میرزامحمد آخوندزاده متخلص به «بهرام سیروس» به سال 1885م در شهر لنکران جمهوری آذربایجان چشم به جهان گشود. وی یکی از بنیان گذاران «حزب کمونیست ایران» است که در طول سال های 1920-1925م بارها توقیف و زندانی شده است. سیروس پس از وارد شدن به عضویت حزب کمونیست اتحاد شوروی برای کار در هیئت دفتر آسیای میانگی کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی به شهر تاشکند فرستاده می شود. او از سال 1930م به بعد در تاجیک...

در سال‌های برقرار شدن حاکمیت شوروی، پژوهش علمی زبان، ادبیات و فرهنگ تاجیکی با استفاده از دستاوردهای علم جهانی تنظیم شد و نتیجه‌های خوبی نیز به‌دست‌ آمد؛ اما این‌همه درزمینۀ سیاست‌های حزب کمونیست اجرا می‌شد و از این سبب، در جریان عملی شدن آن‌ها نتایج خوب و بد اغلب پهلوی هم بودند. تاریخ تألیف، بررسی و لغو نخستین فرهنگ تاجیکی- روسی به‌نام لغت بیکتاش بازگوکنندۀ این فرازونشیب در فرهنگ‌نویسی تاجیک اس...

آرمان‌های ملی و اجتماعی در شناخت تفکر ملی هر خلق نقشی برجسته دارند. آنچه این آرمان‌ها را هویدا می‌کند، ژانر‌های فولکلور است. در فولکلور تاجیک، اندیشه و تفکر مردم زحمت‌کش گوناگون‌سلیقه و گوناگون‌معلومات، زندگی پرفراز‌ونشیب، پستی و بلندی‌ها، ناکامی و پیروزی‌های حیات انسانی بازتاب یافته است. یکی از ژانر‌های مهم فولکلور که در آن بازتابی از وقایع ملی و اجتماعی را می‌توان مشاهده کرد، سرودهای تاریخی ا...

در سال ۱۹۷۰م با سعی و تلاش آکادمیک عبدالغنی میرزایف شعبۀ شرق‌شناسی و آثار خطی آکادمی علوم تاجیکستان به انستیتو شرق‌شناسی تبدیل شد که در حیات علمی- فرهنگی جمهوری تاجیکستان پدیده‌ای نو محسوب می‌شد. در چهارچوب امکانات مالی انستیتو با اهتمام میرزایف، شعبه‌ها و بخش‌های نو، ازجمله بخش‌های ایران، افغانستان، هند و پاکستان و ممالک عربی تأسیس شد که در آن‌ها تاریخ و اقتصاد، ادبیات و زبان‌های این کشورها مو...

دورة جدید مکتب و معارف تاجیک با جنبش اصلاح‌طلبی و معارف‌پروری در سمرقند که آغازگر آن محمودخواجه بهبودی بود، پا به عرصۀ ادبیات تاجیک نهاد. بهبودی نه‌تنها در سمرقند، بلکه در تمام آسیای میانه اولین شخصی بود که ضرورت اصلاحات کلی اجتماعی و مدنی را در جامعه‌ای که در زنجیر سنت‌های فئودالی عصر میانه پابند بود، مطرح کرد. از سوی دیگر، عبدالقادر شکوری در پاییز سال 1901م نخستین مکتب اصول نوی تاجیکی را رسماً...

نگارنده در این مختصر پس از تبیین مفهوم «سبک شخصی» و مختصات سبکی شعر یک صدساله پیش تاجیک، به بررسی مختصات سبک شناختی شعر استاد لائق شیرعلی، تواناترین شاعر نیمه ی دوم سده ی بیست تاجیک، می پردازد. با توجه به اشعار شاعر معلوم می شود که استاد لائق شیرعلی از جمله ی شاعرانی محسوب می شود که دارای سبک شخصی یا فردی می باشند. اما مختصات سبک فردی استاد لائق شیرعلی به چه قرار است؟ در بخش اصلی این مقاله به ا...

میرزامحمد آخوندزاده متخلص به «بهرام سیروس» به سال 1885م در شهر لنکران جمهوری آذربایجان چشم به جهان گشود. وی یکی از بنیان‌گذاران «حزب کمونیست ایران» است که در طول سال‌های 1920-1925م بارها توقیف و زندانی شده است. سیروس پس از وارد شدن به عضویت حزب کمونیست اتحاد شوروی برای کار در هیئت دفتر آسیای میانگی کمیتة مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی به شهر تاشکند فرستاده می‌شود. او از سال 1930م به بعد در تاجیک...

مباحث حاضر چکیده نشست علمی است که با حضور دکتر تاجیک در تاریخ 14/10/84 در گروه علوم سیاسیپژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی برگزار گردید.

روشن رحمانی از فولکلورشناسان برجستۀ تاجیکستان است که بخش زیادی از عمر خود را به آموزش و بررسی ایجادیات شفاهی مردم اختصاص داده است. این مقاله با هدف معرفی این دانشمند تاجیک به نگارش درآمده و در پایان فهرستی از آثار وی ارائه شده است. روشن رحمانی در سال ۱۹۸۰م به‌همراه گروهی از استادان و کارمندان دانشگاه ملی تاجیکستان در سمت مترجم به دانشگاه کابل رفت و در آنجا به گردآوری، تحقیق و بررسی ایجادیات شفا...

سیدرضا علیزاده یکی از سرشناس‌ترین روشن‌فکران و معارف‌پروران تاجیک است. او در سال 1887م در ناحیۀ باغ‌شمال سمرقند در خانواده‌ای هنرمند به دنیا آمد، در همین شهر کسب علم کرد، زبان‌های گوناگون (حدود هفت زبان) را آموخت و با مطبوعات ایران و آذربایجان و دیگر ممالک شرق آشنایی پیدا کرد. علیزاده از روزهای نخست تأسیس نشریه‌های معارف‌پرور تاجیک، سمرقند و آیینه، به‌عنوان مسئول بخش تاجیکی ای...