متکلمان مسلمان کوشیده­اند باورهای مذهبی خود را بر یقینیات استوار سازند. از سوی دیگر ظنی بودن بیشتر گزاره­های تاریخی ما را به این پرسش روبرو می­سازد که آیا متکلمان نمی­توانسته­اند هیچ یک از رویدادهای تاریخی را مبنای باورهای خود قرار دهند؟ در حالی که تأثیر پاره­ای رویدادهای تاریخی بر شکل­گیری یک باور مذهبی بر کسی پوشیده نیست. این مقاله می­کوشد با یک رویکرد مقایسه­ای روش سه تن از متلکمان جهان اسلا...

پژوهش حاضر با هدف بررسی وتبیین تأثیر ریاضیات برفلسفه وتعلیم و تربیت به شیوه کتابخانه ای و با روش تحلیلی- استنتاجی انجام گرفته است. در ابتدا به بررسی و بیان فلسفه های ریاضیات ازقبیل منطق گرایی، شهود گرایی، صورت گرایی، انسان گرایی و ریاضیات تجسم یافته پرداخته شد. سپس ماهیت ، هستی شناسی و معرفت شناسی ریاضیات تبیین گردید و در تبیین نسبت ریاضیات با واقعیت دو دیدگاه ترکیبی گرایان و تحلیلی گرایان بررس...

حدیث‏پژوهان برای ارزیابی روایات صحیح از ناصحیح معیارهای گوناگونی را برشمرده‏اند. عرضه حدیث بر مسلّمات تاریخ یکی از این معیارها است. پژوهش‏گران حدیث همواره از معیار مذکور برای ارزیابی احادیث بهره برده‏اند؛ ولی تا کنون اصول و ضوابط عرضه روایات بر مسلّمات تاریخ، به گونه‏ای شایسته مورد توجّه قرار نگرفته است؛ لذا در این نوشتار شروط و ضوابطی برای این معیار برای پالایش روایات بیان گردیده تا روشمندانه از ...

نظریة مبناگرایی یکی از دیرینه ترین و مهم ترین رهیافت ها در معرفت شناسی تلقی می شود. از دو قسم اساسی مبناگرایی، مبناگرایی کلاسیک و معتدل، در مقالة حاضر، مبناگرایی کلاسیک را انتخاب کرده ایم و از دو شکل مبناگرایی درون گرایانه و برون گرایانه، دومی را بررسی می کنیم. در نوشتار حاضر هر دو دسته از مبناگرایی ساده و مضاعف و تمایزات اساسی آن ها را کاویده ایم. ادعای اصلی مبناگرایی کلاسیک برون گرایانه این ا...

تعریف سنتی مفهوم معرفت عبارت است از «باور صادق ‎موجه». مفهوم «تصدیق یقینی» که در عبارات ابن‎سینا معادل علم تصدیقی دانسته شده است، مؤلفه‎های تقریباً مشابهی با مفهوم معرفت گزاره‎ای دارد. از نظر ابن‎سینا تصدیق یقینی یا همان علم تصدیقی عبارت است از تصدیق یک قضیه به سبب علم به علت موجبه صدق آن قضیه. علت صدق قضایای یقینی بدیهی درون این قضایا، و علت صدق قضایای یقینی نظری بیرون از این قضایا است. همچنین ...