هدایت الهی دارای مبدأ (منه)، مقصد (الیه)، وسیله (به) و طریق (صراط) است. پرداختن به موضوع هدایت در آیه شریفه «اِهدنا الصِّراطَ المُستَقِیم»، بدون تبیین حقیقت «الصراط» که مفعول دوم «اِهدنا» و متعلّق هدایت است، در واقع پرداختن به بحثی بدون موضوع است که می تواند به نتایجی ابهام آفرین، مانند تعدّد صراط بینجامد. هدف اولیه این تحقیق، تبیین فلسفی حقیقت صراط از منظر ملاصدرا است. ایشان صراط مستقیم را در دنیا، مفهو...

چکیده صراط روش و طریقی است که انسان، به سفارش و هدایت خداوند گام در این مسیر می نهد و اگر به ندای عقل و فطرت خود گوش فرا دهد می تواند از صراط دنیوی به خوبی بهرمند شود و به سلامت از صراط اخروی عبور نماید و به لقاء الله برسد. هدایت خداوند متعال به صراط، هدایت بالذات است و این هدایت تا آخرین مرحله ممکن ادامه می یابد و اگر کمترین امید و امکان هدایت در کسی باشد این راه همچنان باز است و نتیجه این ...

هدایت الهی دارای مبدأ (منه)، مقصد (الیه)، وسیله (به) و طریق (صراط) است. پرداختن به موضوع هدایت در آیه شریفه «اِهدِنا الصِّراطَ المُستَقِیم»، بدون تبیین حقیقت «الصراط» که مفعول دوم «اِهدِنا» و متعلّق هدایت است، در واقع پرداختن به بحثی بدون موضوع است که می‌تواند به نتایجی ابهام‌آفرین، مانند تعدّد صراط بینجامد. هدف اولیه این تحقیق، تبیین فلسفی حقیقت صراط از منظر ملاصدرا است. ایشان صراط مستقیم را در دنیا، مفهو...

واژه صراط در قرآن 45 بار استعمال شده است؛ این آیات به سه دسته قابل تقسیم­اند. دسته اول: اشاره به مصادیق عینی صراط دارند. دسته دوم: عوامل هدایت به صراط مستقیم و دسته سوم: اوصاف صراط را بیان نموده‌اند. اشکال برخی مبنی بر اشاره قرآن به صراط‌ها وارد نیست. زیرا مستند این عده (که صراط نکره را دلیل بر معنی صراط‌ها گرفته‌اند)، مردود است. زیرا اولاً: صراط به صورت جمع استعمال نشده است. ثانیاً: در تعدادی از...

صراط مستقیم از آموزه­های اساسی قرآن کریم است که از منظر حق سبحانه، یک راه بیش نیست. بر همین اساس است که در فرهنگ قرآنی، صراط مستقیم به دو قسمِ «تکوینی و تشریعی» تقسیم می­شود. با توجه به اینکه خداوند متعال بر اساس رحمت رحمانی، نظام هستی را بر توحید و عدالت ایجاد کرده و به اقتضای رحمت عامه خود، موجودات را بر صراط مستقیم تکوینی حق قرار و حرکت داده است، در این فرهنگ، صراط مستقیم تکوینی «تغیرناپذیر، ...

قرآن تربیت را به معنای تهذیب و فزونی مقام معنوی به کار برده که پیگیری تربیت و نقش صراط مستقیم در آن، میدان وسیع تحقیقی نخواهد داشت؛ ولی کاربردهای این اصطلاح از ریشه «ر ب ب»، که در معنای مصدری آن، معادل پرورش گرفته شده و مالکیت و تدبیر در آن نهفته است، با مفهوم «ربیت» و «ربانیت» و تبیین ربوبی شدن و ربوبی نمودن انسان از طریق صراط مستقیم، به زیبایی به تصویر کشیده شده است. صراط مستقیم، راهِ دارای وح...

صراط مستقیم، تعبیری دیگر از راه پرستش خداوند است. این بدان معناست که ویژگی‌های مذکور برای عبادت خدا بر صراط، منطبق است. همچنین خصوصیّات برنامه‌هایی که خداوند با عنوان شریعت و دین برای انسان‌ها فرستاده است تا آنها درست و زیبا او را بپرستند و بندگی کنند، بر صراط مستقیم نیز صادق است. این ویژگی‌ها را در این‌ مقاله برشمرده‌ایم که عبارت‌اند از: مطابقت با موازین عقلی، حق‌مداری، میانه‌روی و گستردگی، روش...

در مقاله حاضر در  صدد بیان مؤلفه‌هایی هستیم که از نظر امام خمینی در کیفیت  قدم زدن در صراط مستقیم انسانیت نقش مهمی را ایفا می‌کند و ضرورت پرداختن به این مسئله به این خاطر است که انسان برای رسیدن به سعادت باید در صراط مستقیم سیر کند. صراط از طرفی به طبیعت و از طرف دیگر به الوهیت (ما فوق طبیعت) ختم می‌شود. امام خمینی مفهوم صراط را شامل تمام زندگی دنیوی می‌داند و معتقد است ...

قرآن تربیت را به‌معنای تهذیب و فزونی مقام معنوی به کار برده که پیگیری تربیت و نقش صراط مستقیم در آن، میدان وسیع تحقیقی نخواهد داشت؛ ولی کاربردهای این اصطلاح از ریشه «ر ب ب»، که در معنای مصدری آن، معادل پرورش گرفته شده و مالکیت و تدبیر در آن نهفته است، با مفهوم «ربیت» و «ربانیت» و تبیین ربوبی شدن و ربوبی نمودن انسان از طریق صراط مستقیم، به‌زیبایی به تصویر کشیده شده است. صراط مستقیم، راهِ دارای وح...

از دغدغه‌های بسیار مهم دانش عرفان، تبیین کیفیت به فعلیت رساندن استعدادهای انسان و نحوه رسیدن او به غایاتش است. اهل عرفان با اثبات ضرورت سلوک عرفانی، گام‌نهادن در این مسیر را بهترین راه‌حل برای رسیدن به هدف مذکور می‌دانند. این مقاله می‌کوشد نسبت امام معصوم با سلوک الی‌اللّه را از دو منظر بررسی کند: ارتباط امام معصوم با صراط سلوکی؛ و رابطهٔ امام معصوم با سالک. امام معصوم مقوِّم صراط سلوکی است و شأن و...