در این مقاله به بررسی حذف فعلی (اِضمار فعل) در الکتاب سیبویه (م.180 ه.ق) پرداخته­ایم. در ابتدا به اصطلاح­شناسی این حوزه اشاره و توضیح داده شده است که اصطلاح «حذف» در عربی میانه (دوره الکتاب) اغلب به سطح واجی زبان دلالت دارد؛ این در حالی است که «اضمار» به حذف در سطح نحوی (و نیز کاربردی و حتی شناختی) زبان اشاره دارد. از این رو در تبیین داده­های مورد بحث، از اصطلاح «اضمار فعل» بهر...

در اینکه شعر و به طور کلی ادبیات، بیانی ضمنی و غیر‌صریح دارد کمتر تردیدی می‌توان داشت. اساسا یکی از خصائصی که ادبیات را از دیگر آثار مکتوب متمایز می‌کند، همین ویژگی کنایی‌بودن آن است. اما در باب اینکه چنین ویژگی و خصلتی حاصل چه عناصر و کدام کاربردهای زبانی و بلاغی است، تامل باید کرد.مسئله اصلی این مقاله، شناسایی و بررسی چند نمونه از شگرد «نمایش» در شعر است. نمایش یا همان کنش و واکنش، که از اجزا...

تحلیل الفاظ و شناخت روابط مفهومی بین آن­ها، یکی از راه­های دست­یابی به دقایق معناست، در رابطه با قرآن کریم که از سطوح معنایی متعددی برخوردار است و چینش واژگان آن در نهایت انسجام است، تحلیل کیفیت کاربست واژگان و توصیف مقولۀ معنایی آن به وسیلۀ شرایط و چگونگی کاربرد آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. مقالۀ حاضر با روش تحلیلی‌ - توصیفی در راستای بررسی دلایل  اظهار در سوره­های بقره و آل­عمران به این ن...

جامع نگاری احادیث فقهی با نگارش کتب اربعه آغاز شد. از قرن یازدهم کتاب وسایل الشیعه مرحوم حر عاملی? توانست به عنوان مهمترین مرجع روایی فقها جایگزین کتب اربعه شود. در دوره معاصر نیز آیت الله بروجردی? با اشاره به کاستی های وسایل، طرح نگارش جامع احادیث شیعه را درانداخت. در این تحقیق تلاش شده است تا ابعاد مهم نگارش جوامع حدیثی فقهی در این دو کتاب مورد بررسی قرار گیرد. به همین جهت ابتدا این ابعاد ب...

قرآن کریم در شروع و شکل گیری و تطور همه فنون علم بیان و از آن جمله کنایه تاثیر شگرفی داشته است تا آنجا که به جرأت می توان ادّعا کرد که قرآن کریم خاستگاه اصلی علوم ادبی بالاخص علم بیان در عربی و فارسی بوده است . تحقیق و پژوهش های ادبی علمای ادب عربی و فارسی در قرآن کریم به ظهور و بروز علمی تحت عنوان علم بیان منجر شد که مباحث آن در طول زمان ،گستره وسیعی از ادب را فرا گرفت و افکار و قلم های علمای ب...