منظومة «ایرج و هوبره» و «زهره و منوچهر» از جمله داستان­های غنایی معاصر است که در تعارض و اختلاف میان دو عقیدة عشق و وطن­خواهی سروده شده است. منظومة «زهره و منوچهر» ترجمة آزادی است که ایرج­میرزا آن را به تتبّع از «ونوس و آدونیس» ویلیام شکسپیر سروده است. منظومة «ایرج و هوبره» قاسم لاربن نیز یکی از آخرین منظومه­های عاشقانه در ادبیّات فارسی است که به تقلید و استقبال از منظومة عاشقانة «زهره و منوچهر» ...

موضوع این مقاله، شگرد‌های بدیع لفظی در داستان‌نامة بهمنیاری و ضرب‌المثل‌های مازندرانی  است. مَثل‌ها به عنوان یکی از بخش‌های ادبیّات عامیانه، گرچه در ظاهر از آرایه‌های زیبایی‌شناسی بدورند، کمتر مَثلی را می‌توان یافت که از شگردهای بلاغی بی‌بهره‌ باشد. یکی از عوامل مهمّی که سبب زیبایی و اثرگذاری مثل  می‌شود، آرایه‌های لفظی است. در این نوشتار، شگردهای بدیع لفظی در 6023 مث...

امیر پازواری، مشهورترین شاعرِ بومی سرای مازندران است. زمان و مکان زندگی او به­درستی مشخص نیست. خاورشناسان در سدۀ سیزدهم هجری دیوانش را ثبت کردند و برنهارد دارن آن را تنظیم و با نام کنزالاسرار مازندرانی در سن پترزبورگ منتشر کرد. اشعار برجای­مانده از امیر پازواری، بیانگر وجود دیوانی مکتوب، تا دست­کم دو سده پیش از کتاب کنزالاسرار است؛ ولی آنچه امروزه به آن استناد می شود همین کتاب مذکور است. امیر در...

تحلیلی اجتماعی-زبانشناختی بر جایگاه و کاربرد مازندرانی و فارسی در استان مازندرانحسن بشیرنژاد – دکتری زبان شناسی، عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان، تهران[email protected]این پژوهش به ارزیابی جایگاه اجتماعی مازندرانی و میزان کاربرد آن در حوزه‌های مختلف در استان مازندران در کنار زبان فارسی می پردازد. در این بررسی، از شیوه‌ی تحلیل حوزه‌ای فیشمن (1966) بهره گرفته شد و میزان کاربرد دو زبان بر حس...

چکیده مهاجرت ها از جمله تحولات اجتماعی هستند که می توانند منجر به دگرگونی هایی در زبان شوند. معمولاً مهاجران خود را با فرهنگ و زبان منطقه مورد مهاجرت تطبیق می دهند. فرایند مهاجرت در کشور ما نیز بسیار به چشم می خورد و زبان ها و گویش های محلی به ویژه پس از مهاجرت ساکنان مناطق مختلف کشور به تهران دستخوش تغییر می شوند و کاربرد آنها بر اثر غلبه فارسی، به تدریج محدودتر می گردد. هدف اصلی پژوهش حاضر، ب...

هدف پژوهش حاضر بررسی کاربرد زبان های فارسی و مازندرانی در بافت های تعاملی مختلف در میان گویش وران مازندرانی شهر جویبار است. پرسش اصلی این است که کاربرد زبان مازندرانی و فارسی، با توجه به متغیرهای سن و جنسیت در بافت های مختلف اجتماعی، چه تفاوت هایی دارند. نمونة آماری پژوهش حاضر 100 گویش ور جویباری (50 مرد و 50 زن) می باشند که خود به دو گروه 25 نفره، والدین (میانگین سنی 39 سال) و فرزندان (میانگین...

«امیری» مشهورترین شعر و آواز، و «امیر» بلندپایه‌ترین شاعر ادب مازندرانی است که اشعارش فراتر از گسترۀ استان مازندران رفته است. رواج اشعار امیری در میان مردم، روایی و سینه‌ به­ سینه است، اما ابیاتی از آن در حواشی کتاب‌ها و جنگ‌ها و به صورت مستقل نیز در دست است که مفصل‌ترین آن با نام کنزالاسرار مازندرانی در دو جلد در سال‌های 1277 و 1283ق منتشر شده است. مدتی پس از این تاریخ، تلاش‌‌ فراوانی...

زنانگی مفهومی است که هر دو بعد جنسی و جنسیتی را شامل می­شود و متأثر از فرهنگ قرار دارد. عضویت در گروه قومی نیز به مثابۀ یک عامل فرهنگی بر شکل گیری زنانگی مؤثر است. در این پژوهش با استفاده از روش­های کیفی مصاحبه، داستان زندگی، تحلیل محتوا و شناسایی طبقه های متعارف، شاخص­های زنانگی و گونه شناسی آن بین زنان متأهل 22-19 ساله در سه گروه قومی مشخص شد؛ در این پژوهش اقوام آذری و کُردی و مازندرانی و موضو...