حج، یکی از فروع دین اسلام است و فرموده ی خدا چنین است که چون مسلمانی به توانایی لازم رسید، به زیارت خانه ی خدا برود. این فریضه ی الهی و سفر معنوی چنان ارجمند و عظیم است که بابی گسترده در ادبیات کشورهای اسلامی گشوده و آثاری زیبا و ارجمند در این زمینه پدید آورده است. این موضوع به دلیل فرهنگ دینی یکسان میان ایرانیان و عرب ها، منجر به مضامین مشترکی میان آثار ادیبان و شاعران دو عرصه ی فرهنگ اسلامی ش...

مولوی « حج زیارت کردن خانه ب קֱو קְد حج رب  البیت مردانه ب קֱو קְد »مدح و ستایش به عنوان یکی از اغراض اصلی شعر در نوع ادب غنایی حجم عظیمی ازآثار منظوم شعرای فارسی گو را در تمام ادوار شعر فارسی در برگرفته است . اوج هنرنماییشاعران، در زمانی است که زبان به ستایش معصومین ( ع ) و اماکن مذهبی می گشایند . دراین میان، کعبه ستایی در شعر فارسی، جایگاهی ویژه دارد . این تحقیق، نقد، بررسی، تحلیلو سیر  تطور ا...

حج عبادتی است که همزمان، شیرین و پرزحمت است، و بسا به همین دلیل، خداوند متعال، تنها یک بار آن هم برای آدم مستطیع آن را واجب کرده است. آن روزگاران، راهی طولانی با زحمت فراوان می رفتند، اما شوق کعبه، همواره اثر معنوی شگفتی در مردمان باقی می گذاشت. این سفر و پیامدهای معنوی آن، در ادب جاری فارسی بسیار تأثیر گذاشت، و شعائر حج، اماکن مقدسه، احساسات و عواطف، به خصوص سفر کردن در بیابان و طی کردن بادیه،...

«نظیری» نیشابوری و گاه معروف به نظیری مشهدی از شاعران برجسته نیمة دوم قرن دهم و دو دهة نخستِ قرن یازدهم هجری است. مکان تولدش روشن نیست اما وفاتش را میان 1020 تا 1023 نوشته‌اند. وی سالها در ایران بود، به نقاط مختلف سفر کرد و عاقبت به هند نزد اکبرشاه و جهانگیر رفت. وی در سال 1002 به حج رفت و برگشت و سالهای پایانی عمر را در گجرات برای تجارت زندگی را سپری کرد. از اشعارش چنین بر می‌آید که هرچند بر م...

حج یکی از مهم ترین و شکوهمندترین عبادت های اسلامی است و قرآن کریم تارکِ آن را کافر شمرده است. پیامبر گرامی خد9 حج را پایه و رکن دین دانسته اند. مسائلی را که کودکان در ایام حج باید نسبت به آن اهتمام ورزند، بسیار ظریف و دقیق است و عدم آگاهی از اعمال حج، کودکان را با مشکلات عدیده روبه رو می کند. پژوهش حاضر برای بررسی اعمال عبادی کودکان، بهویژه در باب حج، سامان یافته و به بررسی آیات و روایات و نیز ا...

از زمانی که شعر فارسی با عرفان اسلامی درآمیخت، عارفانِ شاعر ما کوشیدند درک عرفانی خود در موضوعات مختلف را در قالب شعر به اصحاب اندیشه عرضه کنند. از جمله این موضوعات، سفر معنوی حج است. در نگرشی ساختاری به شعر شاعرانِ اندیشه‌مند و عارف، این نکته به دست می‌آید که پاره</...

حج به عنوان یک فریضه مهم اسلامی و نیز از عوامل توجیه کننده قدرت و مشروعیت بخش همواره مورد توجه مسلمانان و سلاطین اسلامی بوده است. بر این اساس طی دوران اسلامی ایران، اهتمام در تدارک و اعزام کاروانهای حج، تعیین امیرالحاج و تأمین امنیت مسیر حرکت کاروانهای حج از وظایف حکام مسلمان تلقی میگردید. تهاجم مغولان به قلمرو اسلامی، از بین رفتن حکومت خوارزمشاهی و خلافت عباسی و در نهایت برپایی دولت ایلخانی در...

آئین حج از مهمترین ارکان دین مبین اسلام در حوزه عبادات می باشد که در قرآن و روایات مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. حج به عنوان یک امر عبادی شامل مجموعه ای از معارف الهی بوده که همه فرشتگان، انبیاء الهی و پیامبر خاتم (ص) آن را با عظمت و شکوه بسیار انجام داده اند اما حج در سیر تطور در طول تاریخ دستخوش تحریفات و اختلافاتی گشت که چهره واقعی آن را مخدوش ساخته بود و با ظهور اسلام بسیاری از آن اختلا...

یکی از گونه های ادبیات، ادبیات عاشورایی است که در طی 14 قرن گذشته در میان توده های مردم از اهمیّت و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. خاستگاه این نوع ادبی، مردم است. اولین حکومتی که به شکل جدی و حتّی گسترده به واقعه عاشورا پرداخت، حکومت صفویان بود زیرا به خاطر رسمی اعلام شدن مذهب شیعه و تشویق شعرا به سرودن اشعاری در مدح و منقبت اهل بیت، ادبیات عاشورایی بویژه شعر آن گسترش خاصی پیدا کرد. از میان ...