یکی از موثرترین روشها در تبلیغ و بیان واقعیات، فن مناظره است. امام رضا (ع) با توجه به شرایط فراهم شده در زمان امامتشان، مناظراتی با گروه های مختلف و علمای ادیان و مکاتب دینی برگزار نمودند. عصمت امام و حجیت قول، فعل و تقریر ایشان و اتصال ایشان به منبع علم الهی نشان می دهد که بررسی مناظرات ایشان هم در بُعد روش-شناسی و هم در بُعد محتواشناسی می تواند کمک زیادی به علمای علم کلام باشد. احاطه و تسلط بر ...

در این مقاله ابعاد توجه حاکم به حقوق مردم در کلام حضرت علی(ع) با توجه به عهدنامه مالک اشتر مورد توجه قرار گرفته است. نقش مردم در نظام اسلامی به عنوان عنصر مقبولیت و پشتوانه نظام مورد تأکید مولی قرا گرفته است و این امر نشان می دهد که بحث مردم سالاری در چاچوب احکام اسلامی همیشه مورد تأکید بوده واسلام در این راستا پیشتازترین مدعی حقوق بشر بوده و هست.

مهاجرت فلاسفه و متکمان از شهرهای در حال سقوط اندلس به افریقیه دوره حفصی با ورود اندیشه‌های کلامی امام المتکلمین فخر رازی از مصر به افریقیه همزمان شد. در این برخورد اندیشه‌ها حاکمیت با متکلمان مالکی بود که سنت سلف را تایید و برقرار می‌ساختند. تقوی کلام بر فلسفه در سراسر دوره حفصی در غالب مدارس متعدد کلامی برقرار ماند. تلفیق فلسفه و کلام، فلسفه و تصوف و پیدایش تصوف فلسفی از پدیده‌های خاص دوره حفص...

اندیشۀ کلامی امامیه در گذر تاریخ شاهد فراز و فرودهایی بوده است که از سویی، ریشه در پویایی درون مایه های معرفتی و عقلانی شیعه دارد و از سوی دیگر، برآمده از تعاملات آن با چارچوب های کلامی و فلسفی غالب بر هر دورۀ تاریخی است. هر چند فرایند تطور کلام امامیه بی شباهت با دیگر مذاهب شیعی و سنی نیست و در برخی دوره ها، امامیان بسی دیرتر از دیگران پا به میدان دیگرگون سازی ادبیات کلامی خود گذاشته اند؛ ولی ...

مرجئه از مهمترین فرقه های کلام اسلامی است که بواسطه تأثیر شگرفیکه در صورت بندی کلام اسلامی داشته است باید مورد معرفی بیشتر قرا رگیرد این فرقه اگر چه در واکنش به تندرویهای خوارج در باب نقش عملدر صورت بندی ایمان ظهور کرده است ، اماخود پایه گذار تفکر ایمان گراییدر عالم اسلام بوده است . یگانه انگاری ایمان و معرفت مبنای اصلیتفکرآنان را تشکیل می دهد و بی رنگ شدن نقش عمل در ایمان، باطنگرایی در دین، نس...

متن حاضر ترجمه ی مبحث مؤلفان متصوفه ازبخش تصوف‹فصل6› ازمجلد اول کتاب تاریخ نگارش های عربی از کامل ترین مراجع کتابشناسی عربی ،اثر فؤاد سزگین به زبان آلمانی است. منابع مورد نظر ومؤلفان متصوفه تا سال 430 ه.بررسی شده است .دراین مبحث 62 تن از متصوفه ی بزرگ معرفی شده اند.خوانندگان ارجمند مباحث مربوط به کلام ومعتزله را در شماره های 29و30 این نشریه ملاحظه فرمایند.تدوین مطالب به صورت موضوعی همراه با ترت...

متن حاضر ترجمه ی مبحث مولفان متصوفه ازبخش تصوف‹فصل6›ازمجّلد اول کتاب تاریخ نگارش های عربی ،اثر فؤاد سزگین به زبان آلمانی است.منابع موردنظر تاسال 430 ه بررسی شده است ودر این مبحث 62 تن از متصوفه ی بزرگ معرفی شده اند.خوانندگان ارجمند ،مباحث مربوط به کلام ومعتزله رادر شماره های پیشین این نشریه ملاحظه فرمایند.تدوین مطالب به صورت موضوعی همراه با ترتیب سالشماری است.درهر مبحث بعداز مقدمه ،که در سطوح با...

در این نو شتار، تحقیقات خود را در دو فصل و یک خاتمه تنظیم کرده ام: فصل اول: در مورد بررسی کلیات و تعاریف است، در این فصل به پیشینه و تاریخچه تجرد نفس و اعتقاد به موجود مجرد در بعضی ادیان پرداخته بعد مفهوم نفس و تعاریف نفس از نظر فلاسفه اسلامی آورده شده سپس مفهوم مادی و مجرد و احکام آنها بررسی شده و در ادامه فصل اول سخن ازجوهریّت نفس و همچنین اثبات آن با ادلّه در میان آمد. فصل دوم: که اصل پایان...

مسأله فطرت یکی از مباحث مهم و بنیادی در فلسفه وکلام است. از این رو این نظریه را ام المسائل یا به تعبیر دیگر اصل مادر خوانده¬اند. بر اساس این نظریه انسان در متن آفرینش قبل از آنکه عوامل اجتماعی و روانی در او تاثیر بگذارد، یک سلسله اقتضاهای انسانی به حسب اصل فطرت در او هست که مشترک بین همه انسانهاست مانند: خداشناسی و حقیقت¬جویی و... و در اصطلاح، توان معرفتی انسان است که از جانب خدا در سرشت او نها...