یکی از مفاهیم کلیدی که در حوزه های مختلف علوم انسانی از جمله علم اجتماع، سیاست و اخلاق مطرح می شود، «عدالت» است. از این اصطلاح، تعاریف و معانی مختلفی وجود دارد. هدف این پژوهش، بررسی معانی عدالت در اخلاق اسلامی است. برخی از حکمای اسلامی به تبع افلاطون، با ارائه تعریفی نفسانی و روان شناختی از عدالت، آن را به سازگاری و تسالم قوای نفس تعریف کرده اند. عدالت بر اساس این تعریف، فضیلت جامع نفس است که ا...

مباحث اخلاقی از نگاه فلسفی از دیرباز در تفکرات اندیشمندان اسلامی خصوصاً ابن مسکویه مطرح بوده است. که تحت تاثیر تفکرات ارسطو بوده است. و همچنین مکتب اخلاقی ابن مسکویه مبتنی بر نظریه اعتدال است و کمال اخلاقی را در اعتدال قوا می داند. این تحقیق برآن است تا زمینه های اخلاقی ابن مسکویه و مرحوم نراقی را در رابطه با فضیلت شجاعت بررسی نماید. آراء ابن مسکویه جنبه عقلی محض دارد و عقل را تنها داور برای ت...

از ابتدای اسلام دو رویکرد مشخص حدیثی و عرفانی به اخلاق وجود داشته است. مسئله مورد توجه این مقاله، مختصات رویکرد اهل عرفان به اخلاق و تفاوت آن با مختصات رویکرد محدثان به اخلاق است. تفاوت های این دو رویکرد عبارتند از: 1. هدف از اخلاقیات در رویکرد اول لذت های مادی بهشت است اما در رویکرد دوم هدف معرفت حق و تجلیات صفات اوست. 2. رعایت اخلاق در عرفان عملی برای تحقق سالک به اخلاق الله مطرح می شود. 3. د...

از ابتدای اسلام دو رویکرد مشخص حدیثی و عرفانی به اخلاق وجود داشته است. مسئله مورد توجه این مقاله، مختصات رویکرد اهل عرفان به اخلاق و تفاوت آن با مختصات رویکرد محدثان به اخلاق است. تفاوت‌های این دو رویکرد عبارتند از: 1. هدف از اخلاقیات در رویکرد اول لذت‌های مادی بهشت است اما در رویکرد دوم هدف معرفت حق و تجلیات صفات اوست. 2. رعایت اخلاق در عرفان عملی برای تحقق سالک به اخلاق الله مطرح می‌شود. 3. د...

نظریه اعتدال که خاستگاه آن یونان باستان و آراء افلاطون و ارسطو است، رایج ترین نظریه اخلاقی در بین حکمای اسلامی مانند کندی، فارابی، ابن سینا، مسکویه، خواجه نصیر طوسی و دیگران است. بر اساس این نظریه، فضایل اخلاقی از رعایت اعتدال و میانه روی توسط قوای نفس و رذایل اخلاقی از افراط و تفریط قوا در اعمال خود پدید می آید. حکمای اسلامی گرچه در این نظریه متأثر از افلاطون و ارسطو بودند، ولی ابتکارات و نوآو...

نظریه اعتدال که خاستگاه آن یونان باستان و آراء افلاطون و ارسطو است، رایج‌ترین نظریه اخلاقی در بین حکمای اسلامی مانند کندی، فارابی، ابن‌سینا، مسکویه، خواجه نصیر طوسی و دیگران است. بر اساس این نظریه، فضایل اخلاقی از رعایت اعتدال و میانه‌روی توسط قوای نفس و رذایل اخلاقی از افراط و تفریط قوا در اعمال خود پدید می‌آید. حکمای اسلامی گرچه در این نظریه متأثر از افلاطون و ارسطو بودند، ولی ابتکارات و نوآو...

پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه دو رویکرد در حکمت عملی در تاریخ فرهنگ تمدّن اسلامی، رویکرد نظامیه ای امام محمّدغزّالی در کیمیای سعادت و رویکرد یونانی گری خواجه نصیرالدین طوسی در اخلاق ناصری انجام شده است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، کیفی است و همچنین روشی که برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش مورد استفاده قرار گرفت رویکردی توصیفی _ تفسیری می باشد. که روش داده یابی آن مبتنی بر مطالعه ی اسناد...

یکی از مفاهیم کلیدی که در حوزه‌های مختلف علوم انسانی از جمله علم اجتماع، سیاست و اخلاق مطرح می‌شود، «عدالت» است. از این اصطلاح، تعاریف و معانی مختلفی وجود دارد. هدف این پژوهش، بررسی معانی عدالت در اخلاق اسلامی است. برخی از حکمای اسلامی به تبع افلاطون، با ارائه تعریفی نفسانی و روان‌شناختی از عدالت، آن را به سازگاری و تسالم قوای نفس تعریف کرده‌اند. عدالت بر اساس این تعریف، فضیلت جامع نفس است که ا...

آنچه این پژوهش بدان می پردازد، تطبیق دو اثر سترگ اخلاقی، یعنی تهذیب الاخلاق و جامع السعادات است که هرکدام ترجمان فکری مرحوم مسکویه و مرحوم نراقی است. مرحوم مسکویه (م 421ق) در کمال اختصار ضمن بیان مبادی و مبانی اخلاق، با رویکرد نظری، آموزه های اخلاقی را با محوریت سعادت آدمی، بیان کرده اند و در هماهنگی اخلاق یونانی با دین حنیف، بسیار موفق بوده اند. ایشان به سبک حکمای یونان، بویژه ارسطو، با تقسم ن...

نظریه موازنه قوا یکی از مهم‏ترین نظریه های تبیین کننده جنگ و صلح در دوران جنگ سرد است. این نظریه، علل وقوع جنگ را ناشی از عدم توازن قدرت بین دولت های رقیب در سطح بین المللی و منطقه ای می داند. مقاله حاضر قصد دارد مفروضات این نظریه را در جنگ ایران و عراق مورد آزمون قرارد دهد. بدین منظور مقاله به سه بخش تقسیم می شود. بخش نخست به بررسی وجه نظری نظریه موازنه قوا می پردازد و علت جنگ یا صلح را از منظ...