منظومة خسرو و شیرین نظامی بهترین منظومة عاشقانة او و جزء بهترین داستان های عاشقانة شعر فارسی است. از رموز موفقیت آن، نحوة استفادة نظامی از عناصر داستان در این منظومه در قیاس با مقلدانش و دیگر داستان پردازان شعر کهن فارسی است. اگر اثر نظامی را با دیگر شاعرانی که در ادبیات کهن منظومه­های عاشقانه سروده­اند، مقایسه کنیم ارزش کار نظامی مشخص     می­شود. از جمله ویژگی های مثبت به کاربردن عناصر داستان ...

قاسمی گنابادی از شاعران قرن دهم هجری و معاصر شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی است. وی یکی از نظیره گویان موفّق است که به شیوه نظامی منظومه هایی دارد و در آن ها به پیروی از آثار نظامی گنجوی پرداخته است. در سخن او، تأثیر مستقیم نظامی و پیروان او، به ویژه جـامی و هاتفی آشکار است. از آثار او می توان شـاهنامه نوّاب عالی، لیلی و مجنون،  خسرو و شیرین و زبدهالأشعار را نام برد. در مقاله حاضر، به معرّفی قاسمی ...

انسان از زمانی که پای به عرصه ی هستی نهاد، برای زنده ماندن و ادامه ی حیات، نیازمند ارتباط بود. ارتباطی که اننقال دهنده ی هدفش باشد زیرا انسان موجودی بالطبع اجتماعی است و تنها وسیله ای که می تواند اندیشه های او را به جهان بیرون مرتبط سازد، زبان است. زبان همانند سایر نهفته های بشری، سیری تحولی داشته است که مهم ترین تحول آن تبدیل گفتار به نوشتار می باشد؛ این تحول به انسان این امکان را می دهد که بت...

این مقاله به بررسی تطبیقی روایت‏های نظامی در خسرو و شیرین با چند اثر تاریخی می‏پردازد. مسئله اصلی در این مقاله این است که روایت‏های نظامی در خسرو و شیرین تا چه میزان با واقعیت‏های تاریخی مطابقت دارد و مهم‏ترین هدف این مقاله تعیین بهره‏گیری نظامی از متون تاریخی و تعیین تصرف‏هایی است که وی در بیان حوادث تاریخی داشته است. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شد و بررسی‏ها نشان داد ک...

در این پژوهش سه منظومه هفت پیکر، خسرو و شیرین و اسکندرنامه از پنج? نظامی گنجوی مورد بررسی قرار می گیرد. ابتدا خلاصه ای از این منظومه ها آورده می شود، سپس روایت نظامی از شخصیت-های بهرام گور (هفت پیکر)، خسرو ، و شیرین، بهرام چوبینه و فرهاد (خسرو و شیرین)، اسکندر و خضر (اسکندرنامه) با گزارش فردوسی از آنان مورد مقایسه قرار می گیرد.

چکیده بررسی این که فرهاد منظومه یِ نظامی، که بود و آیا یک شخصیّت خیالی است یا واقعی، موضوع این تحقیق است. آن چه از فرهاد در متون تاریخی آمده است؛ اشاره وار و بسیار مبهم است. در متون جدید هم در این مورد با احتیاط سخن رفته است و باز هم فرهاد در هاله ای از ابهام به ما نمایانده می شود. ناشناخته ماندن این شخصیّت، خود ضرورت بررسی واقع گرایانه به آن را توجیه می کند. در این مجموعه، ابتدا به نظامی، زندگی...

داستان خسرو و شیرین در دو منظومه متفاوت آمده است. سراینده یکی از منظومه ها حماسه ساز است و در پهنه رزم میدان دار و سراینده منظومه دیگر پیاله گردان ساحت بزم است. فردوسی حماسه سراست، امّا این منظومه عاشقانه مختصر با حماسه بی مانند او بی تناسب نیست. نظامی داستان سراست و دارای تجربه عشق، و با استادی شگرفی منظومه عاشقانه ای مفصّل را بتصویر کشیده است. نخست خلاصه ای از هر دو منظومه ارائه می گردد، سپس با...

ماجرای عشق خسرو پرویز، پادشاه ساسانی به شیرین، برادرزادۀ بانوی ارمن، در میان داستان­های خمسۀ نظامی، به سبب رنگ ملی و برخورداری از زمینه ­های افسانه­ای و غنایی، زیبایی و اهمیت خاصی دارد و این شهرت از آن جهت است که داستان خسرو و شیرین نظامی حکایت مهرورزی آدمی است و در آن سوز و گداز عاشقانه با کلامی دل ­انگیز در هم آمیخته و داستانی خلق کرده که مورد توجه همگان قرار گرفته است. شیفتگی به این داستان ت...

زبان شعر نظامی که از برجسته‌ترین شاعران سبک آذربایجانی است، کاملاً تصویری و کنایی است و در شعر او استفاده هنرمندانه از انواع صورخیال بسیار دیده می‌شود. اگرچه ماجرای خسرو و شیرین در قرن ششم داستانی مشهور و آشنا برای عام و خاص بوده است، هنرنمایی نظامی در شیوه بیان از جمله در توصیف و تصویر زیبارویان و صحنه‌های طبیعت، آشکارا دیده می‌شود. در بین آثار نظامی درباره خسرو و شیرین بایدگفت پرداختن به موضوع...

در این پژوهش برآنیم تا عنصر فضاسازی را در منظومه ­ی داستانی خسرو و شیرین مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم؛ بدین منظور چهار موضوع از جمله فضای آغاز داستان، فضاسازی شخصیتی، رویدادی و مکانی را گزینش کرده ایم تا با استفاده از نشانه های زبانی و تصویری که در تداعی و القای مضمون مطرح شده در هر داستان نقش دارند، هنر نظامی را در زمینه ی فضاسازی نشان دهیم. نظامی برای هر یک از قسمت های داستان خود فضاهای مناسب...