در نگاهی تحلیلی به تاریخ سیاسی ایران رابطه دین و سیاست همواره موضوعی مهم تلقی می‏گردد. با حاکمیت مغولان بر ایران و با توجه به خواستگاه فکری آنان و تحولات مذهبی این عصر، این رابطه دچار فراز و نشیب‏هایی شد. اگرچه آنان سرانجام مسلمان شدند، اما نوع تعامل مغولان با نهادهای دینی و نمایندگان آن، تفاوت هایی با سایر دوره های تاریخ ایران داشت. در عهد حکومت تیموریان با حاکمیت اندیشه سیاسی، نسبتاً متأثر است...

شیخ محمدباقر آیتی گازاری از شخصیت های برجسته بیرجند در اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی می باشد که به لحاظ نفوذ و نقشی که در اجتماع و فرهنگ منطقه بیرجند داشت، تأثیر مهمی در تحول و بهبود وضعیت اجتماعی و فرهنگی بیرجند در دوره مورد نظر ایفا نمود. تعیین میزان تأثیر شیخ محمدباقر مسأله مهمی است که این پژوهش به دنبال روشن کردن آن است. برعهده داشتن مسئولیت هایی نظیر تولیت اوقاف خصوصی و عمومی در کن...

در تعامل دین با فرهنگ اشکالی گونه گون از تدین بروز می کند. عوامل متعددی در شکل گیری دینداری فرهنگی دخالت دارند که از جمله می توان به شرایط جغرافیایی و تاریخی، فضا، عادت واره و رسانه ها اشاره کرد. این مقاله برای گونه شناسی دینداری فرهنگی چهارگونه اصلی: تدین قشر فرودست فرهنگی، تدین قشر متوسط فرهنگی، تدین روشنفکران و تدین عالمان دینی را مفهوم پردازی کرده است. مهم ترین عاملی که دو دسته روشنفکران و ...

در نیم? دوم سد? ششم هجری ، در حالی که خلافت شیعی فاطمیان در مصر ضعیف ترین دوران حیات سیاسی خود را سپری می کرد، زنجیره ای از سیاستمداران سنی موفق شدند بارها به مقام بسیار مهم وزارت دست یابند. اینان که التزام و وابستگی فراوانی به اندیشه خلافت سنی عباسیان در بغداد داشتند و سرانجام نیز توانستند خلافت فاطمی را سرنگون سازند، مجبور بودند در راه بقای سیاسی و نیز هر چه ضعیف تر کردن رقیبان خود، سیاست های...

در تعامل دین با فرهنگ اشکالی گونه‌گون از تدین بروز می‌کند. عوامل متعددی در شکل‌گیری دینداری فرهنگی دخالت دارند که از جمله می‌توان به شرایط جغرافیایی و تاریخی، فضا، عادت‌واره و رسانه‌ها اشاره کرد. این مقاله برای گونه‌شناسی دینداری فرهنگی چهارگونه اصلی: تدین قشر فرودست فرهنگی، تدین قشر متوسط فرهنگی، تدین روشنفکران و تدین عالمان دینی را مفهوم‌پردازی کرده است. مهم‌ترین عاملی که دو دسته روشنفکران و ...

معرفت برهانی یعنی راهی که فیلسوف برای شناخت اشیا طی کرده و معرفت وحیانی یعنی چیزی که مؤمنان به ادیان با تمسّک به ظواهر متون دینی به آن می رسند. نیل و وصول به حقایق از راه سیر و سلوک باطنی، آن چنان که عارفان و سالکان به آن دست می یابند، راه های شناخت و معرفت اشیاست. امّا جمع میان این راه ها و پایبندی به نصوص دینی و برهان های عقلی و سیر و سلوک معنوی و اعتقاد به یگانگی آن ها چیزی است که در میان عالم...

این نوشتار در پی نشان دادن نحوه مواجهه عالمان شیعی معاصر با فلسفه غرب است. منظور از عالمان شیعی، عالمانی هستند که از حوزه های علمیه شیعه برخاسته اند. غرض، نشان دادن نقش حوزه های علمیه در برخورد با فلسفه غرب است. بنابراین از دانشمندان و نویسندگان دانشگاهی و به طور کلی غیر حوزوی در این مقاله جز به طور گذرا بحثی نخواهد شد. عالمان دینی مورد بحث در این مقاله نیز عالمانی هستند که پیش از انقلاب اسلامی...

ماهیت دولت و نحوه تعامل با آن، همواره به یکی از مناقشات علمی در سنت فقهی ما تبدیل شده است. اینکه دولت در فقدان امام معصوم علیه السلام از چه ماهیتی برخوردار است و وظیفه مومنان بویژه عالمان دینی در قبال آن چیست؟ دو پرسش مهمی اند در تمام ادوار عصر غیبت مورد توجه فقهیان ما قرار گرفته اند. این گفتگوها که معمولا ذیل دو عنوان« ولایه عن الجائر» و «اعانه الظالمین» مورد بحث قرار گرفته اند، می کوشد تا به ...

در طول تاریخ، عالمان دینی همواره از جایگاه شایسته ای نزد عامه مردم برخوردار بودند. آنها با موقعیتی که داشتند، همیشه در حوادث مهم تاریخی تأثیرگذار بوده و نقش آفرینی کرده اند. علمای دین با در اختیار داشتن قدرت معنوی، این امکان را داشتند تا از نفوذ سیاسی و اجتماعی نیز برخوردار شوند. از این رو شناسایی علما و رجال دینی، بررسی آراء و افکار آنها و تبیین نقش سیاسی- اجتماعی ایشان کمک شایانی به روشن شدن ...

شرایط اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی دو دهه اخیر در ایران رفتار باروری را به میزان بالایی با محدودیت ‏مواجه ساخته و مطلوبیت تعداد محدود فرزندان را افزایش داده است. همچنین آگاهی عمومی از روش ‏های پیشگیری و نیز کارآمدی قطعی آن با اختلال مواجه است. نتیجه آن آمار بالای بارداری های ‏ناخواسته است. از طرف دیگر محدودیت های فقهی و ممنوعیت های قانونی موجود و عدم ارائه ‏سرویس های بهداشتی، منجر به انجام آن به صو...