دوره ی قاجار، علیرغم فرازها و فرودهایش در حوزه های مختلف هنری، یکی از دوره های درخشان هنر ارسی سازی و استفاده از شیشه های رنگی در ایران می باشد. در پروژه ی حاضر که به شیوه ی توصیفی-تحلیلی کار شده و داده های مطالعاتی آن بصورت کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده اند، با تاکید بر عناصر تزئینی ارسی های مسجد و خانه نصیرالملک شیراز، اقدام به طراحی و ساخت پاراوان چوبی شده است. در قدم اول ارسی ها مورد مط...

بیان مسئله: مسجد نصیرالملک شیراز، که در منابع مکتوب معماری، مسجدی متمایز توصیف شده، سالهاست به یکی از کانون‌های گردشگری شهر شیراز تبدیل شده و به نظر می‌رسد که کارکرد عبادی خود را از دست داده است. تمایز این مسجد از مساجد هم‌دورۀ خود یا مساجد با قدمت تاریخی بیشتر در شیراز احتمال این فرض را ایجاد می‌کند که ویژگی‌های معمارانۀ این مسجد سبب این تمایز است. ویژگی‌هایی که با تغییر و یا تشدید الگوهای رای...

در هر شماره ی صفه، بنایی تاریخی را که دارای ارزش و اهمیت معماری برخوردار باشد، تحت عنوان یادگاری از گذشته، معرفی می شود. تصاویر و نقشه های ارائه شده در این مقالات محصول تلاش های دانشجویان دانشکده معماری در ثبت و ضبط ابنیه و آثار تاریخی کشور ماست. اثری که برای معرفی در این شماره انتخاب شده مسجد نصیرالملک شیراز است که بنایی بازمانده از دوران قاجاریه است. برداشت این اثر در سال 1361 توسط دانشجوی دا...

مسجد به عنوان یکی از شاخص ترین بناهای معماری اسلامی در طول سال های متمادی متأثر از زیرسامانه های ثابت و متغیر زمانی و مکانی روند شکل­گیری و تکامل یا زوال خود را سپری کرده است. با توجه به اینکه معماری مساجد شیراز متفاوت از بسیاری نقاط ایران در همان الگوی اولیه شبستانی مسیر خود را پیش می­گیرد؛ این مقاله تلاش دارد با تمرکز بر اصلی­ترین اندام این معماری یعنی شبستان،­ چگونگی انتظام و ساماندهی آن را ...

آینه‌کاری هنری کاملاً اسلامی است و حاوی اشکال هندسی اسلامی، چنان‌که می‌توان آن را هنری دینی و سنتی تلقی کرد. درک‏ ضرورت پاسداری و حمایت از حفظ و گسترش این هنر زیبا و شگفت در کنار سایر هنرهای دستی و تزیینی لازم است. در این پژوهش، با استناد به منابع کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی، پس از اشارۀ مختصر به خاستگاه هنر آینه‌کاری و نقش آن در معماری دورۀ قاجار، گونه‌های متفاوت این هنر در سه دسته از بناهای ق...

کتیبه ها به عنوان اسناد با ارزش تاریخی ، از دوره ی تاریخی و محدوده ی زمانی و مکانی مشخصی، اطلاعات با ارزشی را انتقال می دهند.در این میان خطوط به عنوان با ارزش ترین عناصردر کتیبه ها ،به ویژه در دوره ی هنر اسلامی ،اغلب نقش مرکزی را ایفا می کنند.چنانچه اشاعه ی کلام الله و ترویج آن در دوره ی اسلامی در کتیبه ها ،به عنوان هدف اصلی است که همه ی اجزا در تکامل آن بکار گرفته شده اند.کتیبه نوشته ها اغلب ه...

آینه کاری هنری کاملاً اسلامی است و حاوی اشکال هندسی اسلامی، چنان که می توان آن را هنری دینی و سنتی تلقی کرد. درک‏ ضرورت پاسداری و حمایت از حفظ و گسترش این هنر زیبا و شگفت در کنار سایر هنرهای دستی و تزیینی لازم است. در این پژوهش، با استناد به منابع کتابخانه ای و مطالعات میدانی، پس از اشارۀ مختصر به خاستگاه هنر آینه کاری و نقش آن در معماری دورۀ قاجار، گونه های متفاوت این هنر در سه دسته از بناهای ق...

معماری و شهرسازی دوره ی زندیه، دوره ای از معماری ایران است که حلقه ی اتصالی میان معماری صفویه و قاجار محسوب می شود، اما کمتر به ارزش ها و شاخصه های این دوره پرداخته شده است. به منظور تبیین این ویژگی ها لازم است تا در ابتدا مشخص شود که ساخت بناها و شهرسازی زندیه با چه معیاری انجام گرفته است. هم چنین معلوم شود کدام یک از ویژگی ها خاص این دوره و کدام یک متأثر از دوره های پیشین و به خصوص دوره ی صفو...

دوره قاجار یکی از دوره‌های درخشان معماری ایران است که در آن سردرها از جمله موضوعاتی است که به‌طور عمده برای تزیین بنا استفاده شده است. سردر یکی از عناصر معماری است که قابلیت بیان اعتقادات سازنده بنا را دارد. دوره قاجار، دوره نوآوری و تحولات جدید در هنر و معماری ایران است. از جمله این تحولات، رابطه فزاینده با غرب است که به دنبال آن تأثیرات مستقیم بر هنر و معماری، به ویژه تزیینات بناها دیده می‌شو...

تشکیل دولت صفوی در ایران و رسمی‌شدن مذهب تشیع در این کشور تأثیرات مهمی در کالبد شهرها، از جمله شیراز، داشت. پژوهش پیش‌ رو با توجه به همین مسئله و با تکیه بر نظریه سرمایه‌ها (فرهنگی، اقتصادی، نمادین و اجتماعی) در مکتب بوردیو در صدد پاسخ به این پرسش است که رسمی‌شدن مذهب تشیع در شیراز چه تأثیری بر کالبد شهری آن گذاشت. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی، و شیوه گردآوری اطلاعات کتاب‌خانه‌ای است. یافته‌های پژ...