گزارشى از تأثیر شگرف قرآن نسبت به سایر منابع معرفتى، بر اندیشه امام على(ع) است. نویسنده پس از شمارش منابع معرفتى امام از قرآن به عنوان مهم‌ترین منبع یاد مى‌کند و سپس از گونه‌هاى تأثیر قرآن سخن گفته و آن را به دو قسم مستقیم و غیرمستقیم تقسیم مى‌کند و گونه دوم را در دو محور دسته‌بندى مى‌کند: 1. ایجاد دیدگاه‌هاى کلى 2. تبیین معارف و مفاهیم. از محور نخست به عناوینى چون: بینش ارزشگذارى، نگاه آینه‌ا...

 برخى پرسشهاى مهم در حوزه جامعه‌شناسى مطرح گردیده تا از زاویه نظریات قرآنى مورد دقت قرآن‌پژوهان قرار گیرد. نویسنده در آغاز با طرح این مطلب که واکنشها معمولاً متأثر از دو عامل فرهنگ و نگرش پژوهندگان و محیط داورى پدید مى‌آیند، به رویکرد دین‌ستیزى جامعه‌شناسى در غرب اشاره کرده است و سپس براى ایجاد جامعه‌شناسى بدون چنان نگاهى به طرح پرسشها و محورهایى پرداخته است که تحقیق در آن، زمینه‌ساز دست‌یابى به...

هویت یافتگى نسل جوان در یک جامعه مى تواند آن ها را در تصمیم گیرى ها و چالش هاى مهم زندگى یارى کند و در کاهش مشکلات روحى و روانى نقش بسزایى داشته باشد. به نظر مى رسد مفاهیم دینى با پرداختن به پرسش هاى اساسى زندگى در شکل گیرى این پدیده و جهت دادن به ابعاد مختلفِ آن مؤثر است. با توجه به این که رشد شناختى نوجوان و بهره مندى او از مهارت تفکر انتقادى یک عامل بسیار مهم در ارزیابى افکار و باورهاى مختلف ...

بررسى مفهوم شناختى واژه تربیت و تعیین مرز آن با واژه هایى چون تلقین، القاء و آموزش اولین گام براى تحلیل مفهوم «تربیت» است. در این مقاله پژوهشگر کوشیده است ضمن بررسى واژه هاى فوق، مفاهیم زیربنایى انسان شناختىِ تربیت دینى همچون فطرت مدارى و متربى محورى که از جمله ى اولین شاخص هاى جداکننده تربیت اسلامى از سایر انواع تربیت است، را تبیین نماید. روش تحقیق مورد استفاده، تحلیل محتوایى برخى از آیات قرآن ...

در این نوشتار به بررسى اعتبار رأى اکثریت در تصمیم‏گیرى‏هاى جمعى پرداخته شده است. اعتبار رأى اکثریت مى‏تواند مبانى مختلفى داشته باشد که مهم‏ترین آن‏ها عبارت است از حق تعیین سرنوشت، کشف حقیقت، مشروعیت دینى، مصلحت و مقبولیت. نویسنده براى بررسى موضوع این مقاله، نخست به تبیین مفاهیم مرتبط با آن پرداخته است. سپس با استناد به دلایل عقلى به این نتیجه مى‏رسد که رأى اکثریت بر اساس مبناى حق تعیین سرنوشت، ...

در فرآیند تربیت دینى، قاعده ى الزام متربى به رعایت تکالیف دینى جایگاه بسیار مهمى دارد که تاکنون کمتر بدان پرداخته شده است. در این مقاله با استناد به آیات و روایات به بحث و بررسى در لزوم، شرایط، ماهیت، قلمرو و پیامدهاى ناشى از عدم رعایت یکى از گونه هاى الزام (الزام والدین نسبت به فرزند خود در رعایت تکالیف الهى) پرداخته شده است. نتیجه اى که از مباحث مطرح شده در این مقاله به دست آمده آن است که برا...

 مفهوم سیاسى »امنیّت ملى« از منظر قرآن مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. مفاهیم گوناگون و پرشمار امنیّت ملى نشانگر ابهام این اصطلاح سیاسى است. نظر داشت مجموعه این مفاهیم، از شکل‌گیرى دو گفتمان مثبت و منفى حکایت دارد. در گفتمان امنیت منفى، امنیت به نبود تهدید تعریف مى‌شود؛ و در گفتمان امنیت مثبت، امنیت، وجود شرایط مطلوب براى تحقق اهداف خواهد بود. امنیت ملى در کشورهاى توسعه یافته با دیگر انواع امنیت...

یکى از اقسام مهم تجربه دینى، تجربه تفسیرى است. این مقاله با روش توصیفى ـ تحلیلى، این قسم از تجارب دینى را با نگرش اسلامى بررسى، و محورهاى اساسى بینش قرآنى درباره این قسم از تجارب را تحلیل و تبیین مى کند. ابتدا تجربه تفسیرى را تبیین مفهومى کرده، سپس ارتباط آن را با تبیین دینى بازگفته و آنگاه با تقسیم تبیین، به عقلانى و غیرعقلانى، عقلانیّت تفسیرهاى دینى را نشان داده است. در این مقاله تأثیر و تأثر ...