مقالة حاضر، مطالعه تاریخ ادبیات تطبیقی به عنوان رشته ای دانشگاهی است. منشای تاریخی این رشته به قرون وسطا برمی گردد و تا زمان حال ادامه پیدا می کند. ابتدا در دوران رنسانس بودکه زبان های بومی و درنتیجه ادبیات ملی شکل گرفت. نویسنده بر این مطلب تاکید می کند که تنوع. غنا و چاشنی زندگی روشنفکرانه است. آنچه در کانون توجه ادبیات تطبیقی است، این است که در پس تمامی تفاوت های ظاهری، نوعی یگانگی و وحدت به ...

نقد جامعه شناختی ادبیات، یکی از شیوه های نسبتاً نوین در مطالعات ادبی است. در این شیوه به بررسی ساختار و محتوای اثر ادبی و ارتباط آن با ساختار و تحولات جامعه ای که اثر مولود آن است می پردازند. آنچه در نقد جامعه شناختی ادبیات از اهمیت بیشتری برخوردار است، انعکاس تصویر جامعه در جهان تخیلی و هنری اثر ادبی و شکلهای مختلف آن است. تاریخچة شکل گیری نقد جامعه شناختی ادبیات به صورت روشمند و علمی به آغاز ق...

رشد مباحث نظری درباره ادبیات جهان در یکی دو دهه اخیر حاصل واکنش به محدودیتهای رشته ادبیات تطبیقی و تلاش برای بازتعریف اصول نقد ادبی در قالب ادبیات جهان است. یک هدف ادبیات جهان، توسعه روشهایی علمی است که برای مطالعه ادبیات های غیرغربی در نقد ادبی و، در نتیجه، نگارش تاریخ ادبیات جهان کافی باشد. با ترجمه جمهوری جهانی ادبیات اثر پاسکال کازانووا، بخشی از این مباحث اخیراً به زبان فارسی هم راه پیدا کرد...

میخائیل نعیمه، از ادیبان برجسته معاصر عرب، در سال 1889 م. در لبنان دیده به جهان گشود. شرایط جامعه عرب و سفرهای پی در پی، از او فیلسوفی صوفی مسلک، نویسنده ای منقد، مصلحی اجتماعی و شاعری نوگرا ساخت. با وجود این که منتقدان زیادی در میدان نقد ادبی معاصر عربی حضور داشتند و دارند ولی دنیای عرب، نقد ادبی معاصر را با «میخائیل نعیمه» و کتاب مشهور «الغربال» می شناسد. به رغم وجود ناهمگونی در دیدگاه های وی...

امروزه مطالعات بین رشته ای در ادبیات مانند دیگر حوزه های علوم انسانی جایگاه ویژه ای یافته است که طبیعتا در پویایی جریان نقد ادبی نیز موثر خواهد افتاد. هدف اصلی مقاله پیش رو، معرفی رشته مطالعاتیِ جغرافیای ادبی است که می توان آن را شکلی از نقد ادبی به شمار آورد. این رشته همانطور که از نامش پیداست حاصل برهم کنش جغرافیا و ادبیات است و پیدایش آن با اهمیت یافتن «فضا» و «مکان» در علوم انسانی ارتباط مست...

در مقالة حاضر، ادبیات تطبیقی به عنوان یک رشتۀ دانشگاهی مستقل بررسی و تحلیل شده است. درواقع، ادبیات تطبیقی نوعی جهان بینی ادبی است که از مرزهای ملی، زبانی و جغرافیایی فراتر می رود و ادبیات را پدیده ای جهانی می انگارد که جوهرۀ انسانی آن در کلیۀ فرهنگها یکسان است. البته نویسندۀ مقاله بین «ادبیات جهان» و «ادبیات تطبیقی» تمییز قائل می شود و معتقد است که در ادبیات جهان، برخلاف ادبیات تطبیقی، به ارتبا...

مقاله حاضر در نگاهی  به شاهنامه با رویکرد «جهان وطنی ادبی» به بررسی ویژگی های این اثر سترگ و همخوانی آن با معیارهای جهان وطنانه ادبیات امروز دنیا می پردازد. بسیاری از نظریات جدید ملهم از تفکرات گذشته اندلذا «جهان وطنی ادبی» در سیر تکوینی خود ما را به دو تئوری متقدم یعنی «ادبیات جهان» و «ادبیات تطبیقی» رهنمون می سازد.که به مقتضای کنونی و شرایط خاص پیش روی ادبیات در عرصه «دهکده جهانی» به شکلی نوی...