یکی از مهم ترین مباحث مطرح شده در اندیشه اسلامی نحوه ی آفرینش جهان است. برخی از مستشرقان بر آنند که مسلمانانِ سده های نخست در این مسئله بینش روشنی نداشتند و آنان نظریه ی خلق از عدم را از طریق ترجمه از منابع خارج از جهان اسلام اخذ نموده اند؛ زیرا در قرآن داوری روشنی در این باره نشده است. به رغم این مدعا نظریه ی آفرینش از عدم اولین بار در خود قرآن با به کار گیری واژه هایی چون، خلق، ابداع و فطر مطر...

آفرینش از مفاهیم اساسی در جهان بینی اسلامی است که نقشی برجسته در همة ابعاد اندیشه دینی ایفا می کند. در این میان متکلمان اشعری به منظور تعظیم خداوند، با وسعت بخشیدن به قلمرو قدرت و ارادة الهی، نظریة خلق از عدم را برگزیده اند. این دیدگاه مبتنی بر پیش فرضها و لوازم خاصی است و از برخی مشکلات عقلی رنج می برد. در این مقاله سعی شده است مبانی این نظریه بررسی و مشکلات و لوازم عقلی آن مطرح شود و سپس مورد...

آفرینش از مفاهیم اساسی در جهان بینی اسلامی است که نقشی برجسته در همه ابعاد اندیشه دینی ایفامی کند. به ویژه آن که آدمی به تفکر و تدبر در آفریده شدگان و خالقیت خداوند دعوت شده است. به همینجهت حکیمان، متکلمان و عرفا در این معرکۀ اجتناب ناپذیر به موضع گیری پرداخته و جهان شناسی خاصیبه اقتضای زاویۀ دید خود ترسیم کرده اند و شانی و روزنه ای از جهان هستی را به روی آدمی گشوده اند.در این میان متکلمان اشعر...

خلقت به معنای آفرینش، یکی از افعال الهی است و از جمله مفاهیم اساسی در جهان بینی اسلامی است که نقشی بسیار برجسته ای در همه ی ابعاد اندیشه ی دینی ایفا می کند. در قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام مطالب فراوانی درباره ی آن بیان شده است. در کلام و فلسفه ی اسلامی این مسأله بیشتر به صورت تقابل میان حدوث و قدم بررسی شده و از آنجا که نحوه ی تبیین این مسأله، سایر مباحث اعتقادی را نیز تحت الشعاع قر...

نهج البلاغه و متون روایی شیعه از مهم­ترین منابع و آبشخورهای متون عرفانی و صوفیانه به شمار می­آید. در موضوع هستی­شناسی و مؤلفه­های آفرینش بدیع از «لا من شیء» در دیدگاه امامان شیعه(ع)، آفرینش ابداعی عالم هستی از ناچیز توسط خداوند، ایجاد نظام­مند آسمان و زمین، هدفمندی اجزای آفریدگان و انقیاد همه هستی از اوامر الهی، از جمله مباحثی است که هم در متون روایی شیعه و هم متون منظوم و منثور صوفیانه به چشم ...