ادبیّات پایداری از مهمترین سنگرهای فرهنگی شاعران متعهّد به­شمار می­رود که امروزه بخشی از آثار ادبیّات معاصر را به­ خود اختصاص داده­­است. این رویکرد در جهان عرب، به تدریج پس از آگاهی اعراب­ از جنبش­های شکل­گرفته در اروپا از اواخر قرن نوزدهم میلادی مطرح گردید. در این میان سرزمین فلسطین به­دلیل تاخت­و­تاز اشغالگران و فجایع انسانی رخ داده در آن همواره در کانون توجّه شاعران و نویسندگان بسیاری قرار داشته...

یکی از ویژگی‌های شعر دورة مشروطه، بهره‌برداری شاعران از عناصر اسطوره‌ای است. شاعران با اشاره به نام و وقایع زندگی شاهان و پهلوانان ایران باستان، کوشیده‌اند مخاطبان خویش را به تحرک وادارند. هر چند شاعران برجستة عصر مشروطیت کمابیش به این امر توجه داشته‌اند، اما شیوة برخورد آنها با عناصر اسطوره‌ای یکسان نیست. در این میان، شاعرانی چون ادیب‌الممالک و بهار با برداشتی کلاسیک‌گونه و معتدل در معرفی اساط...

با تعمّق در آثار ادبی می‌توان تأثیر دین را در اندیشه و اعتقاد مردم ریشه‌یابی کرد و آن را آینه‌ای از باورهای جامعه دانست که آنها را در رسیدن به اهداف عالی، پیروزی بر ظلم و یافتن راه حقیقت راهبری می‌کند. هنگامی که شعر فارسی رونق گرفت، شاعران از طریق قرآن و دیگر کتاب‌های دینی با داستان‌های پیامبران آشنا شده بودند. در این زمان، فرهنگ اسلامی و داستان پیامبران نیز رفته رفته در اذهان بسیاری از مردم رسو...

ادبیات در هر شکل و قالبی که باشد، بستری برای مفاهیم و سنت‌هایی است که روزگاری باور و اعتقاد مردمانی بوده‌است. یکی از مواردی که در ادبیات مورد توجه قرار گرفته‌است و به شیوه‌های مختلف بازتاب یافته، آیین دادخواهی است که نشان‌دهندة اهمیت آن در فرهنگ ایرانی است. «قصه برداشتن» یکی از مصادیق دادخواهی است که در متون ادبی بازتاب گسترده‌ای یافته‌است. علاوه بر توجه به جنبه‌های تاریخی، سیاسی و اجتماعی، می‌...

تأکید مقالة پیش‌رو ‌بر تفاوت شیوة شاعران ایرانی دورة صفویه و شعرای هندی دورة گورکانی در سدة یازدهم هجری است که از آن با نام‌های سبک اصفهانی و سبک هندی یاد می‌شود.نگارنده بر این باور است که تفاوت اصلی، در میزان روی‌کردِ شاعران این روزگاران به شعر شاعران و مضمون‌های مرسوم ادبی (motiv) در سبک عراقی رایج در ایران است.بیدل دهلوی تماس با سبک عراقی را در همان حد وزن و قافیه و بی ‌یادکردِ مکرر از نام شاع...

خواجه شمس‌الدین محمد مشهور به حافظ شیرازی، یکی از شاعران بی‌بدیل ادب پارسی است، که اشعارش سال‌ها ورد زبان عارف و عامی بوده و می‌توان گفت شعر کمتر شاعر ایرانی به‌وسعت اشعار حافظ در میان مردم رواج یافته است. حافظ در عرصة انتخاب و کاربرد واژه‌ها و ترکیب‌های خاص نیز، شاعری مبدع بوده و نه تنها برخی واژه‌ها را در شعر خود در معنی خاصی به‌کار برده؛ بلکه ترکیب‌هایی نیز ساخته است که حاصل ذهن پویا و خلاق...

ادبیات تطبیقی یکی از دانش های نوپا، مفید و کارآمدی است که ادبیات کلیه ملل جهان را در مجموعه ای به هم پیوسته و مقوله ای واحد(علیرغم اختلافات شکلی و زبانی ) معرفی می کند. مسلماً بسیاری از شاعران ایران زمین با سایر شاعران جهان (از جمله شاعران عرب) در شعر و زبان همانندی دارند. در آثار هر شاعری مضامین مختلفی مانند مضامین ادبی، سیاسی و اجتماعی به چشم می خورد، اما میان اشعار ملکالشعرای بهار و محمود سام...

خواجه شمس‌الدین محمد مشهور به حافظ شیرازی، یکی از شاعران بی‌بدیل ادب پارسی است، که اشعارش سال‌ها ورد زبان عارف و عامی بوده و می‌توان گفت شعر کمتر شاعر ایرانی به‌وسعت اشعار حافظ در میان مردم رواج یافته است. حافظ در عرصة انتخاب و کاربرد واژه‌ها و ترکیب‌های خاص نیز، شاعری مبدع بوده و نه تنها برخی واژه‌ها را در شعر خود در معنی خاصی به‌کار برده؛ بلکه ترکیب‌هایی نیز ساخته است که حاصل ذهن پویا و خلاق...

پروین شاعر امروز است و شعــــر او در قالـب سنتّی و با برخی باورهای سنتّی سروده شده است . شعرپروین در اوضاع اجتماعی آن روزگار که سال های ناامیدی سیاسی روشنفکران ایرانی و شرایط بد اقتصادی پساز اشغال ایران توسط متفقین و همچنین اوضاع پس از کودتای 28 مرداد 1332 ، سروده شده است . در چنیناحوالی شعر که تا آن روزگار در مسیر وقایع روز و حوادث سیاسی حرکت می کرد، به جانب چشم اندازهای تازهخم شد . شعرهای بیانی...

زبان نمادین و اسطوره‌ای، در شعر معاصر جایگاهی درخور یافته است. اسطوره‌ها در هر سرزمینی بخشی از هویت، تمدن و فرهنگ آن سرزمین به‌شمار می‌روند و شاعران با بهره‌گیری از آنها، افزون بر اینکه شعر خود را هنرمندانه‌تر می‌سرایند، می‌توانند دغدغه‌ها، دل‌مشغولی‌ها و خواسته‌های خود را از طریق آنها با زبانی غیرمستقیم به جامعه منتقل کنند. شاعران معاصر ایرانی و جهان عرب نیز از به کارگیری اسطوره‌ها غافل نبوده ...