مطالعه امر دینی در ایران از جمله حوزه های جامعه شناسی است که نیاز به توجه ویژه ای دارد. از یک سو، نقش تعیین کننده دین در کلیه شئونات فردی و اجتماعی ایرانیان در طول تاریخ و از سوی دیگر، استقرار نظام اسلامی در سال 1357 اهمیت موضوع تحولات در عرصه دینی را به خوبی نشان می دهد. این مقاله با بررسی برخی از بازنمودها و آیین های مذهبی و نیز چند نمونه از رفتارهای روزمره ای که قرار است ارزش ها و هنجارهای م...

نوشتار حاضر در صدد دست یابی به دیدگاه­ها و تفکرات افراد معمولی ساکن شهر تهران در مورد مرگ و مردن و تشخیص نسبت مرگ و دین در بین آنهاست. در تحقیق حاضر پس از مرور مختصر دیدگاه­های نظری، با استفاده از روش نظریه مبنایی و تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته دیدگاه­های مصاجبه شوندگان در 9 نمایشنامه فرهنگی متمایز مرگ و مردن (نمایشنامه های: مرگ تقدیرگرا، مرگ معادگرا، مرگ عارفانه، مرگ شهادت طلبانه، مرگ تلفیقی،...

مقاله حاضر به تحلیل سطوح عرفی شدن جامعه ایران در سه سطح کلان میانه و خرد می پردازد ایده اصلی مقاله این است که در سطح کلان شاهد عرفی شدن در قلمرو سیستم هستیم اما در قلمرو زیست جهان وحوزه خصوصط وعمومی دین حضور فعال دارد در سطح میانی نیز بادی بین دین سازیمانی و دین در حوزه عمومی مردم تفاوت قائل شد در سطح کنشهای فردی باروها و انگیزشهای مذهبی همچنان نقش قابل ملاحظه ای در جهت دهی به کنشهای مردم ایفا ...

سؤال از وقوع یا عدم وقوع عرفی شدن در ایرانِ پس از انقلاب اسلامی، از دغدغه های مهم پژوهشگران حوزه جامعه شناسی دین در سال های اخیر بوده و پاسخ های متفاوتی از سوی آنان دریافت کرده است. این مقاله که با هدف بازنگری ابعاد تجربی این پدیده از منظری نسبتاً متفاوت تدوین شده است و برگرفته از پژوهشی میان رشته ای در زمینه ساخت نظریه عرفی شدن با رویکردی اسلامی است؛ با تکیه بر مجموعه ای از شاخص های عرفی شدن که ...

در این مقاله به وسیله «پرسشنامه» به بررسی موضوع سبک زندگی و عوامل مؤثر بر آن -نظیر دین داری افراد- پرداخته ایم. جمعیت آماری، شامل زنان 20 سال به بالای ساکن تهران است و حجم نمونه به وسیله نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 361 نفرتعیین شد. اساس نظری تحقیق بر نظریه کنش وبر استوار است. بر اساس مدل گلاک و استارک، برای سنجش دین داری چهار بعد، اعتقادی، عاطفی، پیامدی و مناسکی در نظر گرفته شد. هم چنین سبک...

شرایط جدید جهانی، نقش رسانه ها را متفاوت از گذشته به پیش می برد. این شرایط، باعث پیدایش فرآیندهای جدیدی در نحوه عرضه دین و نوع دین داری از طریق رسانه ها شده و در نهایت منجر به پیدایش بازنمودی از دین با خصلت ها و ویژگی های رسانه ای گردیده است. این پدیده که از آن به رسانه ای شدن دین تعبیر می شود، فرآیندی پیچیده، تدریجی، غیراختیاری، غیرقابل پیش بینی و غیرقابل اندازه گیری است. با توجه به ویژگی های...

جهانی شدن یا جهانی سازی از موضوعات چالش برانگیز عصر حاضر است که مسائل تازه ای چون هویت یابی نوجوانان و به طور خاص هویت یابی دینی در جوامع مذهبی را پیش آورده است. جهان بینی حاکم بر عصر جهانی شدن، جهان بینی سکولاریستی است که ارزش های دینی را از شئون مختلف زندگی اجتماعی جدا می داند، در صورتی که دین پیوندی وثیق با ارزش های اخلاقی داشته و بهترین راه برای دستیابی به اخلاقیات است. این در حالی است که د...

اگرچه پدیده دنیوی شدن دارای سابقه ای طولانی است ولی امری جدید تلقی می شود که نیازمند تامل جدی است. از سویی ما اکنون در عصری زندگی می کنیم که از آن با عنوان عصر رسانه ها یاد می شود و از میان رسانه های موجود، تلویزیون به عنوان رسانه ای عمومی و در دسترس همگان از اهمیت خاص و ویژه ای برخوردار است چرا که قادر است مصرف کنندگان و مخاطبان خود را تحت تاثیر قرار دهد واگر تماشاگر منفعلانه از این پدیده بهره...