دشت همدان-بهار واقع در کرانه های شمالی کوه الوند در استان همدان با داشتن شرایط مناسب زیستی، از جمله؛ خاک حاصلخیز، مجموعه ای از رودخانه های دائمی و فصلی و موقعیت ارتباطی و تجاری به عنوان یکی از مهم ترین کانون های جوامع انسانی در دوره های مختلف تاریخی در غرب ایران شناخته می شده است. محوطه ی نویافته ی «زینوآباد» با وسعتی بیش از 6 هکتار، بعد از محوطه ی هگمتانه، بزرگترین محوطه ی دوره ی اسلامی این دش...

انسان جزئی از طبیعت است و ارتباط نزدیکش با طبیعت، باعث ادامه حیات و دوام زندگی اوست. توجه به انسان و نیازهای غریزی او از جمله نیاز به طبیعت و ارتباط با آن موجب شده است تا رویکردهای هنر در بازآفرینی طبیعت همواره مورد توجه قرار گیرد هنرمند سفالگر ایرانی در تمامی قرون همیشه شیفته و مفتون طبیعت بوده و در هر مکان و زمانی به نحوی تصویری از طبیعت را در آثار خویش انعکاس داده است. در این میان بارزترین ج...

با وجود مطالعات و کاوش هایی که در محوطه­های دورۀ اسلامی صورت گرفته و به وسیلۀ آن تا اندازه­ای وضعیت سفالگری ایران دورۀ اسلامی مشخص شده است، هنوز ابهامات فراوانی در این زمینه، به­ویژه دربارۀ مراکز سفالگری و تفاوت های سبک­شناسی بین آنها وجود دارد. در این بین، کاوش های باستان­شناسی همراه با مطالعات دقیق داده ها می تواند تا حد زیادی به حل مسئله کمک نماید. در این مقاله سفال های ایلخانی حاصل از سه فص...

تلفیق نتایج به دست آمده از این تحقیق با داده های محققین چنین نتیجه داده که در جنوب سلطان آباد (سبزوار ) ، در دوره کرتاسه ، حوضه ای پشت قوس با امتداد تقریبا شرقی -غربی بوجود آمده که در آن ولکانیسم بازالتی با ترکیب توله ایتی مناطق فرورانش ، تحولی و گاهی کالکوآلکالن جریان داشته است . احتمالا پیدایش این حوضه با تشکیل پوسته اقیانوسی سبزوار در 84 تا 87 میلیون سال قبل (باروز و همکاران ، 1983)تقریبا هم...

بر طبق منابع تاریخی، در زمان پادشاهی اولجایتو شهری به نام سلطان آباد چمچمال در پای کوه بیستون ساخته شده که در دوره ایلخانیان، مرکزیت سیاسی منطقه را برعهده داشته است. با وجود مطالعات و تحقیقات باستان شناسی که در منطقه انجام گرفته، تاکنون محل دقیق این شهر مهم در پرده ای از ابهام باقی مانده و هنوزبحث مکان یابی سلطان آباد چمچمال به عنوان یکی از مشکلات مطرح شده در باستان شناسی منطقه وجود دارد. در ای...

مکان یابی آخرین میدانگاه نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با مغولانسرانجام زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از تلخ ترین سرانجام های انسان هایی است که در سایه قدرت تو خالی و پوشالی به زندگی دنیا دل خوش کرده اند. او فرمانروایی است که درصدد ایجاد تمامیت ارضی ایران دوره ساسانی بعد از حکومت های محلی ای بود که در طول شش سده بعد از اسلام بر بخش هایی از ایران فرمان می راندند. چنین بود که محدوده فرمانروایی او از جنو...

 مطالعه و بررسی سفالگری در روستای «مِند گناباد» و شهرستان «شهرضای اصفهان» به عنوان مراکز سنتی فعال سفالگری در شرق و مرکز ایران دارای اهمیت است. بهره گیری از شیوه های سنتی تولید و نقش اندازی، حضور سفالگران پیش کسوت در کنار سفالگران جوان و تکیه بر اصالت های فرهنگی این مناطق، امکان بررسی تطبیقی سفالینه های این دو مرکز را فراهم کرده است که دارای وجوه مشترک و گاه افتراق در تولید محصولات و نقش اندازی ...

انقلاب مشروطیت و ورود افکار و آراء جدید به ایران، تحولات سیاسی - اجتماعی فراوانی به دنبال داشت. گروه های مختلف جامعه مانند تجار بنا به دلایلی چون ارتباط سازمان یافته با بازرگانان داخلی و خارجی و به تبع آنها ارتباط با کشورهای غربی، از افکار و اندیشه های جدید آگاهی بیشتری داشتند. از اینرو در روند انقلاب مشروطه و برپایی مجلس شورای ملی و تاسیس انجمن های ایالتی نقش مهم و تأثیرگذاری مشخصی داشتند. پژو...

منطقه­ی مورد بررسی در شمال­شرق سبزوار (استان خراسان رضوی) و در غرب سلطان­آباد واقع است. در این منطقه یک مجموعه دگرگونی شامل سنگ­های رخساره­ی­ شیست سبز، شیست آبی، آمفیبولیت و اکلوژیت (؟) برونزد دارند. توده­ی گنیسی در بخش میانی این مجموعه (کوه چیلی) قرار دارد. تغییراتی از لحاظ پروتولیت و شدت برگوارگی در این توده وجود دارد. شواهد صحرایی، ژئوشیمی سنگ، داده­های سال سنجی و شرایط فشار دگرگونی تقریبا م...

تحقیق پیشِ رو، به بررسی بازتاب انواع صورتهای فلکی از جمله نقوش دایره البروج بر روی سفالینه های دوران اسلامی ایران از سده های اولیة اسلامی تا اوایل دورة صفوی می ­­پردازد. هدف تحقیق شناسایی و طبقه بندی کلی انواع مختلف نقوش مرتبط با مفاهیم نجومی در این سفالینه ها و مقایسة آنها با نمونه های موجود در یکی از مهمترین کتب تخصصی علم نجوم می باشد. مهمترین پرسشهای تحقیق عبارتند از: 1- انواع صورتهای فلکی که...