هر جهان اجتماعی سه لای? معنایی، نهادی و فردی دارد. با پیوند لایه های معنایی و فردی، طیّ فرایندهای دگرسازی، دیالکتیک بیرونی جهان اجتماعی برقرار می شود. فرد نیز سه لای? هویتیِ دانشی، خواهشی و توانشی دارد. با پیوند نظر و عمل افراد، طیّ فرایندهای خودسازی، دیالکتیک درونی جهان اجتماعی برقرار می شود. با دیالکتیک بیرونی و درونی جهان اجتماعی، «نهادها» و «نظام های اخلاقی» شکل می گیرند. جهان های اجتماعی گونا...

هر نظام اخلاقی برپایهٔ مبانی نظری بر ایدئولوژیک خاص خود استوار است. در نوشتار حاضر به این مسئله پرداخته شده است که اریک فروم (1980 ـ 1900 م) این مبانی را جهت تدوین نظام اخلاقی ـ تربیتی خود از آموزه های اومانیستی اتخاذ کرده است. لذا گزاره های اخلاقی آن منحصر به حیات دنیوی انسان است و پیامدهای اخلاقی حاصل از این نظام نیز متناسب با جامعه ای اومانیست می باشد. از آنجایی که رواج اخلاقیاتِ اومانیستی، ض...

این نوشتار سعی در بازنگری و تقویت جایگاه «ریاضت نفس» در نظام تربیتی و اخلاقی اسلام دارد؛ ریاضت، روح انسان را «قوت» و «خضوع» می بخشد و این دو خصلت، ضامن موفقیت در همه عرصه ها اعم از فردی و اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، دنیوی و اخروی هستند؛ ریاضت به دو قسم اختیاری و غیر اختیاری قابل تقسیم است که تمام تکالیف شرعی در قسم اختیاری جای گرفته و مقصود از ریاضت غیر اختیاری، ابتلائات و امتحانات الهی است؛ این ...

این نوشتار، با موضوع مبانی کلامی تأثیر باورهای دینی بر زندگی انسان، و به منظور توجیه کلامی این اثر بخشی، تنها به ادله کلامی محدود نشده است و برای تبیین بیشتر و کاملتر، به بیان و تبیین ادله فلسفی و تجربی و علمی نیزپرداخته است. از جمله ادله کلامی که بیشتر با استنادبه آیات و وروایات است می توان به الهی بودن نفس انسان، قدرت خلق و ابداع انسان، دمیده شدن روح الهی در انسان است که می تواند قدرت شگرف ان...

اخیرا مفهوم توسعه با چالش­هایی مواجه شده است و تعریف واحدی از توسعه وجود ندارد. توسعه از دیدگاه اسلامی نیز دارای تعریف خاصی است، مفهوم توسعه در اسلام به دو بعد دنیوی و اخروی بشر توجه دارد و تنها به جنبه مادی خلاصه نمی­ شود. در تعریف جدید توسعه و همچنین توسعه مد نظر اسلام توجه صرف به مادیات و اهداف صرفاَ اقتصادی جایی ندارد بلکه  هم به جنبه مادی و هم به جنبه معنوی بشر التفات دارد و اخلاق، نقش تعیی...

عینی یا ذهنی بودن ارزش های اخلاقی و درونی یا بیرونی بودن منبع انگیزش اخلاقی، از مباحث مسئله ساز  فلسفۀ اخلاق معاصرند؛ زیرا ذهنی بودن ارزش ها، به نسبی بودن اخلاق، و بیرونی بودن منبع انگیزش، به ضعف در عمل منجر می شود. هدف این مقاله، حل این مسائل براساس توحید اطلاقی از نگاه علامه طباطبایی است. روش ما در گام اول، تبیین و تحلیل نظریۀ توحید اطلاقی و در گام دوم، استنتاج لوازم این نظریه در پاسخ به آن م...

اخیرا مفهوم توسعه با چالش­هایی مواجه شده است و تعریف واحدی از توسعه وجود ندارد. توسعه از دیدگاه اسلامی نیز دارای تعریف خاصی است، مفهوم توسعه در اسلام به دو بعد دنیوی و اخروی بشر توجه دارد و تنها به جنبه مادی خلاصه نمی­‌شود. در تعریف جدید توسعه و همچنین توسعه مد نظر اسلام توجه صرف به مادیات و اهداف صرفاَ اقتصادی جایی ندارد بلکه  هم به جنبه مادی و هم به جنبه معنوی بشر التفات دارد و اخلاق، نقش تعیی...

این نوشتار سعی در بازنگری و تقویت جایگاه «ریاضت نفس» در نظام تربیتی و اخلاقی اسلام دارد؛ ریاضت، روح انسان را «قوت» و «خضوع» می‌بخشد و این دو خصلت، ضامن موفقیت در همه عرصه‌ها اعم از فردی و اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، دنیوی و اخروی هستند؛ ریاضت به دو قسم اختیاری و غیر‌اختیاری قابل تقسیم است که تمام تکالیف شرعی در قسم اختیاری جای گرفته و مقصود از ریاضت غیر‌اختیاری، ابتلائات و امتحانات الهی است؛ این ...

حج، بزرگ‌ترین کنگرة اسلامی است. شکوهمندترین محفل دیدار خالق و مخلوق و پر رمز و رازترین عبادت و سیر اِلی الله است که با دل کندن از همة تعلقات دنیوی آغاز می‌شود و تا دیدار یار ادامه می‌یابد. این نوشتار می‌کوشد گوشه‌هایی از رمز و راز این سفر معنوی را که در بیانات، پیام ها و مکتوبات رهبران انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی (امام خمینی1 و مقام معظم رهبری ـ مدّ ظلّه عالی ـ ) آمده است، به رشته تحریر ...