انسان و مسائل مربوط به وی، همواره در طول تاریخ، در میان جوامع مختلف، به نحوی مورد توجه مکاتب فلسفی و هنرمندان بوده است. مکتب اگزیستانسیالیسم، هستی انسان را به عنوان مرکز ثقل تفکراتش، قرار داده است و دغدغه ی اثبات مسئولیت، امکان تعالی و بهبودی وضع زندگی او را دارد. وامّا قرن ها پیش از ظهور این مکتب در غرب، زرتشت، با اعتقاد به وجود اهورامزدا (خدا) و ارج نهادن به انسان، پرورش ویژگی های اخلاقی را به...

فلسفه و ادبیات از روزگاران دور ارتباطی بسیار نزدیک داشته­اند و همواره مکتب­های فلسفی بر ادبیات جهان تأثیرگذار بوده است که از جملة آنها می­توان به اگزیستانسیالیسم اشاره داشت. از سوی دیگر، ادبیات به مثابه­ یک روش، بر فلسفة اگزیستانسیالیسم تاثیرگذار بوده و برخی فیلسوفان در قالب­های گوناگون ادبی مانند رمان، شعر، نمایشنامه و... مفاهیم فلسفی را وارد حوزة ادبی کردند. اگزیستانسیالیسم، به دغدغه­های مشتر...

اگزیستانس­ها وجود را تراژیک می­دانستند و معتقد بودند آدمی هیچ­گاه از این وضعیت بغرنج راه فراری نخواهد داشت. در فلسفه آنها، «تراژدی اگزیستانسیالیستی»، تراژدی انسانِ تنهایِ بدون پناهی است که گام به گام به سوی نیستی کشیده می­شود و آگاهی از موقعیت­اش در هستی، او را دچار دلهره و اضطراب می­کند. یک قرن پیش­تر نیز، رمانتیک­ها زندگی را همین­قدر بدبینانه و پوچ و وهم­آلود می­دیدند و نسبت به پیرامون خود احسا...

چکیده در پژوهش حاضر سعی بر آن شده مایه های اگزیستانسیالیستی سینمای نوآر در شاخص ترین فیلم های این دوره بررسی و مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد. مفاهیم اگزیستانسیالیستی در عناوین فیلم های نوآر نمایان هستند، اما اغلب توضیحات معمول در تحلیل و کشف و توضیح محتوای اگزیستانسیالیستی این فیلم ها و منابع ادبی شان قاصر می ماند. فیلم نوآر اغلب به عنوان یک پدیده اروپایی که به طرز حیرت انگیزی در خاک آمریکا ات...

مفاهیم انتخاب و اضطراب مفاهیمی هستند که در بستر فلسفه اگزیستانسیالیستی بسیار اهمیت یافته اند. انتخاب در پرتو آزادی لنفسه یا انسان معنا می یابد و در فلسفه سارتر ذیل مباحثی هم چون اخلاق و ارزش ها و طرح افکنی بسیار به آن پرداخته شده است. سارتر هم جنین اضطراب را غکس العمل انسان در برابر آزادی بنیادی خویش می داند و معتقد است که انسان ها برای فرار از اضطراب به خودفریبی پناه می برند.

عبدالله البردونی و جلال الدین مولوی، مضامین هستی شناسانة مشترکی در اشعارشان دارند؛ از جملة این مضامین، آزادی، حیرت، غربت و مرگ است. در سه مفهوم آزادی، حیرت و مرگ، شباهت­های فراوانی میان دو شاعر دیده می­شود و دو شاعر با یک رویکرد عرفانی محض  این مفاهیم را مطرح کرده­اند، مفهوم غربت در شعر مولوی بار عرفانی دارد و در شعر بردونی گاه عرفانی است و گاه با رویکردی اگزیستانسیالیستی مطرح می­شود. آزادی در ...

آشنایی ایرانیان با اگزیستانسیالیسم ـ که یکی از مهمترین نحله­های فلسفی معاصر است ـ به سال­های آغازین قرن حاضر باز می­گردد. این نحلۀ فلسفی نیز مانند بسیاری دیگر از ایدئولوژی­های معاصر مورد توجه پژوهشگران معاصر قرار گرفت و الهام بخش آن­ها برای انجام پژوهش شد. توجه پژوهشگران ایرانی به این جریان فلسفی سه شکل عمده داشت: الف) برخی از پژوهشگران آثار ادبی فارسی را با آثاری چون تهوع و افسانۀ سیزیف تطبیق ...

آیا سیمون دوبووار فیلسوفی اگزیستانسیالیست است؟ در واقع، اغلب این اولین پرسشی است که همواره در مواجهه با نام دوبووار در حوزه ی فلسفه مطرح می شود. سیمون دو بووار که از متفکران به نام عصر حاضر(سده ی بیستم) است، به علت ارتباط دوستانه و نزدیکی که با سارتر داشت اغلب، البته تنها در حوزه ی فلسفه، تحت الشعاع نام سارتر قرار گرفته است. اما برای پاسخ به پرسشی که در بدو امر مطرح شد، ابتدا باید به تعریفی جام...

در قرن بیستم دیدگاه‌های فلسفی نسبت به زندگی و وضعیت بشر، جایگاه خاصی در ادبیات و آثار ادبی یافته است. رویکرد اگزیستانسیالیسم، گواه این مدعاست. با انتشار همین مکتب در نقاط مختلف جهان، نویسندگان بسیاری به آن روی آوردند که یکی از آنان، ژرژ سالم، نویسنده و ادیب معاصر سوری است. در این مقاله با به کارگیری روش تحلیلی توصیفی از منظر فلسفه وجودگرایی، به بررسی رابطه‌ی اگزیستانسیالیسم با ادبیات، تحلیل وجو...

عبدالله البردونی و جلال الدین مولوی، مضامین هستی شناسانة مشترکی در اشعارشان دارند؛ از جملة این مضامین، آزادی، حیرت، غربت و مرگ است. در سه مفهوم آزادی، حیرت و مرگ، شباهت­های فراوانی میان دو شاعر دیده می­شود و دو شاعر با یک رویکرد عرفانی محض  این مفاهیم را مطرح کرده­اند، مفهوم غربت در شعر مولوی بار عرفانی دارد و در شعر بردونی گاه عرفانی است و گاه با رویکردی اگزیستانسیالیستی مطرح می­شود. آزادی در ...