امام خمینی(س) در تعلیقات خود بر مصباح‌الانس که عالی‌ترین نظریات او در حوزه عرفان فلسفی است، در پی ساختن طریقی عرفانی برای معرفت نیز هست. از منظر ایشان بهترین طریق ادراک و معرفت به حقایق اشیا طریق کشف و شهود است. اساساً مباحث معرفت‌شناسی در لسان امام(ره)، با تعبیراتی چون حضور و استحضار بیان می‌شود که حضور اتفاقی در بیان امام(ره)، همان علم انفعالی حکیمان و استحضار، همان علم...

بازکاوی ویژگی‌ها و مؤلفه‌های موضوع علم اخلاق، یعنی کنش‌های اختیاری و صفات اکتسابی، نه تنها برای فهم بهتر این دانش ضروری است، بلکه در فهم روش‌ استنباط حکم اخلاقی نیز نقش‌آفرین است. به همین دلیل ما در این مقاله می‌خواهیم این سؤال را پاسخ دهیم که ویژگی‌های موضوع علم اخلاق کدام‌اند و چه نقشی در روش‌ استنباط حکم اخلاقی دارند؟ با استفاده از روش تحلیلی و عقلی، هفت ویژگی‌ را برای موضوع علم اخلاق به دست...

توحید اساس دعوت تمام انبیاء است؛ هر انسانی باید خدای یکتا را بپرستد و آرامش واقعی در سایه ایمان به حق میسور است. هر چند در طول تاریخ در این زمینه پژوهش‌هایی انجام شده است اما با عنایت به اینکه حقیقت توحید همچنان از اسراری فاش نشده است و سبب شک بسیاری از دانشمندان در طول اعصار در مسئله خداشناسی به جهت تصور غلط از آن می‌باشد. برخلاف نظر بعضی متفکرین، رجوع به کتاب خدا، به تنهایی، برای تبیین این حق...

جهان بینی فلسفی شهید آیت اله مرتضی مطهری اسلام دین حقیقت گرا و واقع گراست. لغت «اسلام» به معنی تسلیم و نشان دهنده این حقیقت می باشد که اولین شرط مسلمان بودن تسلیم واقعیتها و حقیقتها شدن است. هر نوع عناد، لجاج، تعصب، تقلیدهای کورکورانه، جانبداریها، خودخواهیها از آن نظر که برخلاف روح حقیقت خواهی و واقع گرایی است از نظر اسلام محکوم و مطرود می باشد. از نظر اسلام اگر انسانی حقیقت جو، بی نظر و کوشا ...

تأمل در ترجمة آیات قرآن بیان کنندة این حقیقت است که مترجمان قدیم به سبب ایمان و اعتقاد به اسلام و کلام خدا کوشیده‏اند، امانتدار و راست گفتار باشند تا ازتهمت و شبهه موجود در قرن چهارم  که از قبل برگرداندن قرآن به زبان غیرعربی در جامعة اسلامی وجود داشت، درامان باشند. «نوبۀ الاولی» تفسیر کشف الاسرار و عدةالابرار میبدی- که حاوی ترجمة تحت اللفظی آیات است- یکی از آثاری است که دقت و وسواس توام باذوق ق...

 احتجاج و مناظره یکی از راه‌های تبلیغ، دفاع از عقاید و کشف حقیقت، می‌باشد. از این رو یکی از بخش‌های مهمی که در شیوه تبلیغ ائمه معصوم (علیهم السلام) باید به آنها توجه نمود، احتجاجاتی است که ایشان در برابر مخالفان انجام می‌دادند. دوران امام حسین (ع) نیز از این امر مستثنی نیست. ایشان با توجه به اینکه آموزه امامت از سوی   معاویه و معاندان مورد خدشه و تردید قرار گرفته بود  با احتجاجات و مناظ...

نظریه درستی اصول مذاهب و جریانهای فکری رایج و نحوه مواجهه صحیح با این عقاید، یکی از مسائلی است که عین‌القضات در آثار خود به توضیح و تبیین آن می‌پردازد. وی با ارائه دلایل و مثالهای گوناگون، معتقد به صحت و درستی اصل و اساس عقایدی است که بر پایه آنها مذاهب و مکاتب مختلفی ایجاد شده است و به سالکان حقیقت توصیه می‌کند در برخورد با عقاید و نظرات گوناگون، سعه صدر بیشتری داشته و به جستجوی حقیقت آنها برآ...

تقوا از واژگان کلیدی قرآن است که درک مفهوم آن در بستر قرآن کریم در سیر انسان به سوی کمال کارگشاست. این معنا در مفهوم قرآنی از جایگاه ویژه و خاصی برخوردار است؛ از سوی دیگر تقوا امری نیست که انسان بتواند بر پایه عقل خویش، راه‏های دستیابی به آن را کشف کند؛ از‏این‎رو قرآن در آیه 115 سوره توبه بیان می‏کند که تبیین راه‏ه...

چکیده استجواب در دادرسی مدنی به کوشش رزیتا کریم پور در زمینه دادرسی مدنی همواره این سوال مطرح بوده است که آیا هدف از دادرسی باید صرفاً در حد فصل باشد یا اینکه دادرس باید علاوه بر رسیدگی به دلایل طرفین، در راستای کشف حقیقت نیز تلاش و جستجو نماید. نفوذ اندیشه فردگرایی در جوامع پیشین و تأثیر آن در وضع قواعد و مقررات دادرسی مدنی موجب شد تا قانونگذار فرانسه و به تبع آن، بسیاری از کشورهای تاب...

در این رساله «تأویل» از دیدگاه دو فیلسوف بزرگوار ملاصدرا و علامه طباطبایی مورد بررسی قرار گرفته است. هر دو فیلسوف به این مسئله رویکرد جدیدی داشته که مطابق با دیدگاههای قرآنی و عرفانی و فلسفی آنهاست. تفسیر و تأویل متون در اندیشه ملاصدرا کاملاً متأثر از وجود شناسی و انسان شناسی اوست. وی راه رسیدن به تأویل متون را توجه به حقیقت وجود آدمی می داند. به گونه ای که انکشاف هر یک از مراتب و عوالم هستی و...