یکی از مهم ترین مشکلات جهان اسلام در همه ادوار گذشته و به ویژه در عصر حاضر، مسأله تکفیر است. در چارچوب این موضوع، رساله دکتری حاضر، دو موضوع نصب و رفض را که دستاویزی برای دو گروه بزرگ جهان اسلام تبدیل شده تا یکدیگر را تکفیر کنند، بررسی می کند. بی تردید، ارائه تحقیقی مستقل و جامع در این مقوله ، بدون ملاحظات جانبدارانه مذهبی می تواند به تعدیل و اصلاح مواضع فکری و رفتارهای عینی کمک نماید. بررسی...

مفهوم «نصب»، در ادبیات فقه و تاریخ، نامی آشناست. بررسی جریان نصب به‌عنوان رویکردی فرهنگی و سیاسی، اهمیت دارد. این ﺟﺮﯾﺎن ﺑـﻪ ﻣﺜﺎﺑـة ﻧﻤﺎدی از اﻧﺤﺮاف ﻋﻤﯿﻖ از ﻣﺒﺎﻧﯽ و اﺻﻮل اﺳـﻼم ﺷﻨﺎﺳـﺎﻧﺪه ﺷـﺪه اﺳـﺖ. ﻓﻘﯿﻬـﺎن اﻣـﺎﻣﯽ، اﺣﮑﺎﻣﯽ ﭼﻮن ﮐﻔﺮ، ﻧﺠﺎﺳﺖ، ﺣﺮﻣﺖ  ازدواج  و ﺑﺴﯿﺎری از دﯾﮕـﺮ اﺣﮑـﺎم ﮐـﺎﻓﺮ ﺣﺮﺑـﯽ را ﺑـﺮ ﻧﺎﺻبی بار کرده‌اند. اینکه نصب، در ادواری از ﺗارﯾﺦ ﮔﺬﺷـتة ﻓِـﺮَق و ﻣـﺬاﻫﺐ ﺑﻠﮑـﻪ ﺳـﺎﯾﺮ ادﯾﺎن، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰاری...

بازشناسی دقیق مفهوم نصب و ویژگی های این جریان منحرف عقیدتی و ارائه تعریف دقیق و منصفانه از آن بسیار حائز اهمیت است. به ویژه با عنایت به اینکه فقیهان امامی آثار و احکام خطیرکفر را بر ناصبی ترتیب داده اند. این مقاله با ورود به میدان بحث فقهی، آرای گوناگون در باب مفهوم نصب را مورد تحلیل و سپس نقد فقهی قرار داده است. تحلیل و نقد دیدگاه افراطی مشایخ اخباری توسط فقیهان معاصر و تبیین دیدگاه ممتاز امام...

به نام « خداوندی که در وحدت قدیم ست از همه اشیا »  (ناصر خسرو، دیوان ، 1/1 )         « ناصرخسرو قبادیانی » یکی از چهره های درخشان ادبی و علمی قرن پنجم ایران است که خلاف رسم زمانه اش عوض مدیحه سرایی سلاطین و امرا وخوشباشی وکامجویی، اشعار و افکارش را با تمسّک به آیات قرآن، احادیث، راه و روش ائمّه به ویژه حضرت علی( ع )وخلفای فاطمی درگرو تمجید وتجلیل از حق،کسب فضیلت، دانش، ستیزه و انتقاد علیه مفاسد و...

بخشی از گزاره های موجود در ابواب مختلف فقه شیعی مبیِّن وظیفه عملی مکلفان نسبت به مخالفان مذهبی است. مقصود از مخالفان مذهبی در معنای عام آن تمام افرادی اند که از نظر عقیدتی اعتقادی جز باور شیعه اثناعشری دارند. در این میان اهل سنت به عنوان گروه عمده ای از مخالفان مذهبی شیعه اثناعشری در لسان فقهای امامی به طور خاص مخالف نام گرفته اند. در فصول این تحقیق از طریق فحص در منابع فقهی فریقین، احکام فقهی شی...

ولایت یکی از مهمترین مباحث اسلامی است که از صدر اسلام تاکنون متفکران مختلف پیرامون آن تحقیق و تفحص کرده اند.اهمیت بحث ولایت در تمام مکاتب اسلامی قابل مشاهده است به عنوان مثال در اندیشه های شیعه ولایت از اهمیت ویژه ای برخوردار است در یک جمله می توان گفت تشیع بدون ولایت هیچ جایگاهی ندارد یا به عبارتی می توان مهمترین تفاوت تشیع با مکاتب اسلامی به ویژه با اهل تسنن را در مفهوم ولایت است. امام صادق...

رجال‌پژوهان اهل سنّت در مورد مؤثر بودن اخلاقیات راوی و خبرگی او در پذیرش روایاتش هم‌فکر هستند ولی در مورد نقش گرایش عقیدتی راوی در اعتبارسنجی او اختلاف نظر دارند. در همین راستا این نوشتار، سه اصطلاح «رافضی، ناصبی، شیعی» که مرتبط با گرایش عقیدتی راویان هستند را در کتب رجالی اهل سنّت بررسی کرده است تا مشخص شود آیا این سه اصطلاح در نزد رجال‌پژوهان اهل سنّت در اعتبارسنجی راویان منتسب به این سه اصطلاح ...

یکی از دغدغه‌های اساسی بشرِ امروز مقولات اخلاقی (اعم از اخلاق فردی و اجتماعی) است. بسیاری از مشکلات، اختلافات و نابسامانی‌های جوامع بشری ناشی از فقدان آن است. یکی از این مقولات اخلاقی «غیبت» است که مباحث فراوانی را دربر دارد. صاحب‌نظران دربارۀ قلمرو غیبتِ حرام اختلاف دارند. مشهور فقیهان امامیه بر این باورند که غیبت غیرِشیعۀ اثناعشری جایز است. این نوشتار، نخست، ادلۀ هفت‌گانۀ شیعۀ قائل به جواز را بر...

فقهای شیعه و سنی سابّ النبی… را مهدور الدم و مستحق قتل می دانند. بسیاری از فقهای شیعه سبِّ پیامبران‰ و أئمه طاهرین‰ و حضرت صدیقه طاهره(س) را نیز ملحق به سبّ النبی… می دانند. این مقاله تنها به واکاوی سبّ أئمه طاهرین‰ می پردازد و این مسئله را از دو زاویه (سب به خودی خود و سب به لحاظ عنوانی دیگر) مورد بررسی قرار می دهد. تأکید مقاله بر این است که جز در مورد امیرالمؤمنین† که قتل سباب ایشان جایز است و حتی...

بازشناسی دقیق مفهوم نصب و ویژگی‌های این جریان منحرف عقیدتی و ارائه تعریف دقیق و منصفانه از آن بسیار حائز اهمیت است. به ویژه با عنایت به اینکه فقیهان امامی آثار و احکام خطیرکفر را بر ناصبی ترتیب داده‌اند. این مقاله با ورود به میدان بحث فقهی، آرای گوناگون در باب مفهوم نصب را مورد تحلیل و سپس نقد فقهی قرار داده است. تحلیل و نقد دیدگاه افراطی مشایخ اخباری توسط فقیهان معاصر و تبیین دیدگاه ممتاز امام...