در بیست و هفت سال گذشته در بررسی انقلاب اسلامی از میان سه نوع تبیین «علّی»، «فرآیندی» و «پیامدی» از انقلا ب ها، بیش از همه به تبیین های علّی و ساختاری (یا نوع اول) توجه نشان داده شده است. هدف اصلی این مقاله، شناخت انقلاب اسلامی از طریق توضیح فرآیند فعال و زنده شکل گیری بسیج انقلابی مردم ایران (یا تبیین نوع دوم) است. نگارنده کوشش کرده از منظر سرمشق انتخاب عقلانی و نظریه بسیج منابع توضیح دهد که چگو...

انقلاب اسلامی ایران، از زوایای گوناگون و در محافل علمی سرتاسر جهان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. انقلابی که آخرین انقلاب قرن نام دارد، از لحاظ نظری و عملی یک انقلاب اجتماعی بوده است، زیرا در انقلاب اجتماعی کل طبقه ی حاکمه و زیر ساخت های آن تغییر می کند.در انقلاب ایران نیزعلاوه بر تغییرات در هیئت حاکمه، کل زیر ساخت های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی موجود در جامعه دچار تحولات بنیادین شدند. انجام...

چکیده روحانیت شیعه در ساختار اجتماعی ایران از دوره صفویه به این سو از بیشترین توان برای به جنبش درآوردن و بسیج سیاسی توده ها برخوردار بوده است.روشنفکران، احزاب و سازمان های دیگر، هرگز بطور کامل و مطلوب نتوانستند توده های مردم را با خود همراه کنند و آنان را در جهت اهداف خود، بسیج نمایند. با وجود این، به نظر می رسد که پس از انقلاب اسلامی ایران و استقرار نظام جمهوری اسلامی، این توان روحانیت، نسبت...

بسیج و اقدام سیاسی در نهضت تنباکو (1269-1270) چکیده این مقاله به بررسی ابزارها و شیوه های بسیج و اقدام سیاسی در نهضت تنباکو با هدف شناخت بیشتر تاریخ تحولات اجتماعی و سیاسی معاصر و نحوه ی عملکرد آن ها می پردازد. سؤالی که در این مقاله مطرح شده این است که: فعالان نهضت تنباکو از چه ابزار و شیوه هایی برای بسیج و اقدام سیاسی بهره گرفته اند؟ فرضیه مؤلفان عبارت است از: در نهضت تنباکو، از شب نامه، سخنرا...

بسیج و اقدام سیاسی در نهضت تنباکو (1269-1270) چکیده این مقاله به بررسی ابزارها و شیوه های بسیج و اقدام سیاسی در نهضت تنباکو با هدف شناخت بیشتر تاریخ تحولات اجتماعی و سیاسی معاصر و نحوه ی عملکرد آن ها می پردازد. سؤالی که در این مقاله مطرح شده این است که: فعالان نهضت تنباکو از چه ابزار و شیوه هایی برای بسیج و اقدام سیاسی بهره گرفته اند؟ فرضیه مؤلفان عبارت است از: در نهضت تنباکو، از شب نامه،...

پیروزی انقلاب اسلامی زمینه ساز تشکیل نهادهایی در ساختار حکومت اسلامی شد که مانند آن در تاریخ کم نظیر و در برخی موارد بی نظیر است؛ نهادهایی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، کمیته های انقلاب اسلامی، بنیاد مسکن، جهاد سازندگی و بسیج مستضعفین. هدف امام خمینی (ره) از ابداع این نهادها این بود که فارغ از سیستم بوروکراسی اداری باقیمانده از رژیم شاه، گره های کشور را به سرعت باز نمایند و اهداف انقلاب و ...

میزان توفیق یا عدم توفیق نهضت‌های انقلابی تا حدِ قابل توجهی به میزان بسیج توده‌ها در روند مبارزات انقلابی بستگی دارد. در پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز، توده مردم نقش بسزایی ایفاء کرده‌اند. با این حال، فهم بازیگری مردم در روند ِانقلاب، بدون ِشناخت ِنقش عنصر رهبری و چگونگی آن، در جهت دهی و بسیج‌گری مردم ممکن نیست. این مقاله با روش کیفی و از نوع تحلیل اسنادی درصدد پاسخ به این سوال اصلی است: «امام خمی...

این مقاله از دیدگاه نظریه بسیج در راه فهم نظری گذار به دموکراسی می کوشد و درباره وضعیت گذار عوامل وضعیت گذار و اینکه کدام عوامل سبب کشیده شدن وضعیت گذار به دموکراسی می شود بررسی می کند و برای این هدف نیز از جامعه مدنی و جامعه توده ای سخن می گوید مقاله وضعیت گذار را متضمن تحکیم رژیم حاکم از یکسو و احتمال پیدایش رژیم دموکراتیک ازسوی دیگر می داند به شکل گیری گروههای اپوزیسیون در آن پرداخته از لحاظ...

در سال های پس از انقلاب اسلامی، هویت ملی ایرانی از فرهنگ سیاسی نخبگان جمهوری اسلامی ایران تاثیر گرفته است. این تاثیر را می توان از لحاظ ایدئولوژی انقلاب بر تحکیم و تداوم هویت سرزمینی ایران در چارچوب گفتمان انقلاب اسلامی، تحول این ایدئولوژی از گفتمان انقلاب به گفتمان اصلاحات، وتوسعه اقتصادی و شناخت بسترهای تکوینی گفتمان مردم سالاری دینی او نیز از لحاظ تاثیر بر مشارکت توده ای و بسیج سیاسی در چار...

دین در "وضعیت انقلابی" موضوع مطالعه ای است که در آن نقش و عملکرد دین در دو تجربه انقلابی فرانسه و ایران مورد بررسی و مقایسه قرار می گیرد.مروری گذرا بر زمینه ها و روند شکل گیری انقلاب 1789 فرانسه و جریانات و حوادث متعاقب آن نشان می دهد که کلیسای کاتولیک و باور مسیحی به عنوان یکی از اجزای بر پادارنده نظام حاکم و حافظ وضع موجود مورد تعرض و ادبار انقلابیون قرار داشت .به بیان دیگر،مسیحین نه تنها هیچ...