در میان سازه‌های متنی شاهنامه فردوسی، بافت‌های زیادی از متن با برون‌متن شاهنامه ارتباط دارد؛ چرا که شاهنامه، بازتابی از بافت کلانِ اجتماعی – فرهنگی روزگار فردوسی است که در آن به مراسم آیینی چون، ازدواج، تشرّف و مرگ اشاره شده است. بخشی از بافت رواییِ شاهنامه با مفاهیم و  آیین‌های مربوط به مرگ و تدفین و عقاید زروانی، زرتشتی و اسلامی در جامعه ایرانی مرتبط است. این جستار با مطالعه موردی برخی از داستا...

چکیده داستان های قرآن و از جمله داستان های پیامبران، از موضوعات گسترده ای است که مورد نظر بسیاری از شاعران قرار گرفته است. شاعران معاصر نیز بر اساس این داستان ها و تلمیح به سرگذشت پیامبران، مضامین مختلفی را خلق کرده اند و گاه ترکیبات تازه و بدیعی را آفریده اند. آنها برای گریز از تکرار و تقلید و نیز برای گسترده تر کردن دایره ی تلمیحات، گاه به بازآفرینی تلمیحات سنتی و دخل و تصرف در آنها پرداخته ...

چکیده: توجه به مضمون های اسطوره ای به عنوان راهکاری مناسب برای جذب مخاطب در رسانه سینما، این دو حوزه را در ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر قرار داده است. پیوند سینما و اسطوره موضوعی است که توجه بسیاری از نظریه پردازان قرن بیستم را به خود جلب کرده است. توجه به این پیوند با ظهور اسطوره شناسانی همچون جوزف کمبل ، در آمریکا به مراتب بیش از سایر کشورها گسترش یافت. استفاده از الگوی اسطوره ای در سینمای آمری...

چکیده: فریدون آدمیت ازمشهورترین مورخان دوره معاصر است که اکثر آثارش را درباره نهضت مشروطیت نگاشته است.آثار او به طور کلی به دو بخش تاریخ تحولات سیاسی و تاریخ اندیشه تقسیم می شود. در بخش تحولات سیاسی او جریان بیداری ایرانیان را از اوایل دوره قاجاریه و پس از شکست ایران از روس آغاز کرده و با آغاز دوره استبداد صغیر به اتمام می رساند. آدمیت در بخش دوم به بررسی آراءاندیشمندانی چون میرزا آقاخان کرمان...

در پژوهشهایی که تاکنون درباره روایات اساطیری و حماسی ایران؛ بویژه شاهنامه صورت گرفته، نقش زنان کمتر کاویده شده است. مطابق شاهنامه فردوسی، نخستین زنی که در تاریخ اساطیری ایران در جایگاه مادری خردمند به فرمانروایی پادشاهی «فرّخ» یاری رسانده، فرانک است. پژوهندگان درباره مقام فرانک نزد فریدون و پیروی بزرگان قوم از وی، به هنگام غیبت فرزند، سخنی نگفته اند. به گمانم دلایلی هست که نشان می دهد، فرانک به ...

شعررمانتیک ایران درسال 1325 ه.ش با انتشارنخستین شعر فریدون توللی با نام «مریم» درمجله ی «سخن» به نقطه ی اوج خود نزدیک می شود. توللی دراین شعر باتوصیف مناظرشبانگاهی وارائه ی تصاویروترکیبات بدیع، نوعی شعررا به ادبیات ایران عرضه می دارد که کاملاجنبه ی ابتکاروتازگی دارد. هم چنین توللی اولین مجموعه ی اشعار خود را با نام «رها» درسال 1329ه.ش به چاپ می رساند و بادرج نظریات خود درمقدمه ی این کتاب خودرا ...

«شاهنامه» فردوسی و «اودیسه» هومر دو نمونه از کهن‌ترین و نام‌آورترین حماسه‌های جهان و نمایش‌گر بسیاری از آیین‌های ایرانیان و یونانیان باستان هستند. آیین پذیرایی و نکوداشت مهمان یکی از آیین‌هایی است که برگزاری شایسته و درست آن، در میان مردمان دو سرزمین بسیار مهم بوده است و اجرای مراحل مختلف آن چون استقبال، شستن دست‌ها، چیدن خوان، به گرمابه بردن، آماده کردن بستر،...

در این مقاله اسطورة فریدون و تغییر و تحولات آن در گذر زمان و زمینه‌های مختلف دینی با توجه به منابع قبل و بعد از اسلام بررسی شده استوضمن مقایسة فریدونو کارهای او با بعضی از شخصیت‌های اسطوره‌ای ودایی و آیین میترا و ارتباط آنها با نمادهای باروری، نشان داده می‌شود کهکار‌ویژة اینپهلوان اژدهاکش اوستا، کار‌ویژة خدایان باروری و بارندگی است.در متون بعد ازاسلام گرچه فریدون کار‌ویژه و چهرة خدایی خود را تا...

هدف این مقاله شناخت صناعات به کار رفته در فیلم ستاره است به عنوان یک اثر پسامدرن است. این فیلم به نویسندگی و کارگردانی فریدون جیرانی دارای ویژگی هایی است که آن را از فیلم هایی که به سبک و سیاق فیلم های مدرن ساخته شده اند متمایز می سازد. این ویژگی ها قالبی به این فیلم بخشیده اند که نگارندگان را بر آن داشته تا آن را از نمایی نزدیک تر مورد کاوش و ارزیابی قرار دهند تا بدینوسیله اثبات کنند که این فی...

تلمیح به دلیل ظرفیت­های بالای ارتباطی، در سیر تطور ادب فارسی نمود داشته و در شعر معاصر فارسی نیز، بازتاب ویژه­ای یافته است. این آرایۀ معنوی موجب بازتاب روایت و داستان در گسترۀ شعر می­شود. انعکاس موجز رویدادهای ادبی و غیرادبی در گسترۀ شعر و نثر، تلمیح را به آرایه­ای پرکاربرد بدل کرده است. در شعر معاصر، تلمیح با حفظ کارکردهای پیشین، برای تبیین و تشریح دغدغه­های شخصی، سیاسی و اجتماعی شاعر نیز، به ...