چکیده: بررسی معنا، مسئله ای است که از دیرباز مورد توجه زبان شناسان بوده است. امروزه دانش معناشناسی که یکی از شاخه های زبان شناسی جدید است، وظیفه بررسی معنا را بر عهده دارد و با رویکردها و مبانی جدید، معنا را مورد مطالعه قرار می دهد. معنی شناسی خود نیز دارای شاخه هایی است که شاخه ی معنی شناسی واژگانی، مبنای کار این تحقیق است. واژه مورد بررسی در این نوشتار واژه ضلالت در قرآن کریم، با هدف دست ی...

چکیده در تدبر و بررسی آیات قرآن مجید به دو واژه هدایت و ضلالت می رسیم که به خداوند متعال نسبت داده شده اند؛ از همین رو، دیدگاه های متفاوتی درمیان دانشمندان مسلمان به وجود آمده است. مقاله پیش رو به بررسی مبنای هدایت و ضلالت از دیدگاه سید مرتضی علم الهدی (ره) از متفکران برجسته امامیه و فخر رازی از دانشمندان اهل تسنن می پردازد. بررسی این مبنا از این جهت که این دو اندیشمند در تفسیر و کلام اسلامی صا...

یکی از مباحث بسیار مهم که که آثار تربیتی و عقیدتی متعددی بر آن مترتب است و نقش اساسی در زندگی انسان دارد موضوع هدایت و ضلالت می باشد. پژوهشی که در پیش رو دارید در پی تبیین معنا، مراتب و اقسام هدایت و ضلالت است. به علاوه به عوامل و موانع هدایت و همچنین ویژگی های مهتدین و مضلین پرداخته می شود. علاوه بر این نقش اختیار انسان و فاعلیت خداوند در هدایت و ضلالت نیز تبیین می گردد. پس از بررسی موارد فوق ...

آیات قرآن در بیان برخی قضایا، شیوه‌ای ممتاز و یگانه در پیش گرفته‌اند. یکی از آیاتی که سخن بسیاری درباره‌اش برخاسته، آیۀ هفتم از سورۀ مبارکۀ «الضحی» است. واژۀ «ضالّ» که در این آیه، اسم فاعل از مصدر «ضلالت» محسوب شده و به شخص پیامبر(ص) بازمی‌گردد، نیازمند بازشناسی دقیق‌تری است. پژوهش حاضر همزمان تحلیل مفهومی و انتسابی «ضلالت» را در این آیه دنبال و مهم‌ترین نظرات فریقین را به دو دسته تقسیم نمود. دس...

چکیده ضلالت، فقدان هدایت است. اضلال به معنای امساک فیض الهی و واگذاری امر به خود شخص و سقوط او می باشد.اضلال به دو قسم تکوینی وتشریعی تقسیم می شود.اضلال تکوینی به خداوند استناد دارد.بدین معنا که هرگاه فردی با داشتن امکانات هدایت عمداًَ راه انحراف را برگزیندو از مهلت توبه استفاده نکند خداوند نورانیت اهتدا به او نمی دهد. به عبارت دیگرضلالت تکوینی دامن گیر انسان ضلالت پیشه ای می شود که با علم و ا...

ما دراین پژوهش به بررسی نظرات علامه و فخررازی در زمینه هدایت و ضلالت می پردازیم. و در ابتدا نظر فخررازی بحث لغوی نسبتا مفصلی در زمینه هدایت و ضلالت بیان می کند و سپس در زمینه فاعلیت هدایت به بحث می پردازد و بیان می کندکه فاعل و خالق هدایت و ضلالت خداست و انسان برای انجام افعال خود نیاز به داعی دارد که خالق داعی هم خداست و انسان خالق افعال خود نیست زیرا اولا علم به جزئیات افعال خود ندارد و ثانیا...

از دیدگاه اسلام فلسفه زندگی، دستیابی به رشد و تکامل است و این همان هدف زندگی است که خداوند برای انسان در نظر گرفته است. در آیات قرآن «رشد» به معنای هدایت، نجات، اصلاح و کمال آمده است. برخی لغت شناسان از لغت «رشد» مفهوم «کمال» را استنباط می کنند و مفاهیم دیگر را عملا وسایل دست یابی به رشد و یا نتایج آن می دانند. تعبیر قرآنی که در مقابل «رشد» به کار رفته، لغت «غیّ» به معنای «گمراهی و هلاکت» می باش...

معنى‌شناسى واژه "ولایت" در قرآن و نهج‌البلاغه با تأکید بر جنبه‌هاى اجتماعى و کشف معناى اساسى آن است. نویسنده، نخست به دسته‌بندى انسانها در قرآن اشاره کرده و براساس تقسیم انسانها به "اولیاءاللَّه" و "اولیاء الشیطان" و رابطه "هدایت و ضلالت" با "اطاعت و تبعیّت"، دو انتخاب و دو گونه عمل را در قرآن ذکر کرده و راه شیطان را، راه ضلالت و راه پیروانِ دستورات الهى را، راه هدایت بشر شمرده و به رابطه "اطاعت" ب...

«ضالّ» با توجّه به معنای لغوی و کاربرد آن در شماری از آیات قرآن، به کسی گفته می شود که به هدایت آسمانی راه ندارد و این هدایت آسمانی اعم از آگاهی از اسرار غیب یا بهره مندی از وحی الهی است. کاربرد آن دربارة انبیای الهی نیز در چارچوب همین معناست: در داستان حضرت یوسف (ع)، برادران وی، فرزندانِ پیامبر خدا، در دو مورد پدرشان حضرت یعقوب (ع) را «ضالّ» می خوانند: ﴿إِنَّ أَبَانَا لَفِی ضَلالٍ مُبینٍ﴾ و ﴿تَاللَّهِ إِنَّکَ لَفِی ضَ...

این تحقیق با نقل آراء متعدد پیرامون مسئله ی« هدایت» در طول تاریخ اندیشه فلسفه و کلام اسلامی خصوصاً حکیمان صدرایی دوره ی معاصر درصدد تبیین و تشریح معانی و تفاسیر مختلف هدایت و جایگاه هر کدام با توجه به آیات قرآن کریم در این موضوع می باشد. با روشن شدن این موضوع مسائل متعددی همچون چگونگی حرکت و هدایت جهان هستی که با قوانین حاکم بر آن که توسط خداوند وضع و به اجرا در می آید و فلسفه ی هدایت انسان که ل...