بلبیس، از توابع استان شرقیۀ مصر، شهری باستانی بر ساحل شعبه​ای از نیل است که تا اواخر قرن 4ق، به‌عنوان قصبۀ ولایت حوف شرقی و تا عصر ممالیک، مرکز اقلیم شرقیه بود. این شهر در دورۀ اسلامی از اهمیت سیاسی و نظامی فراوانی برخوردار بود و نام آن به‌عنوان لشکرگاه مصر و دروازۀ شام و نیز کانون شکل‌گیری دگرگونی​های سیاسی مصر در کنار فسطاط و قاهره می‌آمد، اما با وجود اینکه از موقعیت اقلیمی مناسب و رفاه اقتصا...

جای خالی پژوهش در باب تأثیر شاهنشاهی هخامنشی بر ایالات شرقی از یک سو ناشی از سکوت نویسندگان کلاسیک در پرداختن به این سرزمین هاست و از سوی دیگر به کمبود آثار باستان شناختی مربوط به هخامنشیان در منطقة مزبور بازمی گردد. در مقالة حاضر، به یاری آثار یادمانی و مدارک اقتصادی و اداری به دست آمده از مراکز شاهنشاهی، نظیر کتیبه های سلطنتی، نقوش برجستة یادمانی و اسناد اداری و نیز آثار باستان شناختی سعی شده...

ایالت اردلان در عرصه رقابت‌های دو رقیب صفوی (1501-1722م) و عثمانی (1280-1924م) با توجه به موقعیت جغرافیای سیاسی آن، فراز و فرودها‌ی فراوانی را پشت سر گذاشت؛ به‌گونه‌‌ای که بر اثر منازعات طرفین قلمرو این ایالت به تدریج تحلیل رفت. پژوهش حاضر به روش توصیفی– تحلیلی در پی تبیین و تحلیل سیر تحولات ایالت و امارت اردلان در دوره صفوی و نوع نگاه و سیاست شاهان صفویه و سلاطین عثمانی به تختگاه این والی‌نشین...

هیرکانیا (گرگان) از دیرهنگام به سبب دارا­بودن موقعیت استراتژیکی و اقتصادی مورد توجه صاحبان و منادیان قدرت بوده است و دولت های ایرانی، به منظور تثبیت جایگاه خویش سعی در استیلا بر این منطقه داشتند؛ بر این اساس، موقعیت و کارکرد ایالت هیرکانی در عصر ساسانی و عملکرد استحکامات این ایالت برای حکومت های ایرانی در مقابل مهاجمان و قدرت های شرقی، مسئلة مهمی است که پیگیری آن در عصر ساسانی سبب آگاهی از چگون...

هیرکانیا (گرگان) از دیرهنگام به سبب دارا­بودن موقعیت استراتژیکی و اقتصادی مورد توجه صاحبان و منادیان قدرت بوده است و دولت‌های ایرانی، به منظور تثبیت جایگاه خویش سعی در استیلا بر این منطقه داشتند؛ بر این اساس، موقعیت و کارکرد ایالت هیرکانی در عصر ساسانی و عملکرد استحکامات این ایالت برای حکومت‌های ایرانی در مقابل مهاجمان و قدرت‌های شرقی، مسئلة مهمی است که پیگیری آن در عصر ساسانی سبب آگاهی از چگون...

ایالت کرمان در جنوب شرقی کرمان قرار دارد و موقعیت جغرافیایی و شرایط متنوع آب و هوایی مورد توجه حکومت ها بوده است. همسایگی آن با ایالت سیستان و بلوچستان و همچنین بنزدیکی به منطقه تجاری خلیج فارس برای شاهان ساسانی دارای اهمیت سیاسی و اقتصادی بوده است. ایالت کرمان، در دوره ساسانیان بر خلاف دوره های پیشین از اهمیت بیشتری برخوردار گردید و پس از آن در این دوره تعدادی از شاهان ساسانی چون اردشیر بابکان...

متون دوره ی آشور نو طی نیمه نخست هزاره اول و فاصله ی سال های 866 تا 639 ق.م.، در منطقه غرب ایران به پادشاهی الیپی اشاره داشته اند؛ اما ابعاد وجودی این پادشاهی تاکنون ناشناخته باقی مانده است. به ویژه در رابطه با مباحث جغرافیای تاریخی الیپی به غیر از موقعیت نسبی آن در ارتباط با دیگر ایالت های غرب ایران، دیگر جنبه های جغرافیای تاریخی این پادشاهی (قلمرو، ایالت ها، مراکز حاکمیتی و ...) مبهم مانده اس...

سرزمین هیرکانی در گوشه ی جنوب شرقی دریای کاسپین، ازجمله ایالت های مهم در دوران باستان بوده است که از همان ابتدا دستیابی به آن برای قدرت های بزرگ ایرانی حیاتی بود و برای تثبیت قدرت و حفظ قلمرو از تهاجمات بیگانه ضروری قلمداد می شد. اهمیت استراتژیک ورکانا (هیرکانیا) و به ویژه استقلال نظامی و اهمیت سازمان ارتش این سرزمین برای هخامنشیان به گونه ای بود که آن را می توانیم دروازه ی دفاعی مقابل یورش اقو...

موقعیت ایران که بر روی کمربند آلپ-هیمالیا قرار گرفته، به عنوان یکی از مناطق زلزله خیز جهان بشمار می­رود. جزیره خارک بخشی از کمربند چین خورده-رانده زاگرس واقع در حاشیه شمال شرقی پلیت عربی است. در این مقاله منطقه مورد مطالعه براساس ویژگی­های زمین شناسی به 11 ایالت لرزه زا تقسیم­بندی گردیده است. همچنین براساس ویژگی لرزه شناسی، پارامترهای لرزه­خیزی آنها محاسبه شدند. بعلاوه دوره بازگشت ایالت­ها نیز ...

برش ده ملا در البرز شرقی در حدود 16 کیلومتری شمال روستای ده ملا و در حدود 15 کیلومتری غرب شاهرود، در شمال شرق ایران و در دامنه جنوبی البرز شرقی واقع است. در بخش زیرین این برش، عضو 4 سازند میلا به سن کامبرین پسین به صورت تدریجی در زیر عضو 5 سازند میلا به سن اردویسین پیشین قرار دارد و در مرز بالایی، رسوبات اردویسین این برش به صورت ناپیوسته در زیر رسوبات سازند جیرود به سن دونین پسین قرار می گیرد. ...