: بسیاری از متون بنیادگذار اندیشه سیاسی جدید پر از الفاظ و مفاهیم حقوقی ­ اند. زبان حقوق یکی از مهمترین ابزارها و بستر بحث درباره اندیشه سیاسی بوده است. بنابراین در انتقال و ترجمه این آثار باید به معنا و محتوای حقوقی الفاظ و مفاهیم توجه کرد و حدود و ثغور و مفهوم و منطوق آن را شناخت. تنها در چنین شرایطی است که می­توان به ترجمه این آثار اعتماد کرد و به آن ارجاع داد. شایسته است ترجمه این دسته از آ...

یکی ازمسائلی که درفلسفه زیباشناسی مطرح است مساله مناقشه:لفظ و معنااست ازاین جهت که آیا معیارزیبایی سخن که ازجهت فنی پایه واساس "بلاغت" رادرسخن عرب تشکیل می دهد لفظ یا معنا؟ ناقدان در نقد و بررسی این ارزیابی چند گروه اند: گروهی معیار زیبایی را در جانب معانی و گروهی آن را در جانب الفاظ می دانند. و گروه سوم‘ لفظ ومعنا هر دو را معیار می دانند. و در نظر ایشان‘ هر دو برابرند. و گروه چهارم که به ن...

آیت‌الله بروجردی در ماهیت مفهوم، دیدگاهی بدیع دارد: اولاً، مفهوم را برخلاف منطوق که ناشی از وضع الفاظ و سایه‌سار آن است، ناشی از دلالت فعل متکلم مبنی بر اخذ قیدی در کلام خود می‌داند. ازاین‌رو مفهوم را تحت اصول عقلایی که در افعال اختیاری جریان دارد، قرار می‌دهد. ثانیاً، نزاع اصولی در آن را نزاعی کبروی می‌شمرد. ثالثاً، این نظر خود را به اصولیان پیشین نسبت می‌دهد و براساس آن شیخ انصاری و اصولی‌های پس...

چکیده از آنجا که قرآن کریم آخرین کتاب آسمانی و معارف آن برای همة زمان‌هاست. از این رو، علاوه بر معنای ظاهری،دارای لایه‌های عمیق باطنی نیز می‌باشد که پی بردن به آنها اسلوب و روش خاصّ خود را می‌طلبد. یکی از این روش‌ها، اسلوب منطوق و مفهوم است. منطوق یعنی معنایی که به صراحت می‌توان از آیات برداشت کرد؛ به عبارت ساده‌تر، منطوق همان معنای ظاهری آیه است که با دلالت‌های متفاوتی بیان می‌شود. مفهوم یعنی م...

تقدّم و برتری منطوق بر مفهوم، محلّ إتّفاق علما است. همین تقدّم سبب شده تا تخصیص عام به وسیله­ی مفهوم مخالف، محلّ خلاف و نزاع باشد. منشأ اختلاف، ضعیف بودن تخصیص به وسیلۀ مفهوم مخالف است. اختلاف در این باب، فرع بر پذیرش حجیّت مفهوم مخالف است. محلّ نزاع، دو کلام صادر شده از متکلّم واحد یا متکلّمانی است که در حکم متکلّم واحد هستند. نیز باید مفهومِ معارض با عامّ خود حجّت باشد. همچنین نباید دلیلی قوی‌تر از مفهوم ...

مسئلۀ سازگاری یا ناسازگاری دیدگاه منطق‌دانان مسلمان در خصوص مهجوریت دلالت التزام و قاعدۀ اصولی حجیت منطوق و مفهوم در صورت دخول دلالت التزام در منطوق یا مفهوم، ره‌آورد دو دانش منطق و اصول را به چالش می‌کشاند. در این مقاله، با مقایسۀ ره‌آورد این دو علم، و بر پایۀ جداسازی دو مسئلۀ حجیت صغروی و حجیت کبروی می‌توان اثبات کرد که (1) حجیت صغروی منطوق و مفهوم موافق التزامی و حجیت صغروی مفهوم مخالف، بر ا...

مسئلۀ سازگاری یا ناسازگاری دیدگاه منطق دانان مسلمان در خصوص مهجوریت دلالت التزام و قاعدۀ اصولی حجیت منطوق و مفهوم در صورت دخول دلالت التزام در منطوق یا مفهوم، ره آورد دو دانش منطق و اصول را به چالش می کشاند. در این مقاله، با مقایسۀ ره آورد این دو علم، و بر پایۀ جداسازی دو مسئلۀ حجیت صغروی و حجیت کبروی می توان اثبات کرد که (1) حجیت صغروی منطوق و مفهوم موافق التزامی و حجیت صغروی مفهوم مخالف، بر ا...

توجّه به ساختارهای لفظی و معنایی قرآن کریم از همان قرن های نخستینِ اسلامی تا به امروز، مورد توجّه ‏و اقبال دانشمندان و صاحب نظران مسلمان و غیر مسلمان بوده است؛ چرا که ساختارهای پیچیده و در عین ‏حال هدفمند صرفی و نحوی به همراه الگوهای اعجازگونه ی بلاغی، و دقائق و ظرائف فنون ادبی (= معانی، ‏بیان و بدیع) درقرآن کریم به اوج رسیده است ؛و اهمّیـت و اعتبـار ایـن ویژگی، وقتی دو چندان می شود که ‏رویکردهای س...

چکیده قرآن کریم آخرین کتاب آسمانی و معارف آن برای همه ی زمان ها است از این رو علاوه بر معنای ظاهری، دارای لایه های عمیق باطنی نیز هست که پی بردن به آنها اسلوب و روش خاص خود را می طلبد، یکی از این روش ها، اسلوب منطوق و مفهوم است. منطوق یعنی معنایی که به صراحت می توان از آیات برداشت کرد، به عبارت ساده تر منطوق همان معنای ظاهری آیه است که با دلالت های متفاوتی بیان می شود. مفهوم یعنی معنایی که در...

در مبحث تعارض شروط، دیدگاه های صاحب نظران در ترسیم محل بحث و نزاع پیرامون این مبحث مختلف است، برخی معتقدند محل نزاع در مبحث، تعارض موجود نه بین چند منطوق است و نه بین چند مفهوم، بلکه میان منطوق یکی از شروط است با مفهوم شرط دیگر، از نظر بعضی دیگر، مسئلۀ مهم در این مبحث نه تعارض بین دو منطوق است، نه تعارض بین دو مفهوم و نه تعارض بین منطوق قضیه ای با مفهوم دیگری، بلکه معضل اصلی، دوران امر بین استق...