کیخسرو و ذوالقرنین دو شخصیت برجسته اند که در مجموعۀ ادبیات فارسی و متون تاریخی و اسطوره ای، از نظر نوع کنش و خصوصیات مربوط به زندگی، احوال و رفتار، شباهت فراوانی با هم دارند. اگرچه منابع مختلف به زندگی و احوال این دو شخصیت به صورت مجزا پرداخته اند، اما دربارۀ آنها و وجوه تشابه و همانندی آنها تحقیقی مستقل انجام نشده است. در این مقاله، نویسندگان با مطالعۀ کتب، اسناد و بازبینی حدود شصت اثر از مناب...

در فاصله تأسیس دولت قاجار تا پایان سلطنت فتحعلی شاه (صدر قاجار) وقایع نگاران و مورّخان زیادی ظهور کرد. آن ها تاریخ هایی با ارزش های متفاوت نوشتند و تاریخ نویسی در این دوره را از حیث کمّی و در پاره ای موارد از حیث کیفی به توسعه و ترقّی نسبی رساندند. میرزا فضل الله خاوری شیرازی، در سال آخر سلطنت فتحعلی شاه آخرین اثر در تاریخ نویسی صدر قاجار را با نام تاریخ ذوالقرنین نوشت. سبک و رویه خاوری در نوشتن ت...

در مجموعه ادبیات فارسی و متون تاریخی و اسطوره ای سه شخصیت برجسته وجود دارند که از نظر نوع کنش و خصوصیات مربوط به زندگی، احوال و رفتار، شباهت فراوانی با هم دارند. کیخسرو، کوروش و ذوالقرنین سه شخصیتی هستند که منابع مختلف به زندگی و احوال آنها به صورت مجزا پرداخته اند. اگرچه درباره مقایسه کیخسرو و کوروش و یا کوروش و ذوالقرنین تحقیقاتی انجام شده است، درباره این سه شخصیت و وجوه تشابه و همانندی آنان ...

چکیدهتصحیح نسخه های خطّی، از کارهای ارزشمند علمی، در یک قرن اخیر است که زمینه ی احیای بسیاری از آثار منظوم و منثور گذشته را فراهم کرده است. این کار، باعث شده تا متون علمی، ادبی، تاریخی و دینی بسیاری، در دسترس علاقه مندان به تاریخ، ادبیات و فرهنگ ایران قرار گیرد. تاریخ ذو القرنین، اثر خاوری شیرازی، یکی از این متون تاریخی و از منابع دست اوّل دوره ی فتحعلی شاه قاجار است که مؤلّف در آن، بسیاری از وقای...

چکیدهتصحیح نسخه‌های خطّی، از کارهای ارزشمند علمی، در یک قرن اخیر است که زمینه‌ی احیای بسیاری از آثار منظوم و منثور گذشته را فراهم کرده‌است. این کار، باعث شده تا متون علمی، ادبی، تاریخی و دینی بسیاری، در دسترس علاقه‌مندان به تاریخ، ادبیات و فرهنگ ایران قرار گیرد. تاریخ ذو‌القرنین، اثر خاوری شیرازی، یکی از این متون تاریخی و از منابع دست‌اوّل دوره‌ی فتحعلی‌شاه قاجار است که مؤلّف در آن، بسیاری از وقای...

یکی از موضوعات مهم و مناقشه برانگیز در تفسیر قرآن، شناسایی ذوالقرنین است. مفسران مسلمان از دیرباز در این باره به بحث پرداخته، و ویژگیهای مذکور در قرآن کریم برای ذوالقرنین را با چندین مصداق متمایز منطبق نموده اند. از جمله، گروهی ذوالقرنین را از پادشاهان قبیلۀ حِمْیَر در یمن، و سدی را نیز که بنایش در قرآن کریم به وی منسوب شده است، همان سدّ مشهور مأرب دانسته اند. گروهی نیز بر این باورند که ذوالقرنین ه...

در فاصله تأسیس دولت قاجار تا پایان سلطنت فتحعلی شاه (صدر قاجار) وقایع‌نگاران و مورّخان زیادی ظهور کرد. آن‌ها تاریخ‌هایی با ارزش‌های متفاوت نوشتند و تاریخ‌نویسی در این دوره را از حیث کمّی و در پاره‌ای موارد از حیث کیفی به توسعه و ترقّی نسبی رساندند. میرزا فضل‌الله خاوری شیرازی، در سال آخر سلطنت فتحعلی‌شاه آخرین اثر در تاریخ‌نویسی صدر قاجار را با نام تاریخ ذوالقرنین نوشت. سبک و رویه خاوری در نوشتن ت...

در این سطور و مقال به بررسی و کاوش پیرامون اصل و نسب کورش شاهنشاه هخامنشی و رفتار و کردار وی پرداخته ام . و با استفاده و مقایسه متون کهن تاریخ و کتب جامع روایی و تفاسیر معتبر و همینگونه تحقیق در روز شمار زندگی دیگر بزرگانی که موفق به دریافت نشان ذوالقرنینی کتب عهد عتیق و قرآن به اضافه ی کتابهای معتبر تاریخ و ادبیات شده اند ، به این نتیجه رسیدم که کورش شاه پارس نزدیکترین وشایسته ترین شخص جهت دری...

یکی از موضوعات مهم و مناقشه برانگیز در تفسیر قرآن، شناسایی ذوالقرنین است. مفسران مسلمان از دیرباز در این باره به بحث پرداخته، و ویژگیهای مذکور در قرآن کریم برای ذوالقرنین را با چندین مصداق متمایز منطبق نموده‌اند. از جمله، گروهی ذوالقرنین را از پادشاهان قبیلۀ حِمْیَر در یمن، و سدی را نیز که بنایش در قرآن کریم به وی منسوب شده است، همان سدّ مشهور مأرب دانسته‌اند. گروهی نیز بر این باورند که ذوالقرنین ه...