در این مقاله، ضمن شرح مختصری از سیر تطوّر روابط تعیین وقت نمازها در اسلام، دو رابط? نویافته و یک ضابطه برای تعیین وقت نمازهای پنجگانه، که از خلال نسخه های خطّی استخراج شده است، مورد بررسی قرار گرفته اند. این متون عبارتند از: (1) صدباب در معرفت اسطرلاب سیّد ضیاء الدّین شوشتری؛ (2) استیعاب فی علم الاصطرلاب ابوریحان بیرونی؛ (3) انیس الطّلّاب فی معرفة الاصطرلاب محمّد مجدالدّین بن زین الدّین محمد همدانی؛ (4)...

در این مقاله، ضمن شرح مختصری از سیر تطوّر روابط تعیین وقت نمازها در اسلام، دو رابط? نویافته و یک ضابطه برای تعیین وقت نمازهای پنجگانه، که از خلال نسخه‌های خطّی استخراج شده‌است، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این متون عبارتند از: (1) صدباب در معرفت اسطرلاب سیّد ضیاء‌الدّین شوشتری؛ (2) استیعاب فی‌ علم الاصطرلاب ابوریحان بیرونی؛ (3) انیس الطّلّاب فی معرفة الاصطرلاب محمّد مجدالدّین بن زین‌الدّین محمد همدانی؛ (4...

هناک رأیان مختلفان فی وجود المسرح و عدم وجوده فی الأدب العربی القدیم. رأیٌ یذهب إلی وجود المسرح فی الأدب العربی القدیم و یعتقد أنّ العرب کانوا یعرفون أنواعاً من الفرجة فی ماضیهم. أصحاب هذا الرأی یقدمّون براهین لإثبات دعواهم مثل وجود الأسواق، مراسم التعزیة، وجود بعض الفنون الشعبیة کمسرح خیال الظل و... . و هناک رأیٌ آخر یرفض أصحابه وجود المسرح بعناصره المعروفة عند العرب فی عصورهم الماضیة. وکذلک أصحاب ...

الحمد لله والصّلاه والسّلام علی أشرف الأنبیاء و المرسلین و علی آله الطّیبین الطاهرین و أصحابه المنتجبین. تناول الباحثون والدارسون دراسه أدب عصری الأموی و العبّاسی و کانت هذه الدراسات محل اهتمامٍ کبیر فی الأوساط و المجامع الأدبیّه، لذلک اخترت هذین العصرین المتتالیین للدراسه باعتبارهما محطّتینِ هامّتینِ فی الأدب العربی و فیهما تتجلّی و تتضح الصوره المتکامله و المتنامیه للأدب العربی القدیم . و إنّما هذه الف...

مازال الأدب مرآه عصره وحامل رسالته علی رغم النکبات التی واجهها فی طریقه والتطورات الحاصله فیه علی مرّ العصور و الشعر القصصی الذی هو شکل من أشکاله لم یکن بمعزل عنه. سعت هذه الدراسه لتبیین أحوال العصر الحدیث بعد دخول الفرنسیین والتغییرات الحاصله علی أدبه إثر هذه الحادثه بمساعده الوسائل کالصحف والمجلات والبعثات و... فی بابین مخصصین للشعر والقصه وباباً آخر للشعر القصصی مع دراسه عناصر الأنواع الأدبیه ...

هناک جذور عریقة لتعددیة الفکر فی العالم العربی بما فیها العصر العباسی حیث تبلورت إرهاصاتها فی أفکار متضاربة و أحزاب وشخصیات تتصارع علی السلطة مستغلین الدیانة والقومیة، کما انجبت حیناً افکارا منیرة وحیناً آخر افکارا متکلسة واستمر هذا الحجاج الجدلی فی ابیستمة مدورة و متمحورة حول الذات و تضخم الأنا و رفض «الآخر» فی حلقة ضیقة و خطاب مغلق یدور فی نزاعات علی سلطة، و انتماءاتٍ دینیة وقومیة کما کانت تتبلو...

تبحث هذه الرساله فی مقارنه اغراض الشعر الجاهلی والعباسی، والهدف منها عقد موازنه بین القدیم و الجدید او بین الکلاسیکیه و الحرکه التجدیدیه فیما یتعلق بالاغراض الشعریه من خلال دراسه تحلیلیه توصیفیه ابتداء من مجئ الاسلام ومرورا بالعصر الاموی وختاما بالعصر العباسی الذی شهد تجدیدا و تطویرا فی الاغراض الشعریه وولاده لالوان جدیده منهاکالغزل المذکر و غزل الغلامیات و وصف القصور والازهار والسفن الحربیه و ...