سنایی غزنوی از شاعرانی است که با جهان بینی حکیمانه و دیدگاه عارفانه خود درباره خلقت عالم و نقد نظریه های عرضه شده در این مفهوم، گام در عرصه سخنوری نهادی است. بی تردید شناخت جهان بینی وی ما را در دریافت اندیشه های دینی و اجتماعی و درک مفاهیم شاعرانه وی یاری می کند. در این نوشته ضمن اشاره به دیدگاه ها و مکتب ها و نحله های فکری و اجتماعی از جمله اندیشه های زردشت، مانی، مزدک، ارسطو (aristotle)، افل...

تجربه زیباشناختی تجربه ای غنی و لذت بخش است. این بحث که چه عواملی در این تجربه دخیل می باشند اساس مباحثات میان دو نحله فکری در زیبایی شناسی معاصر را تشکیل می دهد. تلفیق گرایان برآنند که دانش و پیش زمینه های اطلاعاتی در کنار درک کیفیات حسی تجربه زیباشناختی را می سازند و مخالفین آنها تنها برخوردی حسی و غریزی را برای درک لذت زیبایی کافی می دانند. ریشه این مباحث را می توان در تمایز میان فرم و محتوا...

تا نگردی آشنا زین پرده رازی نشنوی گوش نامحرم نباشد جای آوای سروش سخن سنجان را در شناخت واژگان زبان، چهارگونه آشنایی با لغات و واژه هاست که به چهار عرف لغوی و شرعی و خاص و عام در علم بیان نامبردارند و هر یک را در وضع، حقیقتی و مجازی است. و هرکه خواهد تا به حقائق آثار و دقائق افکار و رقائق اسرارگویندگان و نویسندگان، در بلندای تاریخ ادب و فرهنگ و حکمت و عرفان، در یک قوم و ملت، یا نحله و طبقه از...

اختلاف نظر بین دو مکتب فقهی اخباری و اصولی پیش از آن که در سده­13­هـ. ق به پایان رسد، از چالشی دنباله دار بین دو نحله از قرون 11و 12 شروع شده بود. در این روند پیوستگی های سببی و نسبی بین روحانیون اصولی به تقویت مقام مجتهدان و اتحاد آنها علیه دیدگاه روحانیون اخباری منجر شد. این مقاله تلاش دارد تا با پیگیری قرابت­های موجود بین علمای دینی و مطالعه موردی میرزا محمدباقر خوانساری به تحلیلی در باره عل...

رویکرد نهادگرایی در دانش اقتصاد از مهم ترین نحله های این دانش است که قدمت آن به اوائل قرن بیستم می رسد. از آن زمان تاکنون مسأله چیستی نهاد و تبیین آن مورد توجه فیلسوفان علوم اجتماعی و از جمله فیلسوفان علم اقتصاد بوده است. توجه به ویژگی های نهاد در دو رویکرد نهادگرایی متقدم و نهادگرایی متأخر و تبیین آنها در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفته و در آن به عناصر «عادت»، «وابستگی نهادها به افراد»، «شکل...

محیط زیست، یکی از مسایل بسیار مهم در قرن اخیر است که نحله های فکری مختلف در راستای محافظت از آن، راهکارهای گوناگونی ارایه داده اند؛ از جملۀ نحله های فکری منشعب شده از فمینیسیم، اکوفمینیسم است که وضعیت نابهنجار کنونی محیط زیست را برایند نگرش مردسالار چیره بر جوامع می داند و راهکار گذار از این وضعیت را تغییر این نگرش و رسیدن زنان به جایگاه حقیقی خود، به عنوان حافظان ذاتی طبیعت می داند. بررسی اکوف...

خصوصیات اقلیمی گیلان موجب شده است که تحقیقات چندان شایسته ای در مورد آثار برجای مانده از دنیای کهن در این منطقه صورت نپذیرد و گیلان به لحاظ شناسایی تاریخ کهن آن مهجور واقع گردد. اما با نگاهی به تزئینات معماری بومی در روستاهای گیلان می توان نقش مایه هایی را مشاهده کرد که تا حدودی متمایز از دیگر نقاط ایران است. با بررسی کشفیات باستان شناسی پیش از اسلام در منطقه نیز ردپایی از این نقوش را در معماری...

بنیان این رساله براساس تالیف خانم مک اولیف بنا شده است که با توجه به بیان صریح ایشان و استنباط نویسنده می توان هدف او را از اینکار بقرار زیر توصیف کرد: نخست : اینکه مولف با توجه به گستردگی تفاسیر و مفسرین قرآن کریم مجبور بوده است بصورت گزینشی آثار ده مفسر را انتخاب کرده و خود نیز اذعان می دارد که اینکار جامع و مانع نمی باشد و فقط ترتیب تاریخی (کرونولوژیک) عصر زندگی آنها ملاک کار بوده است. دوم: ...

گنوسیسم یا مذهب گنوسی، کلمه ای یونانی به معنای معرفت و شناخت، عنوان مجموعه ای از ادیان و مذاهب و نحله های دینی است که در قرون اول و دوم میلادی در فلسطین، سوریه، بین النّهرین و مصر وجود داشته است. دین و آیین گنوسی از جمله عقایدی است که بر عرفان اسلامی تأثیر نهاده است و تشابهات بسیاری بین آن دو، وجود دارد. سهروردی از عرفایی است که در آثار او اندیشه گنوسی بسیار مشهود است. این مقاله اندیشه ای گنوسی ...

به تعبیر «کارل پوپر» مسأله شناخت از زمان دکارت به این طرف، سمت و سویی «ذهنی» یافته و لذا مشاهده می شود که «واقع گرایی » در ژرفای باتلاق مقدمات ذهنی ـ روانی گرفتار شده و اشتباهی بزرگ در حوزه معرفت رخ نموده که نتیجه آن اتکای بیش از حد به مقوله ای ذهنی به عنوان «عقل متعارف » است. پوپر برآن بود که با رجوع به سنن مکتب ارسطویی می توان به نگرشی واقع بینانه دست یافت که تصویری «عینی » از «حقیقت » را به ...