کتاب فتوح خراسان، اثر ابوالحسن مدائنی (۲۲۵ ـ ۱۳۵ ق) از کهن‌ترین آثاری است که درباره تاریخ خراسان تألیف شده است. اگرچه از این کتاب نیز همانند دیگر آثار مدائنی و بسیاری از مورخان سده‌های نخستین هجری نسخه‌ای به دست ما نرسیده است، به نظر می‌رسد چنین کتابی نباید از سوی مورخان دوره‌های بعد نادیده گرفته شده باشد و احتمالاً اجزایی از آن در آثار این نویسندگان نقل شده و محفوظ مانده است. نویسنده براساس این...

تیمور گورکانی با لشکرکشی­های گسترده­ توانست سرزمین­های زیادی را تحت حکومت خود درآورد. بخش بزرگی از این یورش­ها  تحت عنوان غزا و جهاد علیه کفّار صورت گرفت. استفاده از مفهوم جنگ علیه کفّار  که در قرآن و منابع فقهی، تحت نام «جهاد» آمده است، دست وی را در برده­گیری یا همان «ِاِسترقاق» باز گذاشت و بدان مشروعیت بخشید. پژوهش حاضر بر آن است با توجه به محدودة جغرافیایی جنگ­های تیمور، که تحت نام جهاد و یا غزو...

پس از رحلت پیامبر و به خلافت رسیدن ابوبکر، مسلمانان دست به یک سلسله فتوح دامنه­دار زدند. قسمت اعظم این فتوح در مناطق مسیحی نشین انجام پذیرفت. مصر که از جمله مراکز مسیحی درآن روزگاران بود، در مدت کوتاهی به تصرف مسلمانان درآمد و ایشان توانستند بر اسکندریه، یکی از مراکز چهارگانه مسیحیان دست یابند. واکنش مردم مصر در مقابل مسلمانان بسیار قابل ملاحظه بود. قبطیان در مقابل مسلمانان نه تنها مقاومت نکردن...

بخشی از اسواران به عنوان جنگجویان سواره نظام ویژۀ ارتش ساسانی در آستانۀ فتوح به مسلمانان پیوستند و ضمن ادامۀ فعالیت نظامی و نقش در گسترش فتوحات اسلامی، پس از استقرار در شهرهای تازه تأسیس بصره و کوفه در فعالیت های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این شهرها سهمی عمده داشتند. آنها پس از روی کار آمدن امویان، ضمن شرکت در جنبش های ضد اموی به فعالیت فکری علیه جریان جبرگرایی که از سوی امویان تبلیغ می شد روی آور...

در این پژوهش تاریخ همدان در سه قرن اول هجری بررسی می شود. سرزمین همدان در آستانه ورود اسلام کم و بیش یکی از نواحی مهم و مورد توجه بوده است و پس از ورود و استقرار اسلام نیز همچنان در قلمرو خلافت اسلامی یکی از نواحی بسیار مهم بشمار می رفت . در آغاز فتوح، حملات مسلمین پس از فتح الفتوح نهاوند، متوجه سرزمین همدان گردید. فرایند فتح و اوضاع سیاسی، اداری، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی این سرزمین در ...