کشف المحجوب ابوالحسن علی بن عثمان جلّابی هجویری غزنوی، نخستین متن مستقلّ صوفیانه به زبان فارسی، حاوی اطّلاعات ارزشمندی در مسائل مختلف تصوّف است. ازآنجاکه یکی از محوری ترین مسائل مطرح در پی بردن به نظرگاه ها و ترسیم جهان نگری و حتّی روان شناسی روحی و عرفانی صوفیان، بررسی تأویلات و تفسیرات ایشان از آیات و احادیث و اقوال مشایخ و نیز نحوة تفسیر هستی و پدیده های طبیعی است، در این مقاله تلاش شده تا سازکار...

روان شناسی اسلامی را می توان به ‹‹مطالعه منظم آثار‘ پدیده ها‘ و عملکرد نفس انسانی از تکوین جنینی تا حیات پس از مرگ با استفاده سنجیده از روش های متناسب›› تعریف نمود. منظور از ‹‹مطالعه منظم ›› کسب اطلاعات جدید در این رشته از معارف اسلامی‘ با بهره وری از روش های شناختی متفاوت‘ اعم از کمی و غیر کمی‘ است و بدین سان به اهداف سه گانه زیر می اندیشیم: تولید اطلاعات و آگاهی های نوین‘ تحلیل‘ نقد و امعان ن...

بر مبنای معرفت شناسی سنّتی، آدمی قادر بود از راه حواس و به مدد روش های تجربی، اشیا را چنان که هست، بشناسد و به واقعیّت پی ببرد. پس از نظریه کانت در معرفت شناسی که بعد از او پذیرش عام یافته است، معلوم شد که معرفت، دستاورد تعامل عین و ذهن است و عامل شناسا (سوژه)، در موضوع شناسایی (ابژه) تصرّف هایی دارد و ما با «نمود» اشیا سروکار داریم، نه با «بود» اشیا. ما نمی توانیم به واقعیت، آن گونه که هست برسیم،...

در ادبیات کلاسیک فارسی از سنایی به عنوان یکی از نخستین حلقه های نوآوری و گسترش درونمایه شعری در جهات مختلف مدحی، عرفانی و خصوصاً تعلیمی و حکمی نام می برند. او در پرتو بینش عرفانی و اخلاقی، نگرشی نو به مضامین و عناصر مختلف شعر- اعم از غنایی، حماسی و غیره- داشته است. در این جستار برآنیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که سنایی چگونه عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه را در حدیقه الحقیقه و دیوانش به کار گرفته ...

در این مقاله نویسنده پس از یادآوری تاریخ تأسیس دانشکده علوم تربیتی در دانشگاه تهران و دانشگاههای کشور و ادغام گروه روان شناسی دردانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران (1372)‘ در پاسخ به این سؤال که آیا در نامگذاری دانشکده جدید‘ روان شناسی باید در دنباله علوم تربیتی در دنبال روان شناسی قرار گیرد‘ به بحث رابطه میان علوم تربیتی و ‹‹علوم روانی›› پرداخته نشان می دهد که این دو دسته از علوم از لحاظ ماهیت و...

در این پژوهش رابطه پنج عامل بزرگ شخصیت و رضایت زناشویی ۴۰۰ زن از مادران دانش آموزان دوره ابتدایی شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. از آزمودنی ها خواسته شد تا پرسشنامه های رضایت زناشویی انریچ و NEO-FFI را تکمیل کنند. از روش های آماری توصیفی و همچنین ضرایب همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین عامل روان رنجور خویی با رضایت زناشویی رابطه منفی ولی بین عامل های خوشا...

ﻫــﺪف اﯾــﻦ ﭘــﮋوﻫﺶ ﻣﻄﺎﻟﻌــﻪ ﺗﻄﺒﯿﻘــﯽ «عوامل موثر بر رفتار اخلاقی» در« نظریه های روان شناسی»و «ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ» می باشد. روش ﭘﮋوﻫﺶ، این مقاله از نوع نظری بنیادی است. ﺑﺪﯾ ﻦﻣﻨﻈﻮر ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎ لﻫﺎی اﺧﯿﺮ در نظریه های روان شناسی ﺑﺮرﺳﯽ و پنج نظریه ی طبیعت گرایی،نظریه ها ی یادگیری و شرطی سازی،نظریه های شناختی،نظریه های اجتماعی-فرهنگی و نظریه های هویت-شخصیت اﻧﺘﺨﺎب ﺷـﺪند و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ با ﻧﻈﺮات اﻣﺎم ﻋﻠـﯽ (ع )د...

الهیات­اعصاب به­عنوان برنامه­ای تحقیقاتی، امکان جدیدی برای پیوند علم و دین مطرح می­سازد، به­گونه­ای که با حفظ اصالت و استقلال نسبی علم و دین، هیچ­یک به دیگری تقلیل نیابد. نیوبرگ که از شاخص­ترین چهره­های این حوزه است، درصدد تعیین تأثیرات مثبت باورها و مناسک دینی بر سلامت جسم و روان است. او تجربه عرفانی را منشاء تمان ادیان می­داند و با تلفیق پدیدارشناسی تجربه عرفانی و عصب­شناسی، می­خواهد رابطه هر...

روان درمانی، فرآیندی علمی و روشمند است که امروزه برای کمک به افرادی به کار گرفته می شود که مشکلات روانی عملکرد زندگی آنان را مختل کرده است. شیوه ها و روش های گوناگونی وجود دارد که با استفاده از آن می توان گنجایش روانی افراد را افزایش داد تا بتوانند بر مشکلات روحی - روانی خود فائق آیند و بیشتر از زندگی خویش لذت ببرند. اندیشمندان حوزۀ روان شناسی در آثار خود، نظریه ها و روش های روان درمانی بسیاری ...