زبان سکایی (ختنی)، در مقایسه با دیگر زبان‌های ایرانی (اوستایی، فارسی باستان، پهلوی، و ...)، بسیار کمتر مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته؛ به‌ویژه آنکه در زمینۀ مطالعات این زبان، مبحث ضمیر همواره در حاشیۀ مباحث اسم و صفت بوده و بدین سان مهجور مانده است. پژوهش حاضر مبتنی است بر مقولۀ ضمیر در زبان ختنی، شامل اقسام ضمیر و جدول‌های مربوط بدان، حالت‌ها و ویژگی‌های صرفی آن، و مقایسۀ آنها با ضمیر‌های زبان...

زبان سکایی (ختنی)، در مقایسه با دیگر زبان های ایرانی (اوستایی، فارسی باستان، پهلوی، و ...)، بسیار کمتر مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته؛ به ویژه آنکه در زمینۀ مطالعات این زبان، مبحث ضمیر همواره در حاشیۀ مباحث اسم و صفت بوده و بدین سان مهجور مانده است. پژوهش حاضر مبتنی است بر مقولۀ ضمیر در زبان ختنی، شامل اقسام ضمیر و جدول های مربوط بدان، حالت ها و ویژگی های صرفی آن، و مقایسۀ آنها با ضمیر های زبان...

جیوَکه‌پوستَکه یکی از متون پزشکی است که به طب آیوروِده تعلق دارد. علاوه‌بر تحریر سنسکریت از این متن ترجمه‌ای به زبان ختنی نیز موجود است. تحریر سنسکریت به‌جامانده مغلوط و عملاً ناخوانا بود تا اینکه باتوجه‌به ترجمۀ ختنی آن و دیگر متون پزشکی طب آیوروده مانند سیدّهه‌ساره برخی از دانشمندان به بازسازی و تصحیح آن پرداختند. دست‌نویس جیوَکه‌پوستَکه دارای 71 برگ است که هر دو تحریر سنس...

قوم باستانی سکا در تکوین تاریخ و شکل‌‌گیری اساطیر ملل مختلفی؛ از جمله یونانیان، ایرانیان، هندیان و چینیان نقشی اساسی داشته‌ است. سکاها که طوایفی بیابانگرد و مهاجم بودند، در اوان تاریخ، همچون سایر قبایل آریایی درشرق و غرب وجنوب جهان مسکون آن زمان پراکنده‌ شدند و هرچند همواره با همسایگان خود در ستیز بودند، سرانجام در میان آنها مضمحل شدند و تنها نامی از ایشان در صفحات تاریخ باقی ‌ماند. به دلیل خصل...

سکاها به عنوان یکی از مهم‌ترین اقوام، در هزاره اول قبل از میلاد، در مطالعات تاریخی و باستان‌شناسی ایران اهمیت بسزایی دارند. این قوم در برهه‌ای از تاریخ ایران، یعنی دورۀ مادها، وارد ایران شدند و برای مدتی کوتاه، قسمت‌هایی از شمال غرب ایران را تحت تسلط خود درآوردند. مطالعات میدانی باستان‌شناختی، در مطالعات سکا­شناسی دنیا، نقش مهمی ایفا می‌کنند. چندی پیش یکی از اولین مدارک متقن از حضور تاریخی اقوا...

سکاها یکی از مهم ترین اقوامی بودند که در هزاره ی اول ق.م بسیاری از بخش های آسیای مرکزی، شمال و جنوب قفقاز و غرب آسیا، ازجمله شمال غرب ایران را اشغال کردند. یکی از مهم ترین مشخصات فرهنگ سکایی، تدفین باشکوه شاهزاده­های آن هاست. در این امر اسب نقش مهمی را ایفا می­کرده است. اسب یکی از حیوانات مقدسی است که در فرهنگهای مختلف از احترام خاصی برخوردار بوده است، این احترام در میان اقوام سکایی به صورت قرب...

در بررسی سکه‌های نخستین اشکانیان، پژوهشگران بیشتر بر میراث یونانی‌مآبی و پارسی-هخامنشی به‌عنوان عناصر مسلط تأکید می‌کنند و عناصر سکایی عموماً نادیده انگاشته می‌شوند. یکی از نقش‌مایه‌های این سکه‌ها، سرپوش قائم نوک‌تیزی است که بر سر شاه قرار دارد. مسئلة اصلی پژوهش، بررسی خاستگاه سرپوش شاهان نخست اشکانی است که عموماً متأثر از سکه‌های شهرب‌های هخامنشی و فرهنگ پارسی انگاشته می‌شود. فرضیة این مقاله، اح...

سکاها به عنوان یکی از مهم ترین اقوام، در هزاره اول قبل از میلاد، در مطالعات تاریخی و باستان شناسی ایران اهمیت بسزایی دارند. این قوم در برهه ای از تاریخ ایران، یعنی دورۀ مادها، وارد ایران شدند و برای مدتی کوتاه، قسمت هایی از شمال غرب ایران را تحت تسلط خود درآوردند. مطالعات میدانی باستان شناختی، در مطالعات سکا­شناسی دنیا، نقش مهمی ایفا می کنند. چندی پیش یکی از اولین مدارک متقن از حضور تاریخی اقوا...

با گسترش باستان شناسی جدید از دهه 1960 م .به بعد، تفسیر و تحلیل نظری یافته های باستان شناسی مورد توجه باستان شناسان « نوگرا» قرار گرفت .باستان شناسی جدیدبابهره گیری از آموزه های رشته های علمی دیگر،نظیر علوم اجتماعی، علوم اقتصادی و علوم سیاسی، پا از حوزه توصیف صرف داده های فرهنگی فراتر گذاشته و به تشریح جنبه های «غیر ملموس»زندگی بشر پرداخته است.دراین میان، آثار باقی مانده از «شیوه های تدفین» از ...

کتاب زَمبَستَه منظومه­ای طولانی به زبان ختنی قدیم از شاخه زبان­های ایرانی میانه شرقی است. این کتاب، مجموعه­ای وسیع از مفاهیم رایج آئین بودایی و جنبه­های گوناگون دین بودا است. فصل دوازدهم این کتاب فصلی آموزه­ایو شامل مجموعه­ای از شایست­ها و نشایست­هاست. قطعه­ای که در این گفتار برگردان آن از زبان ختنی به فارسی آمده، شامل 52 بند نخستین همین فصل است که به شرح و توصیف سَموَرَ(saṃvara= خودداری،خویشتن­داری ...