آیه تطهیر در میان مفسرین مذاهب اسلامی از اهمیّت ویژه ای برخوردار بوده و همواره مورد بحث و بررسی های مختلفی قرار گرفته است. تبیین نوع اراده موجود در این آیه، یکی از مهمترین مسائل تفسیری آن بشمار می رود. شیعه معتقد است مراد از اراده در این آیه، اراده تکوینی است و خداوند از ابتدای خلقت با اراده تکوینی خود، طهارت اهل بیت از هر گونه پلیدی و زشتی را اراده کرده است و عصمت و طهارت آنها بدون درنگ حاصل شد...

آیه تطهیر در میان مفسرین مذاهب اسلامی از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار بوده و همواره مورد بحث و بررسی‌های مختلفی قرار گرفته است. تبیین نوع اراده موجود در این آیه، یکی از مهمترین مسائل تفسیری آن بشمار می‌رود. شیعه معتقد است مراد از اراده در این آیه، اراده تکوینی است و خداوند از ابتدای خلقت با اراده تکوینی خود، طهارت اهل بیت از هر گونه پلیدی و زشتی را اراده کرده است و عصمت و طهارت آنها بدون درنگ حاصل شد...

صحابه رسول اکرم (ص) ، تابعین و دانشمندان اسلامی ، همه اتفاق نظر دارند که آیه تطهیر درباره پنج تن آل عبا ( اصحاب کساء ) فرود آمده است؛ حتی امّ سلمه و عایشه که خود شاهد بر نزول آیه بوده و امید داشته اند که مشمول این آیه باشند بر دلالت آن فقط بر پنج تن تصریح کرده اند، با این حال ، معدودی از افراد ، با نظرات شخصی خود ، کوشیده اند تا این آیه را یا فقط به زنان پیامبر ( ص ) اختصاص دهند و یا علاوه بر پن...

مسئله اراده الهی از جمله مباحثی است که از دیر باز در اندیشه خردورزان خداباور مطرح بوده است، در قلمرو تفکر اسلامی نیز این موضوع همواره محل تضارب آراء واقع شده است. از نظرگاه حکمت متعالیه، اراده الهی، جزء صفات کمالیه ذاتی و همان علم به نظام احسن می باشد، گرچه به عقیده این گروه اراده خداوند نیز همانند برخی دیگر از اوصاف او دارای مراتب است و لذا خداوند در مرتبه فعل نیز متصف به این صفت می باشد. البت...

نقش انسان در افعال خود، از مباحث مهم کلامی و تفسیری است. فخر رازی همه اعمال انسان را منسوب به خدا می‌داند و انتساب خالقیت اعمال، توسط انسان را موجب نفی یا تضعیف قدرت خداوند دانسته و کفر و ایمان انسان را ناشی از خلقت خدا شمرده است. اما نظریه متقن و استواری ارائه نکرده، گاه انسان را مجبور شمرده، گاه به آزادی انسان تمایل نشان داده و گاه با طرح نظریه کسب و تمایز بین اراده و خلق خداوند، از پذیرش جبر...

مجموعه رفتار انسان زندگی دنیوی و اخروی او را می سازد.زیرا انسان موجودی صاحب اراده و مسئول درمقابل رفتار خود و آفریننده ی افعال و کردار اختیاری خود می باشد.هم چنین انسان با رفتار و اعمال خود نشان می دهد که چه غایت و هدفی برای زندگی خود در نظر گرفته و طبق آن فکر و اندیشه اعمال خود را انجام می دهد.از طرف دیگر اراده الهی که منشأ پیدایش عالم خلقت و ماندگاری آن است ، وجود انسان و افعال اختیاری او را ...

این مقاله به بررسی دیدگاه امامیۀ نخستین در مدرسۀ کوفه دربارۀ موضوع بنیادین ارادۀ الهی می‌پردازد. هدف این پژوهش، پیدا کردن سرنخ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی برای رسیدن به پارادایم مستقل کلام امامیه - از طریق پیدا کردن تمایز دیدگاه آنان نسبت به دیدگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های معاصرشان - با روش تاریخ کلامی است. از منظر امامیۀ نخستین، اراده صفت فعل است و وجودی مستقل از ذات و فعل الهی دارد. همچنین تغایر و ...

محسن ایزدی* ایرج قبادیان** ولایت تکوینی و تشریعیِ، از سرچشمه ربوبی به عالم انسانی افاضه می‎شوند. یکی از نتایج ولایت تکوینی، تصرف آدمی در ماسوی به اذن الهی می‎باشد که از آثار عبودیت و ریاضات شرعیه است. ولایت تشریعی به معنای خاص آن، ویژه خداوند است که با اراده او به پیامبران و پیامبر گرامی اسلام و فرزندان معصوم ایشان اعطا شده است، تا ایشان نیز نسبت به ابلاغ احکام شرعیه و حکومت بر روابط مردم اعمال ...

ولایت تکوینی و تشریعیِ، از سرچشمه ربوبی به عالم انسانی افاضه می‎شوند. یکی از نتایج ولایت تکوینی، تصرف آدمی در ماسوی به اذن الهی می‎باشد که از آثار عبودیت و ریاضات شرعیه است. ولایت تشریعی به معنای خاص آن، ویژه خداوند است که با اراده او به پیامبران و پیامبر گرامی اسلام و فرزندان معصوم ایشان اعطا شده است، تا ایشان نیز نسبت به ابلاغ احکام شرعیه و حکومت بر روابط مردم اعمال ولایت نمایند. بر این ...

این نوشتار به بررسی اراده الهی از دیدگاه دو فیلسوف بزرگ، استاد مطهری و باروخ اسپینوزا می پردازد و هدف آن روشن کردن شباهت ها و تفاوت های موجود در دیدگاه های آن دو در باره این پرسش است که آیا خداوند دارای اراده است یا نه، و در صورت داشتن اراده آیا اراده او مطلق و آزاد است. جستار حاضر در این راستا به مقایسه نظریات این دو فیلسوف در مسائل زیر می پردازد: عقل الهی، اراده الهی، نسبت عقل و اراده به خداو...