پیشینه ی هزاران ساله ی آیین پزشکی در ایران با رجوع به متون زرتشتی مستند می گردد؛ هر چند اغلب بر این گمانند یونانیان و بالاخص بقراط، علم پزشکی را قانونمند نمودند، بایسته ی آگاهی است که تمدن های قدیمی تر از یونان چون بابل، آشور، کلده، مصر، و هند، پیشروان آیین و اخلاق پزشکی بوده اند و استوارتر از همه ی اسناد تاریخی، قوانین مربوط به پزشکان نگاشته شده در سنگ نبشته ی حمورابی حاکی از تقدم دیگر تمدن ها...

اخلاق پزشکی تاریخچه ای بس طولانی در جهان دارد و مسلماً دستیابی به اخلاقی همسو با فرهنگ جوامع مختلف، باید با توجه به پیشینه تاریخی آنها حاصل گردد. اغلب تصور بر این است که تاریخ اخلاق پزشکی با بقراط آغاز می شود؛ در حالی که اخلاق پزشکی سابقه ای دیرینه تر دارد. روشن است که فرهنگ های مختلفی همچون بابلی، مصر باستان، یونانی، و ایرانی، همه در قانونمند کردن طب و حفظ حقوق بیماران اهتمام ورزیده اند. یکی از...

بیماری هاری در طول تاریخ ایران حسن تاج بخش1* 1)گروه میکروبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران–ایران. ( دریافت مقاله:8 اردیبهشت ماه 1384 ، پذیرش نهایی: 6 آبان ماه 1385) چکیده در مورد هاری و سگ هار، پزشکان بزرگ ایران مطالب زیادی نوشته و کشفیات و ابداعات جالبی داشته اند، رازی، خوارزمی، اخوینی بخارائی، ابن سینا، جرجانی و غیره نشانی های بیماری را به خوبی شرح داده و در مواردی درمان...

پیشینه بیماری سل به عنوان یک بیماری مرگبار در جهان، به دوره باستان برمی گردد. در تمدن های کهن، سل یک ناخوشی شناخته شده بوده است. نمونه آن، قانون حمورابی مربوط به تمدن میان رودان (بین النهرین) است، که به بیش از دو هزار پیش از میلاد بازمی گردد. درگذشته، پزشکان نامی مانند بقراط، جالینوس، رازی، ابن سینا و اطبای هند، چین و مصر در نوشته های پزشکی خود، سیمای بالینی سل را ترسیم کرده اند. با این همه، عا...

ایران کشوری با تمدنی کهنسال است که در دوره های ویژه ای از تاریخ خود شاهد شکوفایی دانش پزشکی بوده است . برای نمونه، یکی از دورانهای بالندگی پزشکی در ایران، دوره ساسانیان (226-625 م) بوده است. در آن دوران، شهر گندی شاپور واقع در جنوب شرقی ایران، نزدیکی شوش در استان خوزستان کنونی، از مراکز عمده علمی - فرهنگی بوده و شهر مزبور که در سده ی سوم میلادی بازسازی گردیده بود ، به زودی به مهمترین مرکز علمی ...

با بررسی و مطالعه برگ های تاریخ پزشکی کهن در تمدن ایران و اسلام می توان دریافت که ایرانیان از همان زمان های پیشین به رعایت موازین اخلاقی به ویژه در طب توجه ویژه ای داشته اند و دانشمندان و حکیمان بزرگی در این سپهر از کهن تاکنون درخشیده اند. یکی از حکیمان بزرگ و عالی قدری که در این مسیر خوش درخشیده است سیدحسین حکیم (ره) می باشد. آیت ا... حاج سیدحسین حکیم فرزند عالم و عارف نامدار، حاج سیدعلی شوشتر...

آرشیوها به عنوان یکی از محملهای اطلاعاتی ارزشمند به شمار می ر وند. از سوی دیگر پژوهشهای تاریخ پزشکی کاستی منابع اطلاعاتی موجود در این زمینه را آشکار ساخته است، هدف از مطالعه حاضر تبیین مبانی نظری چگونگی شکل گیری آرشیو شفاهی تاریخ پزشکی ایران است تا از طریق شکل گیری و ساماندهی آن یکی از محملهای موثر اطلاعاتی حوزه تاریخ پزشکی به وجود آید و از این رو افق نوینی در پژوهشهای تاریخ پزشکی گشوده شود. رو...

ساخت و ابداع بیمارستان در تاریخ پزشکی دنیا حداقل به حدود هزارو هفتصد سال پیش باز می گردد. پس از آن در دوره اسلامی نیز این ساختار مهم در پزشکی ، در ایران و سایر سرزمینهای اسلامی به اعتلا و اوج می رسد. در این راستا از موضوعهای بسیار مهم جایگاه حقوق بیمار و نحوه نگرش به بیمار در سیر تاریخ بیمارستانها می باشد که می تواند به روشن شدن نقش اسلام و ایران در تکوین تاریخ پزشکی دنیا کمک نماید. از اینرو در...

بیماری آبله از جمله بیماری های شایع در میان اطفال و عامل مهمی در مرگ و میر آنان طی دو سده گذشته در ایران بوده است. این مقاله به تاریخی از فرایند آبله کوبی در ایران سده سیزدهم هجری قمری می پردازد و پس از ارائه ی گزارشی تاریخی از شیوع این بیماری و نیز رواج آبله کوبی در ایران، شیوه های آبله کوبی رایج را بر می شمارد. توضیح داده می شود که آبله کوبی حتی در طریقه ی جدید نیز گاه به صور مختلف انجام می گ...