خوان اخوان تاکنون دوبار به چاپ رسیده است: یک‌بار در مصر به دست یحیی الخشاب و یک‌بار در ایران، توسط علی‌اکبر قویم. مشکلات فراوانی در روش تصحیح هر دو چاپ وجود دارد که موجب شده است هم متنی مضبوط از این اثر در دست نباشد و هم در سایر تحقیقاتی که از این متن بهره جسته‌اند، کاستی‌هایی راه یابد. در این مقاله با بررسی انتقادیِ روش تصحیح در دو چاپ موجود از خوان اخوان، تحلیل ویژگی‌های زبانی و...

سید حسن غزنوی (م 556ق) از شاعران توانایی است که شعر و شخصیّت او به دلیل زندگی در یکی از پربارترین دوره های شعر فارسی، چنان که باید شناخته نشده است. دیوان وی نخستین بار با اشکالات بسیار در سال 1328ش. به تصحیح محمّدتقی مدرّس رضوی، منتشر شده است. این اشکالات در چند حوزۀ ذیل قابل بررسی است: شیوۀ تصحیح (مشخص نبودن نسخۀ اساس و ترتیب استفاده از سایر نسخه ها، مشخص نبودن منبع ابیات و اشعار، نقص نسخه ها)؛ ن...

با آنکه شمار آثار تصحیح شده هر روز رو به فزونی است، هنوز بخش عظیمی از آثار ادبی به صورت نسخه‌های خطی در کتابخانه‌های مختلف در بوتۀ فراموشی است. دیوان نجیب جرفادقانی از جمله متونی است که برای اولین بار در بهار 1371 توسط احمد کرمی تصحیح شده و به چاپ رسیده است، ولیکن با دلایل فراوان، این متن نمی‌تواند دیوان مستند و منتقدانه‌ای از اشعار این شاعر باشد. بسیاری از ابیات این شاعر به گونه‌ای مح...

سید حسن غزنوی (م 556ق) از شاعران توانایی است که شعر و شخصیّت او به دلیل زندگی در یکی از پربارترین دوره‌‌‌‌های شعر فارسی، چنان که باید شناخته نشده است. دیوان وی نخستین بار با اشکالات بسیار در سال 1328ش. به تصحیح محمّدتقی مدرّس رضوی، منتشر شده است. این اشکالات در چند حوزۀ ذیل قابل بررسی است: شیوۀ تصحیح (مشخص نبودن نسخۀ اساس و ترتیب استفاده از سایر نسخه‌ها، مشخص نبودن منبع ابیات و اشعار، نقص نسخه‌ها)...

این پایان نامه تصحیح انتقادی نسخه ی خطی دیوان اشعری شاعر قرن 13 است. از این دیوان 2 نسخه ی خطی در کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی به شماره 944 و کتابخانه ی ملی تبریز به شماره ی 2666 موجود است. از کل دیوان که بیش از 10500 بیت شامل قصاید، غزلیات، قطعات، مثنوی و ... بود بخش قصاید آن که بالغ بر 6000 بیت است فعلاً تصحیح شده است. این تصحیح ب هشیوه ی مقابله ای بر مبنای نسخه ی اساس انجام گرفت و کوشش به...

یکی از کارهای لازم و ضروری که در زمینۀ شاهنامهپژوهی باید انجام گیرد، گردآوری و بررسی ابیات پراکندۀ شاهنامه در متون کهن فارسی است. هدف چنین پژوهشی در وهلۀ نخست، یاری در تصحیح متن شاهنامه است. ازآنجاکه میان تاریخ انجام شاهنامه (400 ق.) تا قدیم‌ترین نسخۀ آن، فلورانس، (614 ق.) بیش از دویست سال فاصلة زمانی وجود دارد و از سدۀ هفتم و هشتم کمتر از ده نسخه وجود دارد، مصحّح شاهنامه ناچار است در کار خود، غ...

تا کنون چندین تصحیح از دیوان منوچهری دامغانی در ایران و خارج از ایران انجام گرفته است. از میان این تصحیحات، تصحیح دکتر محمد دبیرسیاقی شناخته‌شده‌‌ترین و معتبرترین تصحیح از دیوان منوچهری است. اما این تصحیح نیز دچار اشکالات فراوانی است. نوشتة پیش رو، چنانکه از عنوان آن نیز برمی‌آید، نقدی است بر روشی که مصحح در تصحیح دیوان منوچهری دامغانی در پیش گرفته است. در این نقد، به 4 مقوله پرداخته شده است؛ 1...

اولین کسی که راه انتقاد علمی شعرهای رودکی را وضع کرده و با نشان دادن گوناگونی نسخه‌ها و شکل نوشتاری مختلف کلمه‌ها و عبارت‌ها این اشعار را ثبت کرده، سعید نفیسی است. متن تهیه‌شده ازسوی این دانشمند ایرانی باآنکه دارای ارزش علمی است، به درجۀ بلند اصول متن‌شناسی و طلبات آن ترتیب نیافته است. مسئلۀ تصحیح متن آثار رودکی و تهیه و تنظیم متن علمی- انتقادی که از طلبات روز است، نگارندۀ مقاله را واداشت با هم...

0

یکی از تذکره های مهم زبان و ادب فارسی تذکره خزانۀ عامره، تألیف ادیب و شاعر برجستۀ شبه قارۀ هند، میرغلامعلی آزاد بلگرامی است. او این کتاب در سال 1176ق. در اورنگ آباد تألیف کرد. به رغم اهمیتی که این تذکره دارد، تا کنون چاپی از آن در اختیار نبوده، ولی یک باره، سه تصحیح همزمان از این تذکره صورت گرفته است که دو تصحیح از آن ها چاپ شده و سومی نیز در دست انتشار است. یکی از این تصحیح ها را منصوره تدینی ...