وجود پیوندی ریشه‏دار و ناگسستنی، میان قرآن و همتایان معصوم و بی‏مانندش، که از حدیث زرّین «ثقلین» و ده‏ها روایت دیگر برمی‏آید، بایسته بودن مطالع? ژرف و تحلیل‏گون? سخنان تفسیری آن بزرگواران را برای تفسیر پژوهان، به منظور انجام دادن تفسیر مطمئن و استوار از قرآن کریم، آشکار ساخته است. تفاسیر روایی شیعه و اهل سنت به عنوان میراثی که در بردارند? سخنان تفسیری نبوی و ولوی هستند در گذر زمان و حوادث، دستخو...

تفسیر کلام الهی از زمان نزول تا عصر حاضر از بزرگترین دغدغه ها و مسائل پیشوایان و فرهیختگان دین مبین اسلام بوده، تا بتوانند در پرتوی آن به معارف اعتقادی و عملی و دستورات هدایت بخش و انسان ساز و همچنین به پاسخی برای مشکلات فرا روی جامعه بشری در عصرهای مختلف، دست یابند. و با توجه به اهمیت فراوان تفسیر قرآن و ضرورت استفاده از بهترین منبع برای آن، تفسیر روایی از موثق ترین و والاترین جایگاه در میان گ...

وحدت موضوعی و به دنبال آن، تناسب و ارتباط میان آیات و سوره¬های قرآن کریم از جمله مباحثی است که در سال های اخیر، توجّه قرآن پژوهان را به خود جلب کرده است. یکی از مفسّرانی که در بحث¬های تفسیری خویش، این نظریه را با نگاه ویژه ای دنبال کرده، سعید حوّی، مؤلّف کتاب «الاساس فی التفسیر» است. وی در جانبداری از نظریة وحدت موضوعی قرآن، معتقد به یگانگی مفهومی تمام سوره¬ها در مجموع سورة بقره است. در این مقاله، ...

روش تفسیر روایی قرآن، یکی از رایج ترین واستوارترین روش های تفسیری است که در بین روش های تفسیری جایگاه ویژه ای داشته وهمواره مورد توجه مفسران بوده است. در این مجال با استناد به روایات تفسیری، آیات (183ـ158) سور? بقره را مورد بررسی قرار داده ایم. پاره ای از تفاسیر روایی شیعه مانند(قمی، عیاشی، صافی و برهان) وروایات نبوی موجود در(الدرالمنثور) از منابع مورد استفاده در این مجال است.آیات (183ـ158)به م...

قرآن نخستین و مهم ترین منبع استنباط فرامین شرع می باشد. در این تحقیق آنچه آیات احکام حج نسبت به آن نص بوده و یا مُشعر به آن است از دیدگاه فقهای امامیه و اهل سنت بررسی شده است. طبق نظر فقهای امامیه و اهل سنت با استناد به آی? 97 سوره آل عمران، انجام حج در صورت حصول شرائط واجب است، اما در اینکه منظور از «سبیل و استطاعت» چیست بین فقها اختلاف نظر وجود دارد. فقهای امامیه و حنبلیه متفق القولند به دلیل ...

گرچه هدفمندی سوره­ها با تدبر تصدیق می­گردد، اما همچون برخی از مباحث جدید علوم قرآنی با مخالفت­ها و موافقت­های بسیاری مواجه شده است. ازآنجاکه قصص قرآن در بطن سوره واقع گردیده، با اثبات هدفمندی هر سوره و ارتباط هدف اصلی سوره با قصص عنوان‌شده، نتایج مطلوبی حاصل می­گردد. همچون پاسخ به چرایی تکرار و پراکندگی برخی از قصه­ها در قرآن، علت ایجاز و یا تفصیل برخی از داستان­ها و از همه مهم‌تر، پاسخی به شبه...

چکیده عبدالرحمن حسن حبنّکه المیدانی در تفسیر «معارج التفکر و دقائق التدبر»روشی جدید در تفسیر قرآن ارائه می دهد. تفسیر قرآن شامل دو مرحله است: یکی مرحل? تفسیر قرآن به روش مصحف کنونی و دیگری تفسیر قرآن به روش ترتیب نزول. حبنکه المیدانی تفسیر خود را به روش ترتیب نزول به نگارش در آورده است؛ به این ترتیب که تفسیر قرآن را از سور? «علق» شروع و به سور? «نصر» خاتمه می دهند ولی ایشان تا سور? «بقره» بیشتر...

تناسب آیات به عنوان یک دانش مورد توجه اندیشمندان اسلامی قرار گرفته‌است. دانشمندان مسلمان و خاورشناسان بر سَرِ بحث ارتباط و انسجام و به نوعی پیوستگی مفهومی بین آیات در سور قرآن کریم اختلاف‌نظر دارند. برای از بین بردن نسبت نبودِ ارتباط بین آیات درون سور، ضرورت دارد خطوط ارتباطی آیات کشف، شناسایی و تبیین گردد تا به فهم بیشتر، فهم هدف یک سوره و در نهایت، فهم تمام آیات کلام الهی دست یابیم. سور...

ی یکی از مباحثی که توجه قرآن پژوهان را به خود جلب نموده و بنوعی زیباترین ویژگی‌های قرآن را رقم زده بحث وجود ارتباط، انسجام و تناسب میان آیات سور است. طرفداران این دیدگاه معتقدند هر سوره دارای هدف یا اهداف خاصی است که تمامی آیات سوره حول محور این هدف یا اهداف سامان می یابد؛ این پژوهش با هدف پاسخ به این سوال که آیا آیات سوره بقره نیز با هم ارتباط دارند و خطوط ارتباطی در آن به چشم می خورد به بررسی...

به سوره هایی که سجده واجب در آن است،"سور عزائم" اطلاق می شود. این سوره ها از دیدگاه دانشمندان امامیه عبارتند از:"سجده، فصلت، نجم، علق". تناسب میان مجموعه ای از سور یکی از انواع تناسب است. در این پژوهش با توجه به سیاق آیات، تفسیر و ارتباط بین آیات یک سوره، به بیان گونه هایی از تناسب در سور عزائم پرداخته شده است. دلیل وجوب سجده در سور عزائم علاوه بر روایات، فضای نزول سوره، و لحن آیات سوره است که ...