سرزمین ایران از دیرباز محل زندگی اقوام و گروه های مختلف با ادیان و عقاید مختلف بوده است که در دوره های متفاوت تاریخ این سرزمین، مناسبات متفاوتی با یکدیگر داشته اند. از جمله ی این گروه ها سادات بودند که به دلایل متفاوت از قرون اولیه ی اسلامی وارد ایران شدند. این گروه به دلیل وابستگی خانوادگی به پیامبراسلام(ص) مورد احترام مردم ایران قرار داشتند. اما هجوم قوم مغول در قرن هفتم هجری به ایران، بسیاری...

چکیده: یکی از نخستین اموری که بشر آموخته؛ به خاک سپردن مردگانش است. قابیل، پس از کشتن برادرش به خاک سپردن او را از کلاغی آموخت. درطول تاریخ هرچند روش های دیگری هم برای وداع با کالبد مردگان ابداع شد؛ اما خاکسپاری به ویژه در بین ادیان ابراهیمی روش اصلی باقی ماند. گور، نقطه اتصال زندگان و مرده ایست که از این جهان رفته است. مزار آن که مرده است، از یک سو مایه تسلی بازماندگانی است که با او حشرونشر د...

چرنداب نام یکی از محلات کهن تبریز و نیز نام یکی ازمهمترین گورستانهای تاریخی شهر تبریز است. تنها آثار به جای مانده ازگورستان تاریخی چرنداب و مزارات آن، سنگ قبرهای صندوقی شکل است که در بدنه دیوار برخی ازبناهای تاریخی این محله و یا در کوچه پس کوچه های آن به چشم می‌خورد. عرصه گورستان تاریخی چرنداب تا حدود سال1313 ش. معین و مشخص بوده، لیکن از این تاریخ به بعد با احداث خیابان و ساخت و ساز درعرصه آن،آ...

سنت دیوارنگاری بقاع متبرک گیلان به مثابه هویت فرهنگی و مذهبی توسط هنرمندان برخاسته از متن مردم در برهه ای از تاریخ بر کالبد دیوارهای آن نقش بسته که مقارن با انتشار کتب مصور چاپ سنگی بوده است. در پژوهش حاضر نگارنده به بررسی ویژگی های فرمالیستی و محتوایی مشترک نگاره های کتب چاپ سنگی و دیوارنگاره های بقاع متبرک گیلان و چگونگی تأثیرگذاری تصاویر چاپ سنگی بر دیوارنگاره های بقاع پراخته است. در این پژو...

اهمیت شهر تبریز در دوره ایلخانی به دلایل اقتصادی، سیاسی، مذهبی و به تبع آن توجه به هنر باعث گسترش حضور عرفا، شعرا، اولیا و امرا در سرتا سر شهر شده و نمود بارز این امر، تکریم، توسعه و اهمیت مزارات تا اواخر صفوی است. از این‌رو هدف این مقاله بررسی سیر افزایش کمی این مزارات از قرون اولیه اسلامی تا اواخر صفوی می‌باشد. در این تحقیق گردآوری اطلاعات به روش تاریخی ـ اسنادی با دید توصیفی و پدیدارشناسانه ...

نیاز به سلامتی به صورت اجتناب ناپذیری وابسته به بهداشت فردی و عمومی و محیط زندگی انسان ها است و بهداشت از مهم ترین دغدغه های بشر به شمار می آید. یکی از مهم ترین معضلات اجتماعی در ایران که بهداشت عمومی را نیز به خطر می انداخت، حمل اجساد به عتبات عالیات و مشهدالرضا و اماکن و قبور زیارتی امامزادگان بود که سبب شیوع بیماری های همه گیر می شد. البته تأسیس مراکز علمی و حفظ صحه، بلاخص دارالفنون و حضور م...

اروپاییان به علل و انگیزه های متفاوتی قدم در راه سفر می گذاشتند که عمده ترین آن دلایل عبارت از: تبلیغ آیین مسیحیت، اتحاد با ایران علیه دشمن مشترک امپراطوری عثمانی، برقراری روابط سیاسی-تجاری، فعالیت های بازرگانی، سیاحت، انجام فعالیت های علمی و اکتشافی، تصدی سمت وزیرمختاری و ... بوده است. در این پژوهش تعدادی از سفرنامه های سیاحانی که از آغاز عصر صفوی تا پایان دوره ی قاجار از ایران و عراق دیدن کر...

اهمیت شهر تبریز در دوره ایلخانی به دلایل اقتصادی، سیاسی، مذهبی و به تبع آن توجه به هنر باعث گسترش حضور عرفا، شعرا، اولیا و امرا در سرتا سر شهر شده و نمود بارز این امر، تکریم، توسعه و اهمیت مزارات تا اواخر صفوی است. از این رو هدف این مقاله بررسی سیر افزایش کمی این مزارات از قرون اولیه اسلامی تا اواخر صفوی می باشد. در این تحقیق گردآوری اطلاعات به روش تاریخی ـ اسنادی با دید توصیفی و پدیدارشناسانه ...

شهر تبریز پیشینه ای کهن دارد که مدیون موقعیت جغرافیایی و اقلیمی مناسب آن است. این وضعیت جغرافیایی تبریز را از دیرباز به یک مرکز زیستگاهی همیشگی مبدل کرده است. این شهر در قرون اولیه ی اسلامی بر محوریت مسجد جامع، بازار، میدان و قصر حکومتی گسترش یافت. در دوره ی ایلخانی، با انتقال مرکز حکومت از مراغه به تبریز توسط آباقاخان بیش از پیش، مورد توجه عرفاء، شعراء، اولیاء و وزرای زیادی از مناطق مختلف ایرا...

یکی از پدیده های مورد توجه در دانش مردم شناسی، بررسی محل دفن درگذشتگان یعنی گورستان است. گورستان در ادوار مختلف، همواره از اماکن مورد نیاز بشر بوده است. در این بین آن چه که در گورستان بیش از هر چیز توجه یک مردم شناس را به خود جلب می کند؛ سنگ مزار (به لحاظ جنس و ابعاد)، و کتیبه ی نقش شده بر روی آن (شامل نقش و نگار و نوشته ها) است. هرقدر در پردازش کتیبه ی یک سنگ مزار دقت و تلاش بیشتری صرف شده باش...