فقه تطبیقی روش علمی است که به منظور مقایسه مذاهب فقهی و توصیف و تبیین نقاط اشتراک و افتراق آنها بکار می­رود.  فقه­پژوه در این رویکرد خود را از حصار منابع، ادله و روش­های فهم شناخته شده در مذهب خاص فراتر می­برد و فهم عمیق مسئله مورد پژوهش را در دیدگاه­ها، روش­ها و ابزارهای متفاوت مذاهب برای خود فراهم می­آورد. وی برای انجام مطالعات تطبیقی در فقه اسلامی مراحلی را طی می­نماید: 1- مسئله­یابی و مسئله...

در فقه مذاهب اسلامی، بغی از جمله جرایم تعزیری است که به معنای اقدام مسلحانه علیه امام عادل می‌­باشد. در فقه اهل سنت، این اقدام علیه امام جائر نیز می­‌تواند مصداق بغی باشد. با وجود اینکه این عنوان مجرمانه سابقه طولانی در فقه دارد، اما قانونگذار، با تصویب قانون مجازات اسلامی در سال 1392، آن را در زمره جرایم حدی، جرم‌­انگاری نموده و طی مواد 287 و 288 برای آن مجازات اعدام و تحت شرایطی حبس تعزیری پی...

وجود امنیت راه سرزمین وحی و انجام مناسک حج یکی از مسائل مهم فقه اسلامی است. نظر به وجوب حج و اهمیت خالی‌نماندن کعبه معظمه از حجاج، حکم وجود یا تأمین استطاعت طریقی به عنوان شرط وجوب حج برای مکلفان، از منظر فقه مذاهب اسلامی چندان روشن نیست؛ از این رو پرسش از ماهیت شرط استطاعت طریقی با رویکرد تعطیلی حج در صورت عدم تأمین امنیت حجاج از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی، مسئله­ای است که نیازمند کاویدن تا مرحله...

در فقه اسلامی با استناد به آیات قرآن و روایات، برخی زمانها و مکانها دارای حرمت ویژه­ ای هستند که ارتکاب جنایت در آنها، نشانه حرمت شکنی دانسته شده است. از این رو در مجازات مرتکبان جنایت قتل، شدّت بیشتری اعمال و در صورتی که به پرداخت دیه به اولیای دم حکم شود، میزان ثلث دیه کامل به عنوان تشدید یا تغلیظ، به دیه پرداختی اضافه می­ شود. بحث جمع دو سبب تغلیظ و حکم آن در میزان تغلیظ، از مواردی است که فقه...

تسعیر در فقه به معنای قیمت گذاری کالا یا خدمات توسط حاکم یا نماینده او و اجبار بر معامله بر اساس آن قیمت است. در شرایط عادی و بدون وجود احتکار و اجحاف، به اجماع فقهای امامیه و مشهورِ فقهای اهل سنت، تسعیر حرام است؛ در مواردی نیز ازجمله هنگام نیاز مردم به کالا و خدمات و صنعتی خاص، انحصار تولید یا فروش کالا، احتکار کالا، اجحاف و تفاوت فاحش در قیمت، تسعیر جایز شمرده شده است. در مواردی که تسعیر جایز ...

مناطق کردنشین به دلیل تنوّع مذهبی و وجود تفکرات آیینی فراوان، یکی از حوزه های پیچیده در زمینه فرق و مذاهب است و کمبود تحقیقات و مطالعات علمی در این خصوص مزید بر علت بوده، بر این پیچیدگی می افزاید. بیشترین جمعیت کردها پیرو مذهب شافعی از اهل سنّت اند. این وضعیت در ایران، عراق، ترکیه و سوریه ثابت بوده و این خصیصه مذهبی ایشان وجه تمایز آنها با همسایگانشان است؛ زیرا همسایگان عرب، ترک، لر و فارس آنها، ...

اهمیّت و ارزش اثباتی اقرار به عنوانی یکی از ادلة اثبات دعوی، بر کسی پوشیده نیست. اقرار شخص عاقل به زبان خویش به دلیل عقل و شرح نافذ است و اقرار کننده به مفاد اقرار خود ملزم می شود. در مورد نفوذ اقرار شخص سالم هیچ گونه نزاعی بین فقها و حقوقدانان وجود ندارد ولی در مورد اقرار مریض در مرض موت اختلاف شده و بین مذاهب اسلامی اقوال مختلفی وجود دارد. این مقاله نظر به اهمیّت موضوع، ضمن بیان معنای اصطلاحی ...

پیوستگی‌های تصوف و تسنن در خراسان سده‌های سوم تا ششم هجری[1] دکتر هادی وکیلی[2] انسیه سادات حسینی‌شریف[3] چکیده تصوف و عرفان اسلامی در تاریخ مذهبی ایران به‌ویژه در خراسان و دوره پیش از مغول، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. چگونگی روی‌کرد مذاهب گوناگون اسلامی به این پدیده و تغییر سو‌گیری‌ها در این زمینه در درازنای تاریخ آن، از مسائل مهم در این موضوع به شمار می‌رود. برخی از مذاهب تسنن همچون حنفی...

حرم در اصطلاح فقهی به مکه و پیرامون آن تا محل أنصاب، اطلاق می گردد و مراد از حرمین، مکه و مدینه است. مکه به علت وجود خانه کعبه که قبله مسلمانان است، و انجام مناسک حج که یکی از مهمترین عبادات در شریعت اسلامی است، از احکام اختصاصی برخوردار است و مدینه نیز به علت وجود مرقد رسول اعظم صلی الله علیه و آله، مورد اقبال همه مومنان است. در این پژوهش، احکام اختصاصی حرمین از دیدگاه فریقین مورد بررسی تطبیقی...

به مصداق بسیاری از آیات قرآن و روایات صحیح، حفظ رابطه¬ی حسنه بین زوجین و رعایت احترام دو طرفه در خانواده، یکی از مبانی و اهداف مورد نظر شریعت اسلام در موضوعات فقهی است اما فقهاء به استناد ادله¬ی مختلف، معتقدند که اگر زندگی زناشویی، مصداق آرامش و طمأنینه و هم دردی نباشد، مرد با بکارگیری حقش در مورد طلاق، می¬تواند آن زندگی خانوادگی و همسری را البته با حفظ احترام همسر و رعایت موازین اخلاقی، خاتمه ...