برای منطق دو نظام قدیم و جدید می‌شناسیم که از نظر برخی، در تضاد با یکدیگر قرار دارند. در این مقاله، می‌خواهیم ببینیم که آیا منطق قدیم در برابر منطق جدید، واقعاً یک منطق است و قواعد یکسانی را معرفی می‌کند یا خیر؟ در تعداد قواعد معتبر و بیان دقیق آنها در منطق محمولات قدیم، اختلاف نظر‌های بسیاری مشاهده می‌شود. برای نمونه، تقریر‌های گوناگون از قاعدة فرعیّه و قاعدة نقض محمول و نیز دو تعریف مشهور برای ...

این مقاله درصدد اثبات گزاره‌هایی است که موضوع آن‌ها امور ممتنع‌الوجود است (قضایای لابتّیه) که به گزارة شرطیه تحویل می‌شوند و ساختار آن‌ها حملیه نیست. از همین‌رو، از شمول قاعدة فرعیه خارج می‌شوند و از سوی دیگر، چون مهم‌ترین استدلال برای اثبات نظریة وجود ذهنی مترتّب بر حملی‌بودن این نوع قضایاست، پس استدلال اصلی اثبات این نظریه نیز، با شرطی‌انگاری گزاره‌های یادشده، مخدوش می‌شود، اما در مقابل می‌توان...

این مقاله درصدد اثبات گزاره هایی است که موضوع آن ها امور ممتنع الوجود است (قضایای لابتّیه) که به گزارة شرطیه تحویل می شوند و ساختار آن ها حملیه نیست. از همین رو، از شمول قاعدة فرعیه خارج می شوند و از سوی دیگر، چون مهم ترین استدلال برای اثبات نظریة وجود ذهنی مترتّب بر حملی بودن این نوع قضایاست، پس استدلال اصلی اثبات این نظریه نیز، با شرطی انگاری گزاره های یادشده، مخدوش می شود، اما در مقابل می توان...

منطق دانان حملیة محصوره را به حقیقیه و خارجیه تقسیم کرده اند؛ حقیقیه آن است که موضوع ملاک حمل محمول بر موضوع است. موضوعات حقیقیه چهار دسته اند: یک دسته از این موضوعات وجودند که احکام بدون فرض و تقدیر بر تمام افرادش بار می شود و در سه دستة دیگر از موضوعات بدون آنکه برای همه یا برخی از افراد آن فرض وجود شود حکم صادق نخواهیم داشت. حقیقیه، هر چند مساوق با متصله است، بدان بر نمی گردد، زیرا در حملیه ...

مسألة اصلی این جستار آن است که: «نفس‌الامر» و مطابَق صدق نزد ارسطو به چه معنا است؟ در پاسخ به این مسأله نخست قوی‌ترین نسخة «نفس‌الامر» اندیشمندان برجستة مسلمان، یعنی «نفس‌الامر» به‌معنای خود واقع و ظرف ثبوت اشیای مربوطه، را در ارسطو ریشه‌یابی می‌کنیم. سپس در بررسی «نفس‌الامر» ارسطو به روش عقلی و به‌گونه‌ای نظام‌مند آثار او را تحلیل می‌کنیم و به استخراج دیدگاه او و نقد آن می‌پردازیم. هم‌چنین، از ...

هدف اصلی این جستار نقد و بررسی مقاله‌ای است که پیش‌تر شریف‌زاده و حجتی با عنوان «پارادوکس اخبار از مجهول مطلق: تحلیل مفهوم «خبر»» در همین مجله به چاپ رسانده‌اند. این مقاله‌ با وجود برخورداری از برخی نکات مثبت دربردارندة چندین نکتة قابل نقد است. ما نکات قابل نقد را گزارش می‌کنیم و می‌سنجیم؛ مواردی چون تعبیر «حکم‌ناپذیری» در مجهول مطلق، عدم اعتبار ارجاع به قراملکی و جاهد در نقد راه‌حل‌های پیشینان...

در تطبیق منطق قدیم و جدید، یکی از بزرگ ترین دشواری ها مربوط به «پیش فرض وجودی» (یا به زبان فلسفه اسلامی، «قاعده فرعیه») است. منطق جدید، با نفی این پیش فرض و قاعده، محصورات اربع را به گونه ای تحلیل کرده است که بسیاری از قواعد منطق قدیم، بر پایه آن، نامعتبر می گردد. در مواجهه با این پدیده، برخی قاعده فرعیه را نادرست شمرده اند و برخی دیگر، منطق جدید را در نادیده گرفتن این قاعده سرزنش کرده اند. گرو...

نوشتار پیش رو پژوهشی دربارۀ ثبوت ضمان در منافع مستوفات و غیر مستوفات از دیدگاه فقهای معاصر و حقوق موضوعة ایران است. ضمان، اشتغال ذمة فرد به حق مالی است که شارع برای جبران ضرری که به مال، جان یا شعور غیر وارد شده، واجب نموده خواه این ضرر ناشی از مخالفت با عقد یا ارتکاب یا ترک فعلی باشد که ذاتاً یا تبعاً خلاف شرع بوده است. منافع در زمرة اموال محسوب می شوند و به دو نوع مستوفات و غیر مستوفات تقسیم م...