در قرآن کریم آیات زیادى از زبان پیامبران الهى بیان مى دارد که آنها هیچ گونه اجر و مزدى در قبال رسالت خویش نمى خواهند و تنها خداست که مزد آنان را مى دهد. تعبیر این آیات نسبت به همه پیامبران یکسان است اما در مورد پیامبر در دو مورد استثناء آمده است. در این نوشته ابتدا به دلایل عدم در خواست اجز از سوى پیامبران پرداخته شده است و پس از اختلاف تعبیر آیات نسبت به پیامبر اسلام(ص) سخن به میان آمده و عدم ...

 بررسى نقش شناخت بنیادهاى فکرى علامه در تفسیرالمیزان در کشف نقاط قوت و ضعف روش به کار رفته در آن است. از یکى از مبانى فکرى علامه با عنوان »تفکیک حقایق از اعتباریات« سخن گفته و سپس از نقش این مبنا در مباحث مختلف تفسیرى بحث کرده است. مباحث یاد شده عبارتند از: یک - توحید در ابعاد گوناگون مثل مالکیت الهى که منشأ و پیدایش حقایقى در رابطه با ربوبیت الهى، قرب الهى، تسلّط و تصرف الهى، حضور الهى، اطاعت ا...

بررسى نقش شناخت بنیادهاى فکرى علامه در تفسیرالمیزان در کشف نقاط قوت و ضعف روش به کار رفته در آن است. از یکى از مبانى فکرى علامه با عنوان »تفکیک حقایق از اعتباریات« سخن گفته و سپس از نقش این مبنا در مباحث مختلف تفسیرى بحث کرده است. مباحث یاد شده عبارتند از: یک - توحید در ابعاد گوناگون مثل مالکیت الهى که منشأ و پیدایش حقایقى در رابطه با ربوبیت الهى، قرب الهى، تسلّط و تصرف الهى، حضور الهى، اطاعت ال...

علل شکل دهنده عقیدتى گرایش ظاهرگرایى و ریشه‌هاى آن از زوایاى دینى، فرهنگى، اجتماعى و سیاسى مورد بررسى قرار گرفته است. پس از رحلت پیامبر (ص)، تفکرات گوناگونى از میان جامعه اسلامى سر بر آورد. یکى از این جریانهاى فکرى ماندگار، ظاهرگرایى است. مراد از ظاهرگرایى، عقل‌گریزى در رویارویى با قرآن است.  برخى به تلاوت آیات قرآن بسنده مى‌کنند و عده‌اى دیگر از آنان پرداختى به معناى تحت اللفظى آیات را نیز مج...

 گزارشى از معنى و مفهوم حقیقى "تأویل" در قرآن است. تعریفهایى که براى تأویل شده قابل خدشه است. این، نیاز به تأویل‌شناسى را ضرورى مى‌نمایاند. مراجعه به لغت عرب، عرف قرآن و سنت نشان مى‌دهد که تأویل به معناى فهم حقیقت مراد الهى است که با استفاده از نظام چند کنشى در قرآن در صورت داشتن دانشهاى کاربردى و رعایت راهکارهاى لازم امکان‌پذیر مى‌شود. معانى‌اى که براى تأویل ارائه شده هدایت‌گرى ندارد و گره مشک...

 نقد و بررسى روش‌شناسى جان وَنْزْبرو در مورد تحلیل ادبى قرآن، تفسیر و سیره است. جان وَنْزْبرو استاد مدرسه مطالعات شرقى و آفریقایى در دانشگاه لندن براى حل کردنِ معضلاتى که در راه شناخت تاریخ اسلام وجود دارد، راه‌حل نظام‌مندى ارائه کرده است. وى در دو کتابش "مطالعات قرآنى" و "محیط فرقه‌اى"، مسأله شکل‌گیرى قرآن با توجه به شهادت متون تفسیرى بر این تکوین و تکامل و تحول دین اسلام را دنبال کرده است. نویسنده، ...

 طرح پرسشهایى در مورد حقیقت معجزه از نگاه قرآن است.  نویسنده به تبیین حقیقت اعجاز از دیدگاه‌هاى مختلف پرداخته است. اشاعره در این زمینه معتقدند جهان آفرینش و نظام حاکم بر آن ضرورى نیست و خداوند مى‌تواند در عالم هرگونه تصرفى که مى‌خواهد انجام دهد و معجزه همین فوق عادت است. فلاسفه معجزه را خارق عادت مى‌دانند و مراد ایشان از عادت "سنت‌اللَّه" است. نظام آفرینش ضرورى است ولى معجزه خود سنتى الهى است نه...

 مطالعه، بررسى و نقد اندیشه‌هاى کلامى و قرآنى معتزله است.  بحث حدوث قرآن نخستین بار از سوى جعد بن درهم طرح شد. با پیدایش معتزله این بحث جان تازه‌اى گرفت و مأمون عباسى مدافع سرسخت آن گردید. مأمون بسیارى از علما را ناگزیر ساخت تا به پذیرش حدوث قرآن تن در دهند. معتزلیان از آن جهت که در بحث کلام الهى قایل به کلام لفظى بودند، حدوث قرآن را مطرح ساختند. مهم‌ترین دلیل معتزلیان به حدوث قرآن، آیات قرآن ...

با توجه به اینکه دین اسلام خاتم ادیان الهى است و رسول خدا(ص) و ائمه معصومین(ع) افزون بر ابلاغ و تبیین احکام الهى, وظیفه تشکیل حکومت دینى و مدیریت جامعه و اختیارات لازم در جهت استقرار حکومت و اجراى قوانین الهى را نیز برعهده دارند, و با توجه به اینکه رسول خدا(ص) عامل محورى و اساسى بقاء, استمرار و خاتمیت دین اسلام را در حدیث ثقلین, قرآن (قانون ایده آل) و عترت (مجرى صالح) مى داند, این دو عامل در عص...

این نوشتار، شاخصه هاى اخلاق نبوى از منظر قرآن را به بررسى نشته است. نویسنده با الهام گیرى از آیات قرآنى بدین نتیجه رسیده است که اسلام با در نظر داشت نیاز روحى انسان ها به الگوگیرى به ارایه الگوهاى برتر الهى و انسانى پرداخته و پیامبران الهى به ویژه دو تن از آنان حضرت ابراهیم و رسول اکرم را به عنوان برترین الگوهاى بشرى معرفى کرده است. قرآن کریم حضرت محمد را در یک توصیف کلى و اجمالى، داراى خلق عظی...