد که نادیدهگرفتن وجه و صبغه تاریخی آ ن ها دشوار است . گذشته از آن خلق یک اثر ادبیخود رویدادی تاریخی است و برخی از آثار ادبی به شیوه های گوناگون با تاریخپیوند دارند . قابوس نامه امیر عنصرالمعالی از این دست آثار است . نویسند ۀ اثر ،خود یک حکومتگر است و به یکی از سلسله های حک...

جست‌وجو و کنکاش در منابع غیر تاریخ‌نگارانه‌ای چون داستان‌ها (شفاهی و مکتوب)، به‌مثابة جزئی مهم از ادبیات فولکلور، می‌تواند رهیافتی باشد برای روشن‌گری فضای غبارآلود تاریخ اجتماعی. این تحقیق، بر اساس قصۀ حسین کرد شبستری، درنظر دارد ضمن واکاوی ابعاد گوناگون تاریخ اجتماعی ایران در عصر صفوی خصوصاً دوران شاه ‌عباس اول، با توجه به زمان پدیداری و نقالی این قصه، به روشن‌شدن گوشه‌ای، هر چند جزئی، از تاریخ...

چکیده ندارد.

انسان، تاریخ، فرهنگ و ادب با هم در تعامل اند؛ به گونه¬ای که فهم هر یک از آن¬ها ذهن جستجوگر را به ژرفای دیگری، رهنمون خواهد کرد. هر جامعه¬ای برای خود آداب و رسوم، تاریخ و چهره¬های ماندگار بخصوصی دارد که در مجموع حاصل اجزای گوناگون آن جامعه محسوب می شود. متأسّفانه می¬بینیم که بخشی از این آداب و رسوم و سنّت ها، کم کم از اذهان عموم و مخصوصاً جوانان رَخت بربسته و در حال فراموش شدن است. در چنین وضعیّتی بی...

مقاله ای که ازنظر می گذرد مقاله ای تاریخی و ادبی است ومی کوشد که گوشه هایی از تاریخ ادبیات ایران و هند را روشن کند. لکن در عین حال که این مقاله اکثرأ تذکره شعراء فارسی زبان هند است ‘ بیانگر جزئی از تاریخ هند و ایران نیز تواند بود. این مقاله را براساس کتابهای معتبر که نویسندگان معاصر بر اصول علوم جدید امروزه رشته تحریر درآورده اند تدوین کرده ام و تا حدی سعی کردم که مطالبی را که گرد آورده ام صحی...

ادبیات فارسی در دوران حکومت صد و بیست و پنج ساله قاجار یکی از بزرگترین تغییرات تاریخ خود را در برهه زمانی چند دهه ساله از سر گذراند. فعالیت ادبی در این دوران با (بازگشت) به سنت ها و شکلهای ادب کلاسیک فارسی آغاز شد. دیر نپایید که نارسایی های این سبک در انجام رسالتی که برای تحقق آن پیش گرفته شده بود آشکار گردید. این رسالت عبارت از تکلیفی بود که معمولاً زمان های متلاطم و پراستیز دربرابر ادبیات می ن...