بررسی روند تحول یک عنصر معماری بدون تحول جزئیات آن امکان پذیر نیست و بازگشت به زمان و مکان تولید اثر زمینه کافی را در درک از اثر بدست می دهد. در این متن تلاش بر آن است مراحل شکل گیری گنبد و معناهای دیروزین عین دیروز درک شوند. نگرش بر عنصری چون گنبد در چارچوب دانش معماری به طور عام و دانش مرمت به گونه خاص با زمینه و ابعاد مختلف روبرو می گردد، در بعد معماری فهم سویه های شکل و معنای این عنصر بر ح...

پیوند نزدیک میان دین، مذهب و معماری تدفینی و همچنین احترام خاص مسلمانان نسبت به امامزاده‌ها سبب شکل‌گیری معماری آرامگاهی شده است که به سبب آن گنبد این گونه بناها ازلحاظ محتوایی و شکل ی از یک سو با جنبه تقدس و نمادین بنا مرتبط می شود و از سوی دیگر متأثر از هویت مذهبی و سیاسی فرد متوفی می باشد. گنبدهای مختلفی از قبیل رک، نار و دوپوسته و نمونه‌های دیگر در زمینه شیوه های گنبدسازی، شیو ههای ترسیم، س...

این مقاله به بررسی طرح معماری گنبد آرامگاه شیخ زاهد گیلانی، یکی از آثار به جا مانده از اواخر دوران تیموری و اوایل دوران صفوی در لاهیجان، می پردازد. فرضیه پژوهش حاضر این است که طرح گنبد مورد اشاره، بر مبنای روابط و ترسیمات هندسی دقیقی شکل گرفته است و هدف از پژوهش حاضر آن است که از این هندسه پنهان پرده بردارد. در این مقاله پس از اشاره به اهمیت مطالعه طراحی گنبد هرمی خاص این بنا و نیز اشاره به جای...

پیوند نزدیک میان دین، مذهب و معماری تدفینی و همچنین احترام خاص مسلمانان نسبت به امامزاده ها سبب شکل گیری معماری آرامگاهی شده است که به سبب آن گنبد این گونه بناها ازلحاظ محتوایی و شکل ی از یک سو با جنبه تقدس و نمادین بنا مرتبط می شود و از سوی دیگر متأثر از هویت مذهبی و سیاسی فرد متوفی می باشد. گنبدهای مختلفی از قبیل رک، نار و دوپوسته و نمونه های دیگر در زمینه شیوه های گنبدسازی، شیو ههای ترسیم، س...

در جهان پیوندی بین زیبایی و علم بشر وجود دارد که یکی از نمودهای آن در دو مقول? سازه و معماری ظاهر می شود. اما به ندرت پیش می آید در شناخت و تحلیل یک اثر معماری، ساز? آن نیز نقد شود. برای این کار بایستی طراحی سازه را در زیرمجموع? طراحی معماری و به عنوان هنری در تعامل با علم دید. بزرگ ترین بخش هنر طراحی سازه مواجهه با فرم مناسب است. این مواجه در معماری سنتی بیشتر نمود پیدا می کند. در میان سازه ها...

با توجه به شیوه های معماری رایج در تاریخ معماری ایران و دقت در سازه و روش های اجرایی و کاربرد مصالح ویژه هر دوره ما شاهد شکل گیری فرمهای متفاوت در الگوهای معماری ایران هستیم. که در این شکل گیری خصوصیات جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و... مناطق تاثیر به سزایی داشته است. از سوی دیگر در طول تاریخ معماری عوامل متعددی چون باورها، آیینها و ادیان در چگونگی شکل گیری معماری نیز نقش بسزایی داشته اند. در ای...

این مقاله به بررسی طرح معماری گنبد آرامگاه شیخ زاهد گیلانی، یکی از آثار به جا مانده از اواخر دوران تیموری و اوایل دوران صفوی در لاهیجان، می پردازد. فرضیه پژوهش حاضر این است که طرح گنبد مورد اشاره، بر مبنای روابط و ترسیمات هندسی دقیقی شکل گرفته است و هدف از پژوهش حاضر آن است که از این هندسه پنهان پرده بردارد. در این مقاله پس از اشاره به اهمیت مطالعه طراحی گنبد هرمی خاص این بنا و نیز اشاره به جای...

در صدر اسلام، نقش کالبدی مساجد اهمیت زیادی نداشت، لیکن با گذشت زمان مسجد توانست از منظر کالبدی نیز به عنوان یک عنصر تأثیرگذار در شهرهای اسلامی عمل کند. تأثیر کالبدی مساجد به مرور به گونه ای خاص و پراهمیت شد که در مقاطعی از تاریخ، مسجد به شهر اسلامی هویت می بخشید و به محیط شهری معنا می داد و موجب خوانایی و جهت دهی آن می شد. در نگاه به آنچه از فرم مسجد به ذهن می آید، گنبد جایگاه ویژه ای به خود اخ...

تزیینات داخلی گنبد یکی از بخش های مهم در آرایه های معماری ایرانی است. در مقاله پیش ِرو، ابتدا سیر تحول تزیینات معماری داخل گنبدها در ایران از اوایل دوره اسلامی تا آغاز قرن هشتم هـ.ق. بررسی شده، روش مرسوم در تزیین داخل گنبدها در نقاط مختلف کشور در تمامی موارد موجود که تحت بررسی قرار گرفته اند، حاکی از آن ست که از سه نوع مصالح استفاده شده است: آجر، کاشی و گچ در ترکیب های ساده و یا مختلط؛ اما شیوه ...