تصویری که امام خمینی از انقلاب اسلامی دست می هند، آن قدرها متمایز و خلاف آمدعات هست، که باوجود بحث وگفتگو های فراوان پیرامون اندیشه های ایشان، نادیده گرفته شود و یا حداکثر تلاش شود به برخی نظریه های رایج همچون ماکس وبر به تأویل برده و تقلیل داده شود. مسئله ای که این تحقیق با روشی توصیفی-تحلیلی از آراء و اندیشه های امام خمینی در پی آن است، صورت بندی همین درک متمایز است. این تصویر مانند بسیاری از...

تغییرهای سیاسی در کشورها، همیشه مورد توجه ناظران داخلی و خارجی قرار می گیرد. این تغییرهای سیاسی معمولا از راه انقلاب، انتخابات، کودتا و جنگ صورت می گیرد. اما در دوره بعد از فروپاشی اتحاد شوروی تغییرهای اجتماعی و سیاسی نیز همپای دیگر مسایل مهم جهان دستخوش تحول شد. در این مقاله سعی بر این است تا با استفاده از نظریه دمکراسی سازی و با بهره گیری از ادبیات قدرت نرم به تبیین نظری انقلاب رنگی پرداخته و...

هدف این نوشتار، واکاوی بخشی از بازتاب­های انقلاب اسلامی ایران در کشور اسلامی عراق بر طبق نظریه پخش است؛ از این ­رو، با در نظر گرفتن مبدأ و مقصد پخش، شرایط اجتماعی-سیاسی عراق، پیش و پس از انقلاب اسلامی ایران و در اداور گوناگون آن، مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. در مبحث موضوع پخش نیز کوشیده­ایم تا با ارائه شواهد عینی، اثبات بازتاب­های احتمالی انقلاب اسلامی بر این کشور را جست وجو کنیم. پرسش اص...

نظریه‌پردازان حوزه انقلاب‌ با ارایه نظریه های متعدد و بعضا ناسازگار علاقه‌مندان این حوزه را با سردرگمی مواجه ساخته‌اند. از این رو برخی درصدد برآمده‌اند تا با طبقه‌بندی این نظریه‌ها اندکی از این سردرگمی کاسته و راه را برای مطالعه انقلاب هموارتر سازند. در این بین جک گلدستون از جمله افرادی است که به دسته‌بندی انقلاب‌ها تحت عنوان نسل‌های انقلاب پرداخته است. وی سه نسل از نظریه‌های انقلاب را شناسایی ...

نظریه­ ی مراحل تحول انقلاب برینتون، از نظریه­ هایی است که برای مطالعه­ ی انقلاب­ اسلامی نیز به کار رفته است. اکثر مطالعاتی که این نظریه را مبنای پژوهش خود قرار داده­ اند، به جایگاه و نقش امام­ خمینی(ره) در انقلاب­ اسلامی توجه نداشته­ اند. در این مقاله، قصد داریم این جایگاه را در انقلاب­ اسلامی بر اساس نظریه­ ی برینتون و با نگاهی انتقادی به این مطالعات، بررسی کنیم. بدین جهت، بر اساس چارچوب نظری ...

پیدایش مفهوم حقوق شهروندی به زمان طرح نظریه های جدید پیرامون حاکمیت در اواخر قرن نوزدهم میلادی ـ همزمان با انقلاب کبیر فرانسه ـ و پس از آن نیز به زمان صدور اعلامیه جهانی حقوق بشر از سوی سازمان ملل متحد در سال 1948 باز می گردد. بر مبنای این نظریه ها مردم دیگر «رعیت» به شمار نیامده و به عنوان «شهروند» در برابر حکومت از حقوقی برخوردار شدند. در ادبیات سیاسی کشور ما نیز نگاه جدید به مفهوم حاکمیت که...

انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 چندین گروه، طبقه و حزب با عقاید ناهمگون، که همه آنها مخالف رژیم پیشین بودند را متحد ساخت. در انقلاب اسلامی ایران نیز همانند بسیاری از انقلاب ها، پس از پیروزی انقلاب، این ائتلاف چندان دوام نیاورد. مطابق نظریه کرین برینتون، بعد از پیروزی انقلاب، میانه روها بر سر کار می آیند. اما پس از مدت کوتاهی توسط تندروها به حمایت از رژیم پیشین و استفاده از روش های غیر انقلاب...

دبیرخانه هیات حمایت از کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره در سال 1382 توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی با هدف کمک به بسط آزاد اندیشی و شکل گیری یک حرکت گسترده برای تولید علم و نظریه پردازی از طریق راه اندازی مجامع علمی تحت عنوان کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره در زمینه علوم انسانی و معارف دینی تاسیس شد. این هیات دارای بیست عضو شامل روسای عالی ترین مراکز علمی- پژوهشی و چند تن از دانشوران برجست...

در بیست و هفت سال گذشته در بررسی انقلاب اسلامی از میان سه نوع تبیین «علّی»، «فرآیندی» و «پیامدی» از انقلا ب ها، بیش از همه به تبیین های علّی و ساختاری (یا نوع اول) توجه نشان داده شده است. هدف اصلی این مقاله، شناخت انقلاب اسلامی از طریق توضیح فرآیند فعال و زنده شکل گیری بسیج انقلابی مردم ایران (یا تبیین نوع دوم) است. نگارنده کوشش کرده از منظر سرمشق انتخاب عقلانی و نظریه بسیج منابع توضیح دهد که چگو...

بازتاب انقلاب اسلامی در جوامع مختلف، امری ظاهر و آشکار است که نیاز به اثبات ندارد و اندک کنکاش در جوامع مختلف، ما را به کشف و شهود این بازتاب رهنمون می‌کند. درباره بازتاب انقلاب، نظرات مختلفی ارائه شده است که بر مبنای تفکرات غربی است و با هستی‌شناسی اسلامی سازگار نیست و رویکرد جامعی را در این باب عرضه نمی‌دارد که در این مقال به نقد و تبیین این نظریات پرداخته‌ایم. نظام نوری شیخ اشراق ساختار متنا...