بدیع­الزمان فروزانفر که در جایگاه یکی از برجسته­ترین محققان و استادان زبان و ادبیات فارسی به عنوان پژوهشگر بی­ملال آثار مولانا جلال­الدین رومی شناخته شده است، بخشی از مطالعات خود را به نقد ادبی اختصاص داده بود و بی­هیچ گزافه­ای باید او را از پیشگامان نقد ادبی در ادبیات معاصر فارسی به شمار آورد. در میان این آثار، کتاب سخن و سخنوران دارای ارزش و اعتبار خاصی است و با توجه به آن که اثر مذکور نخستین...

این پژوهش به تحلیل کهن الگویی آزمون های موجود در شاهنامه، اختصاص دارد. کهن الگو، مهمترین اصطلاح مکتب روان کاوی روان پزشک سوئیسی – کارل گوستاو یونگ - است و شامل تصاویر کهن و افکار غریزی است که در ناخود آگاه جمعی مشترک همه ی انسان ها وجود دارد. این صور و خاطرات ازلی به شیوه ای نمادین در رویا و اسطوره خود را به ما نشان می دهند. از آنجا که اثری سترگ همچون شاهنامه، سرشار از ، اسطوره ها ، پهلوانی ها...

کهن نمونه ها، با تصویرهای کهن نمونه ای مانند کوه و اعداد و درون مایه های کهن نمونه ای چونان آفرینش و مرگ همسان نیست و به گمان نهان پژوه سوئیسی، کارل گوستاو یونگ، کهن نمونه ها، سازندة نمایه ها و درون مایه های کهن نمونه ای است. پنج کهن نمونة «خود»، «سایه»، «نرینه روان (= آنیموس)»، «مادینه روان (= آنیما)» و «نقاب» از کهن نمونه های برجسته و بُنیادین یونگ است که کارکرد آنها در دبستان نقد اسطوره شناخت...

این مقاله به نقد کهن­الگویی سفر قهرمان در داستان ماهی سیاه کوچولو، اثر صمد بهرنگی می­پردازد. کمپبل، برای کهن­الگوی سفر قهرمان سه مرحله در نظر گرفته ­است: عزیمت،‌ جدایی و بازگشت. او معتقد است که رشد کهن­الگوها در روان فرد، مستلزم گذر از این مراحل است. پیرسن، از شارحان نظریه‌ی کمپبل، اعتقاد دارد که در طی این سه مرحله، دوازده کهن­الگو در روان فرد فعال می­شوند. در مرحله‌ی عزیمت، مع...

در سبک شناسی نوین، بین روانشناسی و مختصات سبکی شاعر یا نویسنده رابطه وجود دارد. یونگ معتقد بود که یک ناخود آگاه جمعی میان همه انسان‌ها مشترک است. ضمیمه ناخودآگاه جمعی خود در بردارنده کهن نمونه‌هایی است که انسان از نیاکان به یادگار دارد. هنر و ادبیات از طریق آرکی تایپ به تاریخ قدیم همه افراد بشر می پیوندد و هر خواننده ای به نوعی خود را ناخودآگاه در آن باز می یابد. بین اندیشه‌هـای ناب حافـظ و مقو...

امروزه ضرورت آشنایی کودکان و نوجوانان با ادبیات اصیل و غنی گذشته بر همگان آشکار شده است اما متون کهن به دلیل دشوار بودن زبانشان چندان شوق و رغبتی را در کودکان برای مطالعه این آثار بر نمی انگیزد؛ در نتیجه متون کهن باید به گونه ای جذاب با زبانی ساده و روشن که کهنگی آن زدوده شده باشد ،برای کودکان بازنویسی شوند. در این بازنویسی ها باید به نحوه بیان و محتوا و حتی شیوه داستان پردازی این بازنویسی ها ...

خاستگاه جمعی و عمیق قصه­ها سبب ایجاد شباهت­های شگفت­انگیز در میان قصه­های ملل مختلف شده ­است. در کنار دیدگاه­هایی که دربارۀ خصلت آموزشی قصه و ارتباط آن با دوران بلوغ و مسائل جنسی مطرح است، دیدگاه­های دیگر نیز بر ارتباط قصه با الگوهای جمعی و اساطیری تأکید دارند. براین اساس، قصه دربردارنده حرکت درونی انسان برای رسیدن به انسجام و یکپارچگی است و روند آن بر ارتباط بین خودآگاه و ناخودآگاه متمرکز شده ...

بدیع­الزمان فروزانفر که در جایگاه یکی از برجسته­ترین محققان و استادان زبان و ادبیات فارسی به عنوان پژوهشگر بی­ملال آثار مولانا جلال­الدین رومی شناخته شده است، بخشی از مطالعات خود را به نقد ادبی اختصاص داده بود و بی­هیچ گزافه­ای باید او را از پیشگامان نقد ادبی در ادبیات معاصر فارسی به شمار آورد. در میان این آثار، کتاب سخن و سخنوران دارای ارزش و اعتبار خاصی است و با توجه به آن که اثر مذکور نخستین...

بررسی متون ادبی از چشم‌انداز نظریات کارل گوستاویونگ، از جمله رویکردهای نقد روان‌شناسی است. یونگ شخصیت را یک واحد می‌داند که از سیستم‌های مختلف روانی فراهم آمده‌است. این سیستم‌های به‌ظاهر جدا، در اصل به‌هم وابسته‌اند و بر هم تاثیر متقابل دارند. تجلیات ناخودآگاه، کهن‌الگو نامیده می‌شود؛ تصاویری جهان‌شمول، با ریشه‌های عمیق تاریخی که به حوزه‌ی ناخودآگاه جمعی تعلق دارند و مظاهر آنها به صورت‌های گونا...