بررسی تطبیقی آثار ادبی همواره راز و رمزهایی را آشکار می سازد که در بررسی جداگانه آثار کمتر به آن توجه می شود رویکرد تطبیقی این امکان را فراهم می سازد که جنبه های مشترک و متضاد آثار و مهم تر از آن اندیشه های گوناگون در دو اثر با یکدیگر مقایسه شوند . درباره شاهنامه و حماسه های بلوچ تا کنون پژوهش های زیادی انجام شده اما آنچه تا کنون بدان پرداخته نشده ، بررسی مضامین مشترک آن هاست. در این رساله در ب...

اشعار زکریا و شهریار زیباترین و دلنشین­ترین مفاهیم و مضامین رمانتیکی را به تصویر می­کشد. اشعار این دو شاعر مضامین رمانتیکی مشترکی دارند که از برجسته­ترین آن‌ها می­توان به طبیعت، غربت، فقر و وطن­پرستی اشاره کرد. طبیعت به عنوان یکی از پر بسامدترین مفاهیم و مضامین رمانتیکی است که بیش‌تر اشعار زکریا و شهریار را به خود اختصاص داده است؛ طبیعتی که شاعر از ناامیدی رو...

  ‏بحث دربارة امثال و حکم اقوام و ملل بسیار شیرین و جالب است. به ویژه اگر با یکدیگر مقایسه شوند و مبدأ و ریشه آنها جست وبجو شود. مضامین مشترک امثال را ‏در برخی موارد می توان حمل بر توارد خاطرین کرد؛  بدین معنی که دو تن در دو زمان و در دو مکان تحت تأثیر یک موضوع قرار گرفته و سخنی گفته باشند و این در ادب هر قوم شواهد و نظایر بسیار دارد. ‏در این مقاله، پنجاه ضرب المثل که در بین زبان های عربی و فا...

  ‏بحث دربارة امثال و حکم اقوام و ملل بسیار شیرین و جالب است. به ویژه اگر با یکدیگر مقایسه شوند و مبدأ و ریشه آنها جست وبجو شود. مضامین مشترک امثال را ‏در برخی موارد می توان حمل بر توارد خاطرین کرد؛  بدین معنی که دو تن در دو زمان و در دو مکان تحت تأثیر یک موضوع قرار گرفته و سخنی گفته باشند و این در ادب هر قوم شواهد و نظایر بسیار دارد. ‏در این مقاله، پنجاه ضرب المثل که در بین زبان های عربی و فا...

فردوسى و متنبى هر دو در آثار جاودان خود، تصاویر بدیع و خیال‌انگیزى از عظمت گرد و غبار سپاهیان آفریده‌اند که از زوایاى مختلف قابل تأمل است. هر دو شاعر براى ترسیم عظمت گرد و خاک از مضامین و تصاویر مشترک استفاده کرده‏اند. این اشتراک در تصاویر و مضامین به اشکال مختلف از جمله توارد، استفاده از الگوهاى کلیشه‌اى، تأثیرپذیرى فردوسى از شعر متنبى یا شاعران قبل از او قابل تفسیر است. با مقایسۀ این تصاویر ...

بررسی تطبیقی مراثی و اشعار عاشورایی شاعران عرب­زبان و فارسی ­زبان، در میان پژوهشگران و ادیبان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در این زمینه، عمده‌ ترین‌ ویژگی‌ محتوایی‌ مراثی عاشورایی، بیان ‌مظلومیت‌ امام حسینع، سختی­ها و مصیبت‌های‌ کربلا و گریه‌­محوربودن‌ آن‌ است‌. شریف رضی، شاعر عرب­زبان قرن چهارم هجری (359ـ406) و محتشم کاشانی، شاعر فارسی­ زبان قرن دهم هجری (905ـ996)، هر دو از شاعران شیعی و دا...

امام سجاد(ع) در شرایط سخت پس از رخداد عاشورا، مسؤولیت خود را بیشتر از طریق کلام و سخن که بخش اعظم آن در قالب ادعیه و کلمات قصار و کمی در اشعار برجای مانده از آن حضرت تجلّی یافته، به انجام رسانیده است. کلام وی در عین حال که رابطه عاشقانه انسان با خدا را به زیباترین شکل ممکن به تصویر کشیده، حاوی موضوعات گوناگون و متنوّع در رابطه با جنبه های مختلف هدایت انسان است. اشعار منسوب به آن حضرت نیز بسان دعا...

یافتن و مقایسه موضوعات مشترک در اشعار اخوان و ابوماضی این فرصت را فراهم می‌کند، تا از افکار و اندیشه‌های مشابه این دو شاعر نوگرا پرده برداریم؛ و به این مهم دست یابیم که حد و مرز جغرافیایی، و هم‌چنین فرهنگ و دین متفاوت نزد شاعران مردمی، مانعی برای رسیدن به همسواندیشی نیست. چراکه این دو شاعر ضمن مقدس‌شمردن اعتقادات خود، فرادینی و فرامرزی می‌اندیشند، و شعرشان بازتاب ناله و درد مر...

با ملاحظه و بررسی تطبیقی مثنوی معنوی و دیوان شمس، اندیشه‌ها و مضامین مشترکی در این دو اثر عظیم ادبی دیده می‌شود. برخی از این اندیشه‌های مشترک، در دیوان شمس به‌اجمال و ابهام و در مثنوی مشروح و با‌ روشنی بیش‌تر آمده است. از این‌رو، مقایسة این دو اثر بزرگ و یافتن مطالب و نکات مشترک آن‌ها می‌تواند در برطرف‌کردن ابهام ابیاتی از دیوان شمس نیز مؤثر افتد. در مقالة‌ حاضر، علاوه بر جست‌وجوی اندیشه‌های مش...

خمریات از دیرباز مورد توجه شاعران پارسی و تازی بوده است. اعشی و منوچهری دامغانی از جمله این شاعران‌اند که به این موضوع پرداخته‌اند. بنابراین به خاطر بسامد بالای توصیف باده در شعرشان، و عدم پژوهش در این خصوص، این جستار به دنبال آن است که با روش توصیفی - تحلیلی، نگاه دو شاعر به این موضوع را بررسی کرده و تفاوت‌ها و اشتراکات شعری آنان را بیان کند. یافته‌های این پژوهش نشان...